Phân tích về nhân vật Hoạn Thư trong đoạn trích Kiều báo ân báo oán

Đề bài: Phân tích hình tượng nhân vật Hoạn Thư trong đoạn trích Kiều báo ân báo oán

3 bài văn mẫu phân tích về nhân vật Hoạn Thư trong đoạn trích Kiều báo ân báo oán

Bài mẫu số 1: Phân tích nhân vật Hoạn Thư trong đoạn trích Kiều báo ân báo oán

Trước lời nói và thái độ của Kiều, ban đầu Hoạn Thư hồn lạc, phách xiêu nhưng khéo léo điều kêu ca. Đây là con người khôn ngoan, giảo hoạt.

Trước hết, Hoạn Thư khai thác tâm lý thường tình của phụ nữ để gỡ tội:

Rằng, tôi chút phận đàn bà

Ghen tuông, thường tình đúng như câu ca.

Lí lẽ này đã xóa bỏ sự đối lập giữa Kiều và Hoạn Thư, đưa Kiều từ vị thế đối lập trở thành người đồng cảnh, cùng chung chút phận đàn bà. Nếu Hoạn Thư có tội thì cũng là do tâm lí chung của nữ giới:

Lòng riêng riêng những kính yêu,

Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai.

Làm phụ nữ, chẳng ai muốn chấp nhận chia sẻ chồng và Hoạn Thư cũng không phải ngoại lệ. Từ tội nhân, bà đã biện minh để trở thành nạn nhân của chế độ đa thê.

Tiếp theo, bà kể công với Kiều:

Nghĩ cho khi gác viết kinh,

Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo.

Hoạn Thư khéo léo nhắc nhở về những ân tình ngày xưa: đầu tiên, đã cho Kiều xuống Quan Âm Các giữ chùa chép kinh mà không bắt làm thị tì nữa; thứ hai, khi Kiều bỏ trốn mang theo chuông vàng khánh bạc, bà ấy đã không đuổi theo. Bằng cách nói này, Hoạn Thư tinh tế gợi lại sự thật và kỷ niệm cũ, chỉ hiểu rõ khi đã trải qua. Nghĩa là nhớ lại và suy nghĩ lại cho đúng.

Cuối cùng, Hoạn Thư chấp nhận toàn bộ lỗi của mình, chỉ còn hy vọng vào tấm lòng khoan dung, độ lượng lớn như biển cả của Kiều:

Trót lòng gây chuyện phiền não,

Rồi mong lượng bể thương như biển lớn.

Mặc dù việc làm vợ chồng không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng ẩn sau vẻ cứng nhắc, Hoạn Thư luôn toát lên sự quý phái và yêu thương Thúy Kiều. Hoạn Thư tỏ ra nhận trách nhiệm với mọi rắc rối và thậm chí cầu xin sự khoan dung từ Thúy Kiều. Bằng những lý do khôn ngoan, Hoạn Thư đã giải quyết mọi hiểu lầm, cho thấy bản chất tận sâu và phức tạp của anh.

Mẫu số 2: Phân Tích Hình Tượng Của Nhân Vật Hoạn Thư trong Trích Đoạn Kiều Báo Ân Báo Oán

Trong đoạn trích 'Kiều Báo Ân Báo Oán', thi sĩ lừng danh Nguyễn Du không chỉ xây dựng nhân vật tài năng Thúy Kiều, mà còn mô tả một cách chân thực và sống động nhân vật phản diện là Hoạn Thư.

Hoạn Thư, người con gái thượng đẳng, từ nhỏ đã được bao bọc trong sự quý phái nhưng cũng mang theo đường sắc nghiệp nghiệp. Những đặc tính kiêu ngạo và coi thường người khác là kết quả của việc được chăm sóc từ nhỏ. Hơn nữa, với tư cách là 'chính thê' của Thúc Sinh, khi Thúc Sinh giải thoát Thúy Kiều và muốn cưới nàng, bản tính độc ác và tàn nhẫn của Hoạn Thư lại hiện lên mạnh mẽ.

Những cử chỉ ghen tuông không kiểm soát của Hoạn Thư đã đạp đổ, tra tấn Thúy Kiều về cả thể xác lẫn tinh thần, mang đến cho Kiều hàng loạt nỗi đau, nhục nhã và cảm giác ê chề.

Là người tinh thông, khôn ngoan, khi bị đưa ra 'phiên tòa' để xét xử, Hoạn Thư vẫn khéo léo sử dụng từ ngữ của mình để thoát khỏi tội. Đây là biểu hiện của một cá nhân vô cùng sắc bén, thông minh, có khả năng 'đánh vào tâm lý' của người khác. Sự phát triển tâm trạng của Hoạn Thư cũng được Nguyễn Du mô tả rất sinh động, độc đáo:

'Hoạn Thư linh hoạt, tinh tế, quyến rũ

Đầu óc nhanh nhẹn, trước đám đông, lưng chừng như không có âu lo'

Khi Thúy Kiều đưa Hoạn Thư đến phiên tòa để xử tội, Hoạn Thư nhận ra tình hình của mình và bắt đầu 'hồn lạc phách xiêu'. Nàng ta tự hiểu rằng với những đau khổ mà mình gây ra cho Thúy Kiều, hôm nay kết cục của nàng ta cũng sẽ không có gì tốt lành. Hoạn Thư cố gắng 'khấu đầu' và 'kêu ca', hy vọng nhận được lòng thương cảm từ Thúy Kiều, đồng thời nỗ lực tự cứu lấy mình.

Với chỉ hai câu thơ, Hoạn Thư thể hiện sự khôn khéo, không chỉ hiểu rõ về người khác mà còn nhận ra tình hình của mình. Nàng ta đánh mất vẻ trang trọng của một 'đại phu nhân', tự hạ thấp bản thân để bẻ cong trước người mà nàng ta từng coi thường.

Trước những lời buộc tội nghiêm trọng từ Thúy Kiều như 'Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư', rồi 'càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều', Hoạn Thư như đã biết trước kết cục đau lòng mà mình sắp phải đối mặt. Trong tình huống đó, ít người có thể tỏ ra tỉnh táo như Hoạn Thư:

'Tôi chấp nhận phận đàn bà'

Ghen tuông, thường tình như hơi nước mát

Dù lòng bốc cháy như lửa, Hoạn Thư vẫn giữ bình tĩnh ngoại hình, sử dụng lời nói để thuyết phục Thúy Kiều. Ánh sáng bản lĩnh đầy kinh ngạc của người phụ nữ hiện lên qua sự điều tiết điều đó.

Hoạn Thư tự nhận mình có 'chút phận đàn bà'. Với cô, ghen tuông chỉ là sự 'thường tình'. Mặc dù đã gây ra nhiều tội lỗi với Thúy Kiều, nhưng chỉ một câu, Hoạn Thư như làm tan biến mọi tội lỗi, xem đó là bản chất chung của phụ nữ. Nhờ vào điều này, Hoạn Thư đưa cả hai vào cùng một 'thế giới', mong đợi sự thông cảm và giảm nhẹ tội ác.

Khi đã chạm vào tâm hồn của Thúy Kiều, Hoạn Thư tiếp tục sử dụng sự khôn khéo của mình để Thúy Kiều không chỉ đồng cảm mà còn phải biết ơn. Một cử chỉ tinh tế giúp Hoạn Thư kiểm soát tình hình.

'Suối nguồn tri thức thắm thiết

Điều khiến trái tim rờn rợn theo

Tình riêng biệt tận cùng tình yêu'

Hoạn Thư biết ơn về sự ân đức từ xưa khiến Thúy Kiều được tiếp xúc với tri thức, rồi giúp Kiều thoát khỏi hoàn cảnh khó khăn ở nhà Hoạn Bà. Quan Âm các, nơi mà cuộc sống không khắc nghiệt như tại nhà Hoạn Bà, trở thành nguồn động viên cho Thúy Kiều. Hoạn Thư còn sử dụng sự 'kính yêu' thầm kín để không truy đuổi hay bắt trở lại Thúy Kiều khi nàng ta rời đi cùng tài sản gia đình.

Ở đây, nói về Hoạn Thư, có thể nói cô ấy không chỉ hung ác mà còn có tâm hồn 'liên tài'. Nghe Thúy Kiều biểu diễn nghệ thuật đàn, Hoạn Thư nhận ra tài năng và sự tốt lành của Kiều, thậm chí cảm thông với nàng. Vì điều này, cô đã đưa Kiều đến nơi bình an, tránh xa sự tàn nhẫn của mẹ.

Không dừng lại, Hoạn Thư tiếp tục trình bày những lý lẽ có ảnh hưởng sâu sắc đến tâm hồn của Thúy Kiều:

'Chồng chung không phải ai cũng dễ chiều

Trót lòng gây rắc rối khó giải

'Nên tưởng niệm lòng rộng lượng bất tận'

Vì là 'chồng chung', ghen tuông và mù quáng của Hoạn Thư là điều dễ hiểu. Những hành động gây đau khổ cho Thúy Kiều chỉ là sự 'trót', tức là cô không có ý định và hoàn toàn không muốn làm như vậy với Kiều. Hoạn Thư không trách đẩy trách nhiệm, không từ chối tội lỗi mà chấp nhận tất cả và mong nhận sự tha thứ từ Kiều 'Nên tưởng niệm lòng rộng lượng bất tận'.

Bằng sự khôn khéo, hoạt ngôn và những lý lẽ tinh tế, Hoạn Thư hầu như xóa sổ tội danh của mình, chuyển từ người phạm tội thành vô tội. Hơn nữa, cô khiến Kiều phải cảm kích và biết ơn với mình. Sự lọc lõi và sự thông thái trong cuộc sống của Hoạn Thư cũng được Thúy Kiều thừa nhận:

'Khen cho tình thương rất đã nên rằng,

Khôn ngoan đến mức diễn đạt lời nói linh hoạt'

Nhờ vào sự thông thái này, Hoạn Thư đã tránh được 'án tử' một cách đầy ấn tượng:

'Nếu tha ra, đó cũng là may mắn của cuộc đời

Nếu bị buông thì cũng là do dũng cảm và sự nhỏ bé của con người'

Nếu đã hiểu lòng tri, thì hãy

Phát đi quyết định từ trước, tha ngay tù binh'

Khi bị Thúy Kiều bắt và bị kết tội một cách dứt khoát, Hoạn Thư tuyên bố 'Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư'. Dường như tương lai của người phụ nữ này đã được định sẵn là không có lối thoát, nhưng sự khéo léo và ranh ma của Hoạn Thư đã đảo ngược tình thế. Điều này làm nổi bật sự sắc sảo và tài năng phi thường của cô.

Bên cạnh nội dung trên, bạn cũng có thể khám phá thêm về phần Soạn bài Kiều gặp Từ Hải để chuẩn bị cho nội dung về Kiều gặp Từ Hải (trích Truyện Kiều - Nguyễn Du) trong sách giáo trình Ngữ Văn lớp 9.

Đọc kỹ phần Soạn bài Mã giám sinh mua Kiều để chuẩn bị cho bài viết về Mã giám sinh mua Kiều (trích Truyện Kiều - Nguyễn Du).

Bài mẫu số 3: Phân tích nhân vật Hoạn Thư trong đoạn trích Kiều báo ân báo oán

Khi nói đến Hoạn Thư, không chỉ là tên riêng nữa, mà còn là biểu tượng của phụ nữ ghen tuông trong mối tình đầy sóng gió. Trong đoạn trích 'Thúy Kiều báo ân báo oán', tính cách của nhân vật được làm nổi bật, khiến người ta nhớ đến Hoạn Thư hơn cả Thúy Kiều.

Hoạn Thư, con gái của Thượng Thư thời Minh triều, đương đại với chức Thủ tướng ngày nay, có quyền lực lớn trong triều đình. Khi mẹ cô lấy Thúc Sinh, một người có địa vị và tài sản lớn hơn Hoạn Thư, vị thế của cô trở nên mạnh mẽ hơn Thúy Kiều nhiều.

Và đặc biệt, mọi người đều biết về Hoạn Thư, dù đã đọc hay chưa đọc Kiều, vì cái tên đó trở thành một 'đại danh từ' đại diện cho sự ghen tuông tàn độc của phụ nữ.

So với sự ghen tuông của Hoạn Thư, nếu đem ra so sánh với thời đại hiện đại, bà có vẻ hiền lành. Hoạn Thư, một người trí thức, sắp xếp mọi thứ một cách khôn ngoan khiến cho sự ghen tuông của bà trở nên có tính toán. Điều này được thể hiện qua cách bà đối đáp với Thúy Kiều, làm cho bà trở nên thông minh và xảo quyệt. Hoạn Thư đánh ghen không chỉ để trả thù Thúy Kiều mà còn để đè bẹp nhân phẩm của nàng, đồng thời cũng làm như vậy để trả thù Thúc Sinh. Trong truyện, tác giả cũng kể về việc Hoạn Thư mở cửa cho Thúc Sinh đưa Kiều về, nhưng Thúc Sinh sợ quá nên không dám đưa nàng về. Hoạn Thư là người hiểu biết, trí tuệ và biết cách trả thù với người chồng không xứng đáng.

Trong đoạn trích này, tác giả đề cập đến sự trả thù của Thúy Kiều. Ban đầu, sự trả thù của Thanh Tâm tài nhân rất độc ác, nhưng sau đó, Nguyễn Du sử dụng tâm huyết và văn hóa Việt để làm cho sự trả thù của Thúy Kiều trở nên nhân văn, phản ánh đúng phong tục và văn hóa của dân tộc. Để hiểu rõ hơn về tính cách của Hoạn Thư, hãy tìm hiểu qua đoạn Thúy Kiều đối đáp với Hoạn Thư trong cảnh báo oán.

Sau khi đã báo đáp ân nghĩa cho Thúc Sinh cứu mình khỏi lầu xanh, Thúy Kiều gọi Hoạn Thư để báo oán. Khi mời Hoạn Thư lên, nàng ngay lập tức chào hỏi bà.

Ban đầu, trước những từ ngữ và thái độ của Thúy Kiều, Hoạn Thư tỏ ra như 'hồn lạc, phách xiêu'. Tuy nhiên, với sự khôn ngoan bẩm sinh, Hoạn Thư nhanh chóng bình tĩnh để 'liệu điều kêu ca'. Những lý lẽ mà Hoạn Thư 'kêu ca' thực chất là cách bảo vệ bản thân, tự gỡ tội và biện minh cho mình:

Trước hết, Hoạn Thư đưa ra tâm trạng phụ nữ thường tình:

'Rằng: 'Tôi chút phận đàn bà,

Ghen tuông thì cũng người ta thường tình.'

Với lập luận này, sự đối lập giữa Thúy Kiều và Hoạn Thư đã bị xóa nhòa. Hoạn Thư thông minh biến Kiều từ đối thủ thành đồng minh, cùng chung 'chút phận đàn bà'. Nếu có tội, Hoạn Thư cũng là nạn nhân của bản chất phụ nữ: 'Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai'. Từ tội phạm, Hoạn Thư đã biến đổi để trở thành 'nạn nhân' của hệ thống đa thê.

Sau đó, Hoạn Thư mô tả 'đóng góp' của mình cho Kiều:

'Nghĩ cho khi gác viết kinh,

Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo.'

Hai dòng thơ nhắc đến hành động Hoạn Thư đưa Thúy Kiều đọc kinh ở gác Quan Âm và không truy cứu khi nàng rời khỏi nhà họ Hoạn. Từ tội phạm, người này khôn ngoan biến đổi thành nạn nhân rồi trở thành 'ân nhân', một tâm hồn tinh tế.

Sau khi tự biện minh cho tội lỗi, Hoạn Thư đã cố gắng thu hút Thúy Kiều về phía mình, hy vọng vào lòng khoan dung và lượng bể thương của nàng để được tha thứ. Hiểu rõ về điểm yếu và tâm hồn lương thiện của nàng, Hoạn Thư đã:

'Trót lòng gây việc chông gai,

Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng.'

Qua sự đối đáp, cách biện hộ của Hoạn Thư trước Thúy Kiều đã thể hiện bản lĩnh chủ động và khả năng xử lý tình huống một cách tinh tế, chứng minh bà là một người tinh ranh và hiểu rõ về cuộc sống, khéo léo đối phó với mọi tình huống.

Lời nói của Hoạn Thư đầy logic và tình cảm khiến Thúy Kiều không thể không khen ngợi:

'Khen cho: Thật đã nên rằng,

Khôn ngoan đến mức nói năng phải lời.'

Vì là người hiền từ, nhân hậu, mặc dù bị Hoạn Thư hại đau lòng, nhưng trước lời lẽ của bà ta, Thúy Kiều có chút phân vân, không biết có nên trả thù hay nên tha thứ cho mụ ta.

'Tha ra, thì cũng may đời,

Làm ra, thì cũng ra người nhỏ nhen.'

Dân gian có câu: 'Đánh người chạy đi, không ai đánh người chạy lại'. Hoạn Thư đã nhận lỗi, Thúy Kiều cũng độ lượng tha thứ, mặc dù bà ta đã tạo ra nhiều vết thương, nhưng khi đứng trước người phụ nữ bị phản bội như Hoạn Thư, ai cũng có thể hiểu và chấp nhận sự động lòng của Thúy Kiều.

Qua đoạn trích này và cả truyện Kiều, ta nhận thấy Hoạn Thư là một người có tri thức và địa vị, điều này phản ánh qua cách bày tỏ tình cảm ghen tuông và những đối đáp thông minh với Kiều. Tuy nhiên, tình yêu và sự bất hạnh trong hôn nhân đã khiến cả hai người phụ nữ của Thúc Sinh đều phải trải qua những đau khổ đáng thương.

'Hỏi thế giới tình ái là gì

Khi lứa đôi thề nguyền sống chết'

Soạn bài Chị em Thúy Kiều là một bài học quan trọng trong chương trình Ngữ Văn lớp 9 mà các em cần đặc biệt chú ý.