Buzz
Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ yêu nước Nam Bộ. Ông sống trong thời kì loạn lạc, xã hội rối ren, chế độ phong kiến Việt Nam suy tàn, bọn vua quan nhà Nguyễn thối nát. Xã hội đen tối, đau thương. Ngoài những bài thơ văn yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu nổi tiếng với truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên dài 2082 câu thơ lục bát.
Truyện thơ đề cao trung, hiếu, tiết, hạnh theo quan niệm đạo lí của nhân dân ta. Đạo làm tôi, đạo làm con, tình bằng hữu, nghĩa vợ chồng... được nhà thơ hết lời ca ngợi:
Trai thời trang hiếu làm đầu,
Gái thời tiết hạnh là câu trau mình.
Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga là hai nhân vật trung tâm của truyện thơ sáng ngời trung hiếu, tiết hạnh.
Đoạn thơ Lục Vân Tiên về việc đánh cướp là một trong những đoạn thơ xuất sắc nhất của tác phẩm, là minh chứng cho phong cách tự sự của Nguyễn Đình Chiểu. Lục Vân Tiên được mô tả như một hình mẫu anh hùng lí tưởng: có lòng thương người, dũng cảm và nghĩa cao.
Lòng thương người là phẩm chất tốt nhất của Lục Vân Tiên. Sau khi rời xa thầy, chàng rong ruổi đến thành phố để thi vào kinh đô. Hành trình gian khổ. Trên đường, Lục Vân Tiên bất ngờ gặp nhân dân đang chạy trốn, tiếng kêu la thảm thiết vang lên. Chàng đã cẩn thận hỏi han về tình hình và quyết định can thiệp bằng cách đánh cướp để giải cứu dân lành khỏi cảnh khốn khổ, nguy hiểm:
Tôi sẵn lòng vì lòng anh hùng,
Cứu dân khỏi cảnh khổ này ngay!
Thất vọng về bọn cướp không nhân đạo, Lục Vân Tiên tức giận lên lên án hành vi tàn bạo của chúng. Chàng đứng về phía nhân dân, quyết tâm bảo vệ họ:
Tôi nói: “Dừng lại bọn côn đồ,
Đừng làm điều hại dân lành nữa”.
Đạo lí của dân tộc ta rất cao đẹp “Thương người như thể thương thân”. Lục Vân Tiên đã hành động dựa trên tình thương rộng lớn ấy.
Tình thương người đã làm tăng cường tinh thần và lòng dũng cảm cho người trẻ tuổi họ Lục. Bọn cướp đông đảo và đáng sợ, gươm kiếm sáng loá. Tướng cướp Phong Lai “mặt đỏ như quả ổi” đầy uy nghi. Hắn hung ác và mạnh mẽ không kém! Trong lúc bao vây của lũ cướp, không một vũ khí trong tay, một mình chỉ với một cái gậy tự nhiên, Lục Vân Tiên đã dũng cảm đấu tranh với bọn chúng. Xâm phạm từ bên phải, phản công từ bên trái, chàng chiến đấu giữa đám cướp. Họ bị đánh bại tan tác. Những kẻ bắt nạt sợ hãi bỏ chạy mất tích. Tướng cướp Phong Lai bị tiêu diệt. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã so sánh Lục Vân Tiên đánh cướp với chiến công của hổ tướng Triệu Tử Long phá vòng vây Đương Dang thời Tam quốc để tôn vinh tinh thần dũng cảm của anh hùng vị nghĩa:
Vân Tiên như hổ kích mạnh mẽ,
Như Triệu Tử phá vòng Đương Dang.
Kẻ xấu rút lui khắp nơi tan biến,
Còn Phong Lai tử vì kiếp đạo.
Phong Lai không kịp tránh nắng gầy,
Dưới gậy của Tiên đã chết thân.
Giọng văn hùng tráng của thơ dùng để diễn đạt cuộc chiến cướp rất kịch tính và hấp dẫn. Lục Vân Tiên là một anh hùng vị nghĩa cao đẹp.
Đánh bại bọn cướp tại thành sơn, Lục Vân Tiên đã giải thoát cho Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên. Sự gặp gỡ giữa người đẹp và anh hùng diễn ra đầy cảm động và đầy lòng nhân ái. Kiều Nguyệt Nga muốn mời Lục Vân Tiên đến Hà Khê để giúp cha nàng 'trả công nghĩa thù”.
Xem xét về công nghĩa trả thù
Chấp nhận lòng của ngươi.
Nhưng Lục Vân Tiên 'nghe thấy là cười'. Một nụ cười rạng rỡ, thể hiện một tâm hồn cao quý: rộng lượng, dung hòa, quả quyết. Chàng coi việc đánh cướp của mình là một hành động nhân đạo. Người dũng sĩ phải can thiệp để cứu giúp người dân trong tình thế khó khăn, tiêu diệt điều ác, bênh vực những người bị tổn thương và bị áp bức. Nếu thấy việc làm là đúng mà không thực hiện thì anh hùng còn gì nữa?
Nhớ mãi câu nghĩa trọng
Trở thành một người như vậy cũng không kém phần anh hùng.
Nguyễn Đình Chiểu đã mô tả nhân vật Lục Vân Tiên với tính cách tráng sĩ thời loạn, coi cái chết như nhẹ nhàng như lông hồng, trọng trách nặng nề hơn tài nghệ, sống và hành động theo lời nguyện vọng: 'Bất bình tức hẳn phải can dự'. Vân Tiên cũng như nhân vật anh hùng Từ Hải trong Truyện Kiều.
Tiếng anh hùng đã kêu gọi rằng
Dù gặp phải bất công thì cũng phải tha cho nhau!
Hình ảnh của Vân Tiên đánh cướp được mô tả với tình cảm cao quý, cử chỉ, hành động, lời nói và cách ứng xử của chàng rất tuyệt vời, phản ánh phong thái của một anh hùng, một người tráng sĩ của quá khứ. Tuy nhiên, hình tượng này rất chân thực vì lòng trắc ẩn, tinh thần đầy đặn, ý chí đồng lòng với vị nghĩa của Vân Tiên rất sâu sắc theo triết lý của nhân dân ta.
Gần hai thế kỉ đã trôi qua, nhân vật Lục Vân Tiên vẫn được nhân dân yêu mến, ngưỡng mộ. Tinh thần chiến đấu kiên cường của đồng bào miền Nam trong cuộc đấu tranh chống phong kiến và đế quốc trong hơn thế kỉ qua đã thể hiện rõ vẻ đẹp lý tưởng của anh hùng Lục Vân Tiên. Tấm gương sáng chói ấy vẫn mãi là một minh chứng về sức mạnh thẩm mỹ của thi ca, của truyện thơ Truyện Lục Vân Tiên mà nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã ghi lại cho đời.
