Đề bài yêu cầu phân tích mâu thuẫn trong Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài và bày tỏ quan điểm về cách giải quyết mâu thuẫn trong đoạn trích
Mẫu phân tích mâu thuẫn cơ bản trong Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
Bài làm
Vũ Như Tô, tác phẩm bi kịch lịch sử 5 hồi, tái hiện sự kiện Thăng Long năm 1516-1517 dưới triều Lê Tương Dực. Nguyền Huy Tưởng hoàn thành tác phẩm vào mùa hè năm 1941, ba hồi được đăng trên tạp chí Tri tân từ 1943-1944, sau đó được sửa lại thành vở kịch 5 hồi.
Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, một phần của hồi thứ V (Một cung cấm) của vở kịch Vũ Như Tô.
Đoạn trích tập trung vào hai mâu thuẫn chính: mâu thuẫn giữa phe nổi loạn và phe Lê Tương Dực, cũng như mâu thuẫn giữa Trịnh Duy Sản và Kim Phượng cùng các cung nữ.
Mâu thuẫn giữa phe nổi loạn và phe Lê Tương Dực:
Phe nổi loạn tập hợp nhiều nhân vật: dân chúng, thợ xây dựng Cửu Trùng Đài. Đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài chỉ mô tả họ qua lời của Đan Thiềm: Dân chúng nổi lên do đói khổ... thợ xây Cửu Trùng Đài chia thành phe nổi loạn.
Phe đối lập trong triều là Trịnh Duy Sản, Ngô Hạch, An Hòa Hầu.
Mâu thuẫn đạt đến đỉnh điểm trong hồi V và được giải quyết một cách toàn diện khi Trịnh Duy Sản, Ngô Hạch tiêu diệt Lê Tương Dực.
Mâu thuẫn giữa phe Trịnh Duy Sản với Kim Phượng và các cung nữ:
Trịnh Duy Sản coi Kim Phượng và các cung nữ là công cụ của vua Lê Tương Dực, làm leo thang mâu thuẫn. Kim Phượng và các cung nữ đổ tội cho Đan Thiềm, Vũ Như Tô để tránh trừng phạt của phe nổi loạn.
Mâu thuẫn trong tâm hồn Vũ Như Tô cũng được thể hiện rõ. Thợ xây Cửu Trùng Đài tham gia nổi loạn vì đói khổ và áp bức. Họ oán giận triều đình, Vũ Như Tô, Đan Thiềm. Ngược lại, Vũ Như Tô say mê nghệ thuật, quên mất khó khăn của dân chúng. Thậm chí khi nổi loạn nổ ra, ông vẫn tự cho mình vô tội, hy vọng thuyết phục An Hòa Hầu. Mâu thuẫn giữa con người xã hội và con người nghệ thuật của Vũ Như Tô.
Mâu thuẫn trong đoạn trích liên kết chặt chẽ, tác động và giải quyết toàn diện.
Mâu thuẫn về quan điểm nghệ thuật tinh tế, thuần túy và lợi ích cụ thể của nhân dân vẫn đang mơ hồ. Phần kết của vở kịch thể hiện sự nổi dậy của quần chúng, giết Vũ Như Tô và hủy hoại Cửu Trùng Đài. Mặc Vũ Như Tô bị giết, ông vẫn không nhận ra sai lầm của mình. Tác giả cũng gặp khó khăn khi đối mặt với kết cục này.
Hành động giết Vũ Như Tô có lẽ có lý, nếu không có Cửu Trùng Đài, nhân dân sẽ không phải chịu đựng vì Lê Tương Dực không có khả năng làm điều đó. Tuy nhiên, việc hủy hoại Cửu Trùng Đài thì quá đà. Công lao của nhân dân và giá trị nghệ thuật của công trình đều rất lớn, nếu hoàn thành ở giai đoạn khác sẽ tốt hơn.
Đoạn trích thể hiện sự xuất sắc trong nghệ thuật kịch của Nguyễn Huy Tưởng với ngôn ngữ kịch điệu luyện và tính tổng hợp cao. Tác giả thông qua ngôn ngữ và hành động đã mô tả đặc điểm của từng nhân vật một cách sinh động.
Đoạn trích thể hiện sự tài năng của tác giả trong việc dẫn dắt và đẩy cao xung đột kịch tình.
"""-- HẾT """--
Sau khi tham gia phân tích bài mẫu về Mâu thuẫn trong Vĩnh Biệt Cửu Trùng Đài và cách giải quyết, học sinh có thể chuyển sang bài Đọc hiểu Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài hoặc thảo luận về Xung đột trong đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài để chuẩn bị cho bài học Ngữ Văn sắp tới.