Đề bài: Phân tích ý nghĩa của 8 câu thơ đầu trong bài Việt Bắc để minh chứng nhận định: Với giọng thơ tâm tình ngọt ngào, tha thiết và nghệ thuật biểu hiện giàu tính dân tộc, thơ Tố Hữu vẫn luôn dễ đi vào lòng người.
I. Dàn ý
II. Bài mẫu
Phân tích ý nghĩa của 8 câu thơ đầu trong bài Việt Bắc
Mẹo Phương pháp phân tích bài thơ, đoạn thơ đạt điểm cao
I. Dàn ý Phân tích 8 câu thơ đầu trong bài Việt Bắc (Chuẩn)
1. Mở bài
- Tổng quan về tác giả Tố Hữu và tác phẩm Việt Bắc.
- Phác thảo quan điểm cần chứng minh
2. Nội dung chính
a. Giải thích ý kiến đánh giá
- Sự đa dạng của giọng thơ tâm trạng.
- Sự hiện diện của bản sắc dân tộc.
- Dù thảo luận về chính trị và lịch sử tháng 10 năm 1954, bài thơ Việt Bắc vẫn phản ánh sự ngọt ngào, tha thiết.
b. Phân tích, nhận xét về giọng thơ tâm trạng ngọt ngào, tha thiết và nghệ thuật biểu hiện bản sắc dân tộc trong 8 câu thơ đầu
- Bốn câu thơ đầu: tiếng nói của những người ở lại - nhân dân Việt Bắc.
+ Cấu trúc câu: 'Mình về mình có nhớ ta?', 'Mình về mình có nhớ không?'...(Tiếp theo)
>> Xem chi tiết về Dàn ý Phân tích 8 câu thơ đầu trong bài Việt Bắc tại đây.
II. Bài văn mẫu Phân tích 8 câu thơ đầu trong bài Việt Bắc để chứng minh nhận định (Chuẩn)
Trong văn học hiện đại của Việt Nam, Tố Hữu nổi tiếng với những tác phẩm mang tính trữ tình và chính trị sâu sắc. Một số nhận định đã ca ngợi: 'Với giọng thơ tâm tình ngọt ngào, tha thiết và nghệ thuật biểu hiện giàu tính dân tộc, thơ của Tố Hữu luôn lưu trong lòng người'. Điều này rõ ràng hiện hữu trong bài thơ Việt Bắc và nhất là ở tám câu thơ đầu tiên.
Giọng thơ tâm tình ngọt ngào, ngôn từ giản dị mà tha thiết trong thơ Tố Hữu là âm nhạc của lòng người, đầy tình cảm và chân thành. Trong bài thơ Việt Bắc, để diễn đạt ý nghĩa về tình yêu cách mạng, Tố Hữu đã dùng giọng thơ tâm tình để thể hiện những cảm xúc sâu sắc. Giọng điệu đó hòa quện với nghệ thuật dân tộc qua thể thơ lục bát, cùng với cấu trúc câu 'mình - ta' thân thuộc trong các ca dao và khúc hát dân ca, cùng với ngôn ngữ đơn giản nhưng giàu hình ảnh. Mặc dù viết về chủ đề chính trị liên quan đến sự kiện lịch sử tháng 10 năm 1954, sau khi Hiệp định Geneva được kí kết, các cơ quan trung ương của Đảng rời chiến khu Việt Bắc để quay về hoạt động tại thủ đô Hà Nội, nhưng bài thơ Việt Bắc và nhất là tám câu thơ đầu vẫn thể hiện được cảm xúc của sự ngọt ngào, tha thiết.
Trong những tám câu thơ đầu, tác giả đã tái hiện không khí bâng khuâng, lưu luyến trong những khoảnh khắc đầu tiên của cuộc chia ly giữa người ở lại và kẻ đi. Khúc dạo đầu được gợi lên từ lời của những người ở lại.
'- Mình về mình có nhớ ta?
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không?
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn'
Trong lời ca của người dân Việt Bắc dành cho những người chiến sĩ, cán bộ cách mạng, chúng ta có thể cảm nhận được sự trìu mến sâu lắng qua cấu trúc câu: 'Mình về mình có nhớ ta?', 'Mình về mình có nhớ không?'. Sự lặp lại câu hỏi dần dần đi sâu vào ký ức và nỗi nhớ, sự chờ đợi không nguôi. Quãng đường đi qua mười lăm năm, đầy ý nghĩa và 'thiết tha mặn nồng' giữa nhân dân Việt Bắc và những người chiến sĩ cách mạng được thể hiện qua thời gian 'Mười lăm năm ấy'. Đó là những tháng ngày đồng cam cộng khổ, chia sẻ những niềm vui và nỗi buồn, thể hiện sự gắn bó của nhân dân: 'Thương nhau chia củ sắn lùi/ Bát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng'. Cuộc kháng chiến của dân tộc ta luôn toả sáng sức mạnh của tinh thần đoàn kết và tính toàn dân. Biết bao ân tình, gắn bó một lần nữa được gợi lên qua hình ảnh quen thuộc của 'cây', 'núi', 'sông', 'nguồn' - không gian quen thuộc của núi rừng dấu hiệu cho lối sống ân nghĩa thủy chung. Như vậy, qua bốn câu thơ đầu, chúng ta cảm nhận được giọng điệu tâm tình, những thổn thức đầy cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến của đồng bào dân tộc.
Cuộc đối thoại trữ tình tiếp tục được nối tiếp qua lời đáp của những người ra đi - những cán bộ chiến sĩ cách mạng:
'- Ai kia vang lên bên bờ sông
Âm thầm trong tim, lo lắng bước đi
Áo chàm dẫn lối từ biệt
Nắm tay nhau, lời nói chi ngày nay...'
Bốn câu thơ này thể hiện sự lưu luyến, bắn rứt, mặc dù chưa chia xa nhưng những hình ảnh nhớ nhung đã hiện ra trước mắt. Từ 'ai' vang lên cùng với sự 'thảo thiết' đã đề cao tình cảm, cảm xúc đặc biệt của người ra đi và sự hiểu biết về cảm xúc của người ở lại. Điều này làm cho câu thơ trở nên như một câu trả lời gián tiếp, khẳng định rằng người ra đi sẽ mãi không quên được 'Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng' và luôn nhớ đến 'cây', 'núi', 'sông', 'nguồn'. Tình trạng này được sâu sắc hơn qua những từ miêu tả cảm xúc như 'bắn rứt', 'lo lắng'. Hình ảnh người ở lại đã được vẽ lên trong tâm trí của những chiến sĩ cách mạng qua hình ảnh hoán dụ của 'Áo chàm' - màu sắc đặc trưng của nhân dân Việt Bắc. Cuộc chia ly tiếp tục diễn ra trong sự băn khoăn, xúc động, và tất cả cảm xúc dường như bị kìm lại: 'Nắm tay nhau, lời nói gì hôm nay'.
Chỉ với tám câu thơ đầu, chúng ta thấy được tài năng của nhà thơ Tố Hữu trong việc sử dụng linh hoạt, sáng tạo và nhuần nhuyễn thể thơ lục bát - thể thơ dân tộc với những đặc trưng riêng trong cách kết vần và nhịp điệu. Đồng thời, cấu trúc của bài thơ được xây dựng theo lối đối đáp duyên dáng qua cặp từ 'mình - ta' khiến cho lời thơ trở nên chứa đựng tình thương như những lời tâm tình của đôi tình nhân yêu nhau. Câu chuyện cách mạng, cuộc chiến vì độc lập ban đầu thuộc về lĩnh vực chính trị khô khan được tái hiện đầy tâm tình và sâu lắng như một câu chuyện tình yêu ngọt ngào, làm nổi bật tình cảm ân tình thủy chung, cao đẹp của tình yêu dân tộc.
Như vậy, qua tám câu thơ đầu tiên, chúng ta có thể khẳng định rằng: 'Với giọng thơ tâm tình ngọt ngào, tha thiết và nghệ thuật biểu hiện giàu tính dân tộc thì dù viết về vấn đề gì, thơ Tố Hữu vẫn luôn dễ đi vào lòng người'. Câu chuyện cách mạng, cuộc chiến vì độc lập gắn liền với sự kiện lịch sử cụ thể vẫn được thể hiện đầy cảm xúc và sâu lắng, hồi hộp khi đi vào trang thơ 'Việt Bắc'. Điều này làm nổi bật đặc trưng chính trị - trữ tình trong phong cách thơ của Tố Hữu, đồng thời tạo ra sức hấp dẫn và sự đặc biệt của bài thơ.
""""-KẾT THÚC"""""
Việt Bắc là một tác phẩm thơ trữ tình chính trị nổi tiếng của nhà thơ Tố Hữu, người được biết đến như là biểu tượng của thơ ca cách mạng. Để hiểu sâu hơn về nội dung và nghệ thuật đặc sắc trong bài thơ Việt Bắc, ngoài việc phân tích 8 câu thơ đầu, các bạn cũng nên không bỏ qua các bài văn khác ở lớp 12 có cùng chủ đề như: Tính dân tộc qua bài Việt Bắc, Cảm nhận về đoạn trích trong bài thơ Việt Bắc, Bình luận về bức tranh tứ bình trong bài Việt Bắc, Phân tích nỗi nhớ của người cán bộ Cách mạng về quê hương trong bài Việt Bắc của Tố Hữu.