Phân tích ý nghĩa tư tưởng trong văn bản về ôn dịch và thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện

Đề bài: Phân tích ý nghĩa tư tưởng trong văn bản ôn dịch, thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện

3 bài văn mẫu Phân tích ý nghĩa tư tưởng trong văn bản Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện

1. Phân tích ý nghĩa tư tưởng trong văn bản Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện, mẫu số 1:

'Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe'. Thông điệp này xuất hiện trên nhiều bao thuốc lá, nhưng không phải ai cũng thực sự nhận thức được đầy đủ về tác động đa chiều của thuốc lá đối với cộng đồng. Tựa đề của văn bản - Ôn dịch, thuốc lá, từ ngay đầu đã làm nổi bật tính nghiêm trọng và gây chấn động của vấn đề.

Thuốc lá ở đây không chỉ là về việc nghiện thuốc. Nó được miêu tả như một căn bệnh nguy hiểm, đe dọa tính mạng và có khả năng lây lan nhanh chóng. Hơn nữa, từ Ôn dịch còn truyền đạt một cảm xúc mạnh mẽ. Nghiện thuốc lá được mô tả trong một cảnh báo quyết liệt, thậm chí có thể trở thành đối tượng của sự nguyền rủa.

Bài văn Phân tích ý nghĩa tư tưỏng của văn bản Ôn dịch thuốc lá một cách ngắn gọn

Trong văn bản này, tác giả khởi đầu phần thứ hai bằng việc trích dẫn lời của Trần Hưng Đạo về chiến thuật đánh giặc (từ 'Ngày trước'... đến 'tổn hao sức khỏe'). Bằng cách so sánh việc chống thuốc lá với việc đánh giặc ngoại xâm, tác giả tạo ra một ấn tượng mạnh mẽ trước khi tiến hành phân tích y học về hậu quả của thuốc lá. Kết quả nghiên cứu y học trở thành một hệ thống lập luận rõ ràng, thuyết phục đối với tác động đa chiều của thuốc lá đối với sức khỏe con người. Thuốc lá gặm nhấm sức khỏe như tằm ăn dâu, đặc biệt là sự nguy hiểm vô hình và khó nhận biết ngay lập tức. Các căn bệnh nghiêm trọng chỉ trở nên rõ ràng sau cùng. Hơn nữa, tác giả còn phân tích ảnh hưởng của thuốc lá đến kinh tế cá nhân, thậm chí chỉ với bệnh viêm phế quản...

Với giả định: 'Ai cũng có thể nói: Tôi hút thuốc lá, tôi chịu kết quả', tác giả đưa ra lập luận về tác động của thuốc lá đối với cả những người không hút thuốc. Bằng cách bác bỏ quan điểm trong giả định, bằng chứng khoa học chỉ ra rằng cả việc hút thuốc lá chủ động và hút thuốc lá biến pass đều mang lại nguy hiểm cho sức khỏe. Chống thuốc lá không chỉ là vấn đề của cá nhân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng, do đó, chống thuốc lá là trách nhiệm của toàn xã hội.

Tác giả so sánh tình trạng hút thuốc lá ở Việt Nam với các nước Âu - Mĩ để đưa ra đề xuất: Đã đến lúc mọi người phải đồng lòng đấu tranh, ngăn chặn tình trạng ôn dịch này, vì: Thứ nhất, mặc dù chúng ta nghèo hơn nhiều so với các nước Âu - Mĩ, tỉ lệ thanh thiếu niên ở các thành phố lớn ở Việt Nam lại tương đương với họ. Điều này không chỉ gây khó khăn về mặt kinh tế, mà còn làm tăng nguy cơ phạm pháp. Thứ hai, để chống tệ hơn việc hút thuốc lá, các nước khác có những biện pháp mạnh mẽ hơn nhiều. So sánh này làm rõ sự đúng đắn của những điều đã nói trước đó và đặt nền tảng cho một lời phê phán cuối cùng.

2. Phân tích ý nghĩa tư tưởng trong văn bản Ôn dịch thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện, mẫu số 2:

Là một bác sĩ giàu kinh nghiệm, tác giả Nguyễn Khắc Viện đã viết bài Từ thuốc lá đến ma túy để chiêm nghiệm về tác động lớn của thuốc lá đối với cá nhân và cộng đồng. Bằng cách này, ông ta thể hiện quyết tâm của Nhà nước chống lại thuốc lá. Đoạn trích ôn dịch, thuốc lá được lấy từ văn bản này.

Trước hết, chúng ta nên hiểu rõ tựa đề là gì?

Thuốc lá là một cách diễn đạt cho tình trạng nghiện thuốc lá. Ôn dịch là một từ ngôn ngữ dân gian chỉ các loại bệnh nguy hiểm, có khả năng lây lan và gây tử vong hàng loạt. Ví dụ như dịch tả, HIV, SARS... Tác giả so sánh tác hại đáng sợ của thuốc lá với hậu quả ghê gớm của ôn dịch một cách chính xác. Từ ôn dịch thậm chí còn được sử dụng như một từ lóng để chửi rủa với ý nghĩa kinh tởm. Có thể diễn giải ý nghĩa của tựa đề bài văn như sau: Thuốc lá chính là một loại ôn dịch.

Cấu trúc văn bản này được phân thành bốn phần:
Phần 1: Từ đầu... đến nặng hơn cả AIDS: Tổng quan về tác hại của thuốc lá.
Phần 2: Tiếp theo... đến tổn hao sức khỏe: Chứng minh rõ ràng về tác hại cụ thể của thuốc lá đối với sức khỏe người hút.
Phần 3: Tiếp theo... đến con đường phạm pháp: Đề cập đến tác hại của khói thuốc lá đối với những người không hút.
Phần cuối: Cảm nghĩ và đánh giá của tác giả.

Mở đầu đoạn trích, tác giả bình luận về hậu quả kinh hoàng của những đại dịch trong lịch sử và sử dụng đó để khẳng định tác động nghiêm trọng của thuốc lá: Dịch hạch, thổ tả, hàng triệu người chết, nhờ vào tiến bộ y học, loài người hầu như đã kiểm soát được những đại dịch đó. Tuy nhiên, ở cuối thế kỷ này, xuất hiện những đại dịch mới.

Những bài Phân tích ý nghĩa tư tưỏng của văn bản Ôn dịch thuốc lá xuất sắc nhất

Khi cả thế giới đang lo ngại về đại dịch AIDS mà vẫn chưa có giải pháp, nhiều nhà nghiên cứu sau nhiều thập kỷ nỗ lực đã lên tiếng cảnh báo:

Tình trạng ôn dịch thuốc lá hiện nay không chỉ là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe và tính mạng của con người, mà còn nặng hơn cả đại dịch AIDS. Câu kết này chính là nguyên tắc cơ bản của văn bản. Phần sau sẽ trình bày và chứng minh luận điểm này. Cách đặt vấn đề như vậy thật sự độc đáo. Tác giả sử dụng phương pháp tăng cường để thu hút sự chú ý của độc giả và nhấn mạnh sự quan trọng của vấn đề mà ông đề cập trong bài viết.

Ở phần 2, tác giả khẳng định rằng thuốc lá không chỉ đã mà đang tiếp tục đe dọa sức khỏe và tính mạng của loài người.

Tác giả sử dụng câu nói nổi tiếng của nhà quân sự tài ba Trần Hưng Đạo: 'Nếu giặc đánh như cơn bão, thì không đáng sợ; đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu' để so sánh những khó khăn trong cuộc chiến chống thuốc lá với việc chống giặc ngoại xâm. Khói thuốc lá được đánh giá như một kẻ thù vô hình, khó đối mặt. Những chất độc hại trong khói thuốc không phá hủy sức khỏe của con người ngay lập tức, mà chúng gặm nhấm từng chút một như tằm ăn lá dâu, cuối cùng là không còn gì. Người hút thuốc không nhận ra ngay tác hại của thuốc lá và thậm chí coi đó là biểu tượng của sự quý trọng (!). Nhiều thanh niên thậm chí còn sử dụng thuốc lá để thể hiện họ 'thời trang' và khẳng định họ đã trưởng thành. Tại sao lại có thái độ chủ quan, coi nhẹ tác hại của thuốc lá như vậy? Vì người hút thuốc không tức tưởng rằng họ sẽ chết ngay lập tức, không say sưa như người uống rượu, nên họ không sợ.

Ở phần 2, tác giả đã tổng hợp và trình bày nhiều dẫn chứng cụ thể để chứng minh mức độ nguy hại của khói thuốc:

Khói thuốc lá ẩn chứa nhiều chất độc hại, xâm nhập vào cơ thể. Những lông rung đầu tiên bị ảnh hưởng là những lông rung ở niêm mạc vòm họng, phế quản và nang phổi, bị chất hắc ín trong khói thuốc lá làm tê liệt. Những lông mao này thường chịu trách nhiệm quét dọn bụi bẩn và vi khuẩn theo luồng không khí, nhưng khi chúng ngừng hoạt động, bụi và vi khuẩn tích tụ gây kích thích và sau nhiều năm có thể dẫn đến viêm phế quản.

Chất ô-xít cacbon trong khói thuốc lá thẩm vào máu, làm cho hồng cầu không thể đưa ôxi đến nơi cần thiết. Sức khỏe của người nghiện thuốc dần suy giảm không ngừng.

Chất hắc ín trong khói thuốc thấm vào tế bào thường gây ra ung thư. Tại bệnh viện K, hơn 80% ca ung thư vòm họng và phổi được xác định là do thuốc lá.

Tại Viện Nghiên cứu Tim mạch, bác sĩ viện trưởng cho biết: Ni-cô-tin trong thuốc lá làm co thắt động mạch, gây ra các vấn đề nghiêm trọng như huyết áp cao, tắc động mạch, và nhồi máu cơ tim. Các trường hợp như đau chân do tắc động mạch, người trung niên mất sudden vì nhồi máu cơ tim là những biểu hiện rõ ràng của hậu quả đáng sợ từ việc sử dụng thuốc lá.

Cuối cùng, tác giả rút ra kết luận về sự tàn phá của khói thuốc lá không chỉ đối với sức khỏe cá nhân mà còn ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác trong xã hội, thậm chí là đến nền kinh tế quốc dân:

Không cần nhắc đến những vấn đề nghiêm trọng, việc đối mặt với hàng triệu trường hợp bệnh viêm phế quản đã tạo ra một gánh nặng lớn về cả ngày công lao động và sức khỏe cộng đồng.

Vậy những hậu quả nặng nề từ thuốc lá như ung thư, bệnh tim mạch... sẽ làm mất đi bao nhiêu tài chính của bệnh nhân và cống hiến của những người phải từ bỏ công việc để chăm sóc họ? Rõ ràng, thuốc lá gây ra những tổn thất lớn đối với bản thân, gia đình và cả xã hội.

Ngoài việc chỉ ra tác động tiêu cực của khói thuốc lá đối với người hút, tác giả cũng nhấn mạnh đến ảnh hưởng tiêu cực đối với những người không hút. Qua lập luận chặt chẽ, ví dụ sống động và sự bùng nổ cảm xúc, tác giả đã phủ nhận những quan điểm sai lầm thường gặp như 'Tôi hút, tôi bị bệnh, thì tôi mắc kệ!'

Xin phản đối: Hút thuốc là quyền của bạn, nhưng bạn không có quyền làm ô nhiễm không khí xung quanh. Uống rượu say mèm, hậu quả thuộc về bạn. Tuy nhiên, hút thuốc làm cho những người xung quanh bạn phải chịu đựng khói độc hại. Điều này đã được hàng ngàn nghiên cứu chứng minh rõ ràng.

Người thân, đồng nghiệp của những người hút thuốc cũng phải đối mặt với nguy cơ nhiễm độc, bị đau tim, viêm phế quản và thậm chí là ung thư. Bạn có quyền hút thuốc, nhưng khi có người khác xung quanh, hãy tôn trọng và rời đi để hút ở nơi riêng biệt.

Thương xót cho những thai nhi trong bụng mẹ, chỉ vì có người hút thuốc ở gần mẹ mà thai nhi bị nhiễm độc, dẫn đến thai non và sức khỏe suy yếu khi sinh ra. Hút thuốc bên cạnh một phụ nữ mang thai là một tội ác.

Cha và anh hút, bác chú hút không chỉ đầu độc con cháu mà còn tạo ra một tấm gương xấu...

Tác giả đã rõ ràng hóa hai khái niệm là hút thuốc lá chủ động và bị động của người nghiên cứu y học. Người không hút nhưng phải chịu khói thuốc cũng bị tổn thương sức khỏe. Hành động tự hại của người hút không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mình mà còn tác động tiêu cực đến những người xung quanh. Điều này đã trở nên rõ ràng và bị lên án.

Để minh họa cách thuốc lá tác động đến kinh tế, tác giả đã sử dụng ví dụ từ xã hội Âu - Mĩ để so sánh với tình hình ở Việt Nam:

Tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn của Việt Nam tương đương với các thành phố Âu - Mĩ. Sự khác biệt duy nhất là với một thanh niên Mĩ, mỗi đô la chỉ mua được một bao thuốc lá, trong khi ở Việt Nam, việc hút thuốc đòi hỏi một số tiền lớn. Điều này dẫn đến tình trạng trộm cắp thuốc lá, mở cánh cửa cho những hành vi phạm pháp.

Dường như điếu thuốc lá là vấn đề nhỏ, nhưng thực tế nó không nhỏ chút nào. Mỗi năm, có hàng tỷ đồng bị đốt cháy, trong khi đó, đời sống vật chất của nhiều người vẫn ở mức nghèo. Người nghiện thuốc có tiền để chi trả, trong khi những người nghèo thì phải xin hoặc nhặt nhạnh từ người khác. Họ thậm chí có thể lấy tiền gia đình để mua thuốc, đẩy họ vào vòng xoáy tội phạm và tù tội trong thời gian ngắn.

Từ góc độ của một giáo viên, tác giả chỉ ra rằng: Bố và anh hút thuốc, chú bác hút không chỉ gây hại cho sức khỏe của con em mình mà còn làm mất đi một tấm gương tốt...

Người lớn hút thuốc trước mặt trẻ em, việc này không chỉ là một hành động tiêu biểu của sự quý trọng, mà còn là đẩy con em vào con đường phạm pháp.

Chính xác như vậy! Hiện nay, không ít học sinh ở cả cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông đã bắt đầu hút thuốc một cách phóng khoáng. Điều này không chỉ ở nam giới mà còn ở phụ nữ.

Những hình ảnh này làm mất đi vẻ trong sáng, trong trắng của tuổi học trò. Nhà trường và gia đình cần tập trung vào việc tư vấn và ngăn chặn kịp thời.

Trước những hậu quả kinh hoàng của thuốc lá, tác giả thể hiện sự bức xúc và đề xuất những biện pháp tích cực để kiểm soát và dần dần đưa ra quyết định cấm sản xuất và sử dụng thuốc lá trên toàn cầu.

Hiện nay, ở các quốc gia phát triển, chiến dịch chống thuốc lá nổi lên khắp nơi. Cấm hút thuốc ở các nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm lần đầu phạt 40 đô la, tái phạm 500 đô la). Các biểu ngữ chống thuốc lá chiếm ưu thế so với quảng cáo của các hãng thuốc lá. Nhiều quốc gia đã cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, truyền hình. Chiến dịch này đã giảm số người hút một cách đáng kể chỉ trong vài năm, và hy vọng có một châu Âu không còn thuốc lá trong những năm cuối thế kỉ XXI.

Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tích hợp chủ đề tác hại của thuốc lá vào chương trình Ngữ văn ở trung học cơ sở để tăng cường nhận thức của học sinh về tác hại nghiêm trọng của thuốc lá. Đặc biệt là trong cán bộ giáo viên, nơi đôi lá phổi là công cụ quan trọng nhất. Học sinh, sau khi nhận thức đầy đủ về tác hại của thuốc lá, sẽ tránh xa tình trạng nghiện hút, đồng thời góp phần ngăn chặn tình trạng này trong cộng đồng và xã hội.

Tương tự như ôn dịch, nạn nghiện thuốc lá dễ lây lan và gây tổn thất nặng nề cho sức khỏe và tính mạng con người. Nạn nghiện thuốc lá còn nguy hiểm hơn vì nó làm mất đi sức khỏe mà không dễ nhận biết. Nó cũng tạo ra tác động tiêu cực đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Do đó, để tiêu diệt thuốc lá, mọi người cần quyết tâm cao và thực hiện biện pháp quả cảm hơn cả việc ngăn chặn những ôn dịch khác.

3. Phân tích ý nghĩa tư tưởng trong văn bản 'Ôn dịch, thuốc lá' của Nguyễn Khắc Viện, mẫu số 3:

Nguyễn Khắc Viện, một học giả Tây học, tốt nghiệp bác sĩ tại Pháp trong thập kỷ 1940. Ông nổi tiếng với hoạt động văn hóa và xã hội tại Việt Nam.

Bài viết 'Ôn dịch, thuốc lá' thể hiện sự tinh tế, sáng tạo trong cách diễn đạt của Nguyễn Khắc Viện.

Tựa đề độc đáo: 'Ôn dịch, thuốc lá'. Điểm độc đáo ở cụm từ 'Ôn dịch' và cách sử dụng dấu phẩy, tạo nên một bức tranh nguy cấp, động viên, ấn tượng mạnh với độc giả. Lối diễn đạt này phản ánh văn phong châu Âu hiện đại. Một cách viết khác có thể là 'Ôn dịch thuốc lá' hoặc 'Thuốc lá là một hình thức ôn dịch', nhưng sẽ mất đi sự độc đáo, sức hấp dẫn và không phù hợp với nội dung của văn bản (đồng ý với tác giả ở cuối bài, '... lại còn thêm ôn dịch thuốc lá này').

Tác giả mở đầu bằng so sánh, đối chiếu để thu hút độc giả: Dịch hạch, thổ tả, những dịch bệnh khủng khiếp đã từng gây ra thảm họa và giết hàng vạn, hàng triệu người. Y học đã đánh bại những đại dịch ấy. Cuối thế kỷ XX, khi lo ngại về AIDS chưa tìm ra giải pháp, ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng con người nhiều hơn cả AIDS. Những nghiên cứu lớn tiếng báo động sau mấy chục năm đã làm cho con số nói lên sự kinh hoàng!

Trong phần thứ hai, Nguyễn Khắc Viện phân tích và chứng minh ôn dịch thuốc lá gây ra những hậu quả kinh khủng. Ông nhắc đến câu nói nổi tiếng của Trần Hưng Đạo về giặc tằm ăn dâu, để nhấn mạnh rằng ôn dịch thuốc lá là kẻ gặm nhấm con người và xã hội, là nguồn gốc của nhiều vấn nạn xã hội. Khói thuốc rất độc, chất hắc ín làm tê liệt lông mao của các tế bào niêm mạc ở vòm họng, phế quản, nang phổi; gây ra ho hen, đờm và sau nhiều năm gây viêm phế quản.

Khói thuốc lá là một đối thủ rất đáng sợ, đặc biệt khi nó 'gặm nhấm' con người và xã hội, như mô tả trong câu nói nổi tiếng của Trần Hưng Đạo.

Phân tích ý nghĩa tư tưỏng trong văn bản Ôn dịch thuốc lá, văn mẫu tuyển chọn

Người nghiện thuốc sẽ phải đối mặt với chất ô-xít các-bon từ khói thuốc lá, xâm nhập vào máu và khiến cho sức khỏe trở nên 'ngày càng suy giảm'.

Tác giả trình bày số liệu chứng minh sự đáng sợ của 'ôn dịch thuốc lá'. 80% bệnh nhân mắc ung thư vòm họng và phổi tại Bệnh viện K đều có liên quan đến thuốc lá. Các vấn đề như huyết áp cao, tắc nghẽn động mạch, và nhồi máu cơ tim đều là do chất ni-cô-tin trong thuốc lá. Các trường hợp chết đột ngột do nhồi máu cơ tim, cũng như những khối u ác tính, đều là minh chứng cho 'tác hại kinh khủng của thuốc lá'. Hàng triệu người mắc bệnh viêm phế quản đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động và gây tổn thất cho sức khỏe, đều là kết quả của thuốc lá. Những con số này đều rất thuyết phục, được bác sĩ Viện trưởng Bệnh viện K và bác sĩ Viện trưởng Viện Nghiên cứu về bệnh tim mạch nêu lên.

Nguy hại hơn nữa là những người nghiện thuốc lá đã 'đầu độc' những người xung quanh qua khói thuốc. Vợ, con... bị nhiễm độc, đặc biệt là những thai nhi. Hiện tượng đẻ non, đẻ ra bị suy yếu... đều là kết quả của nhiễm độc từ khói thuốc lá. Câu nói: 'Hút thuốc lá cạnh một người đàn bà có thai quả là một tội ác' như một lời kết án nặng nề.

Về mặt đạo đức, người lớn (bố, anh, chú, bác...) nghiện thuốc lá không chỉ làm đầu độc con em mình mà còn trở thành gương mặt tiêu biểu của hành vi xấu. Do đó, câu nói: 'Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!' chỉ là lời nói vô trách nhiệm của người nghiện!

Cuối cùng, tác giả tiếp tục khẳng định rằng nghiện thuốc lá là nguyên nhân gốc của nhiều tệ nạn khác như ma túy và trộm cắp. Tại Việt Nam, một quốc gia đang phải đối mặt với đối đầu 'nghèo', tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn ngang với tỷ lệ ở các thành phố Âu - Mĩ.

Ở châu Âu, cuộc chiến chống thuốc lá diễn ra mạnh mẽ với việc cấm hút thuốc ở nơi công cộng và áp đặt những khoản phạt nặng đối với những người vi phạm (như ở Bỉ). Nhiều nước còn cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí và truyền hình. Những khẩu hiệu như 'Một châu Âu không còn thuốc lá' đã được đặt ra vào cuối những năm 1990.

Ngược lại, ở Việt Nam, một quốc gia với nhiều vấn đề về sức khỏe như sốt rét, bệnh phong, lao, và ỉa chảy chưa được kiểm soát, lại còn phải đối mặt với tệ nạn 'ôn dịch thuốc lá'. Tình hình này khiến tác giả rơi vào suy ngẫm sâu sắc. Với tâm huyết của một người thầy thuốc, Nguyễn Khắc Viện kêu gọi mọi người Việt Nam 'đứng lên chống lại, ngăn chặn đợt ôn dịch' thuốc lá.

'Ổn dịch, thuốc lá' là một tác phẩm thuyết minh hiện đại và độc đáo. Tác giả đã sử dụng các lý lẽ và bằng chứng thông qua phân tích sắc bén, so sánh tưởng tượng để thuyết phục. Bài văn thể hiện sự quan tâm và lo lắng chân thành của Nguyễn Khắc Viện đối với tệ nạn này.

Bài văn đã tăng cường sự nhận thức, đặc biệt là ở các bạn trẻ về những tác hại kinh hoàng của thuốc lá. Hãy đề phòng ôn dịch, thuốc lá!

"""""HẾT"""""---

Trình bày ý nghĩa tư tưởng của văn bản ôn dịch, thuốc lá của Nguyễn Khắc Viện là một phần nội dung, bài học quan trọng trong sách giáo trình Ngữ Văn 8. Tiếp theo bài học này, chúng ta sẽ chuẩn bị trả lời câu hỏi, Kể về một sự kiện khiến bố mẹ rất hạnh phúc cùng với phần Nếu bạn là người chứng kiến cảnh lão Hạc kể chuyện bán chó với ông giáo trong truyện ngắn của Nam Cao, thì bạn sẽ ghi lại câu chuyện đó như thế nào? để có hiệu suất tốt trong môn học Ngữ Văn lớp 8.