Phần tùy bút Một món quà từ lúa non: Cốm của Thạch Lam

'Cốm là món quà đặc biệt của đất nước, là sự tặng của những cánh đồng lúa mênh mông mang trong hương vị tất cả sự mộc mạc giản dị và tinh khiết của nông thôn Việt Nam'. Với ngòi bút tinh tế và tinh tế, nhà văn Thạch Lam đã phát hiện ra vẻ đẹp của văn hóa truyền thống trong món quà đặc biệt và độc đáo này.

Mytour sẽ cung cấp thông tin giới thiệu về nhà văn Thạch Lam cũng như tùy bút Một món quà từ lúa non: Cốm.

I. Giới thiệu về tác giả Thạch Lam

- Thạch Lam (1910 - 1942) ban đầu tên là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi thành Nguyễn Tường Lân.

- Sinh ra trong một gia đình quan lại ở Hà Nội, ông thường sống ở quê ngoại tại Cẩm Giàng, Hải Dương.

- Là một tác giả nổi tiếng, là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn trước thời kỳ Cách mạng tháng 8 năm 1945.

- Thạch Lam là một nhà văn tài năng với truyện ngắn, sử dụng ngôn từ tinh tế, sâu sắc khi khám phá tâm hồn con người.

- Triết lý văn chương: Trong giới thiệu cho tập truyện ngắn “Gió đầu mùa” phát hành trước Cách mạng, Thạch Lam viết: “Với tôi văn chương không chỉ là phương tiện để giúp người đọc trốn tránh hoặc quên đi, ngược lại, văn chương là một nguồn năng lượng cao và sâu xa mà chúng ta có, để phản ánh và thay đổi một thế giới đầy dối trá và tàn bạo, làm cho tâm hồn con người trở nên sáng sủa và giàu có hơn”.

- Một số tác phẩm tiêu biểu:

• Các tập truyện ngắn: Gió mùa xuân (NXB Đời nay, 1937), Ánh nắng trong sân (NXB Đời nay, 1938), Sợi tóc (Nhà xuất bản Đời nay, 1942).
• Tập truyện dài: Một ngày mới (Nhà xuất bản Đời nay, 1939)
• Tùy bút: Hà Nội qua những con đường (Nhà xuất bản Đời nay, 1943)
• Truyện dành cho trẻ em: Cuốn sách và Viên ngọc (Nhà xuất bản Đời Nay, 1940).
• Phê bình văn học: Theo dòng (Nhà xuất bản Đời nay, 1941)

II. Giới thiệu về tùy bút Một thứ quà của lúa non: Cốm

1. Nguồn gốc

“Món quà của lúa non: Cốm” được lấy từ tập “Hà Nội qua sáu phố phường” (1943). Đây là tập tùy bút mô tả về phong cảnh và hương vị của Hà Nội, đặc biệt là những món ăn, quà tặng hàng ngày bình dị, không quá xa hoa nhưng vẫn đậm đà hương vị truyền thống, thể hiện sự tinh tế của bản sắc người Hà Nội.

2. Thể loại

Tùy bút là một loại văn bản, tuy giống với bút ký, bút sự ở việc mô tả, ghi chép những hình ảnh, sự kiện mà tác giả đã quan sát, chứng kiến. Tuy nhiên, tùy bút tập trung nhiều vào cảm xúc, suy tư của người viết. Ngôn ngữ sử dụng phong phú, đầy hình ảnh, tràn đầy cảm xúc.

3. Cấu trúc

Bao gồm 3 phần:

• Phần 1: Từ đầu đến “vút lên như những con thuyền rồng”. Giới thiệu tổng quan về cốm và quá trình hình thành của cốm.
• Phần 2: Tiếp tục đến “những người mới giàu không học vẫn biết đắng lòng không thưởng thức được những giá trị tinh tế và thanh lịch”. Khen ngợi những giá trị của cốm.
• Phần 3: Phần còn lại. Thảo luận về cách thưởng thức cốm.

4. Nội dung

Cốm là món quà đặc biệt của đất nước, là sản phẩm của những cánh đồng rộng lớn, mang trong mình hương vị của sự giản dị, mộc mạc và tinh khiết của làng quê.

5. Nghệ thuật

Bút pháp mô tả tinh tế, nhạy cảm và tấm lòng biết trân trọng…

Món quà đặc biệt từ lúa non: Cốm

Lắng nghe tác phẩm Món quà đặc biệt từ lúa non: Cốm:

Cơn gió thu hạ lướt qua vùng sen trên hồ, đậm chất hương thơm của lá, như là điềm báo cho mùa mới của món quà tinh khiết và thanh nhã. Có cảm nhận được không, khi đi qua những cánh đồng xanh mướt, nơi những cây lúa non vươn cao, bạn có thấy được mùi thơm dịu dàng của lúa non không? Trên những cành xanh ấy, có những giọt sữa trắng ngà, lan tỏa hương vị tự nhiên của ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, những giọt sữa dần dần đông lại, và những bông lúa non càng ngày càng cong xuống, đầy chất quý giữa sự tinh khiết của thiên nhiên.

Chờ đến lúc đúng, mà chỉ những người làm nghề mới biết, họ gặt lúa về. Sau đó là một loạt quá trình chế biến, cách làm được truyền từ đời này sang đời khác, một bí mật được giữ gìn và trân trọng, những cô gái ở làng Vòng tạo ra những hạt cốm dẻo và thơm ngon ấy. Dĩ nhiên, có nhiều nơi biết cách làm cốm, nhưng không nơi nào làm được cốm dẻo, thơm và ngon bằng làng Vòng, gần Hà Nội. Tiếng cốm Vòng đã lan khắp khắp nơi, và khi mùa cốm đến, mọi người ở Hà Nội 36 phố phường vẫn luôn mong chờ những chiếc gánh cốm xinh xắn, với bộ trang phục gọn gàng, và dấu hiệu đặc biệt là cái gánh hai đầu cong vút lên như thuyền rồng…

Cốm là món quà đặc biệt của dân tộc, là sản phẩm của những cánh đồng lúa mênh mông, mang hương vị của sự giản dị, mộc mạc và thanh khiết của nền văn hóa quê hương. Ai ngờ từ ngày xưa đã có người nghĩ ra cốm làm quà lễ? Không gì phù hợp hơn với vẻ đẹp của sợi tơ hồng, món quà trong sạch, trung thành như những nghi lễ. Sợi tơ hồng thượng đế... Và không có màu sắc nào kết hợp hoàn hảo hơn: màu xanh của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ của hồng như ngọc lựu già. Một vị ngọt và một vị thanh, hai vị này hỗ trợ nhau để mang lại hạnh phúc bền vững. (Thật đáng tiếc khi chúng ta chứng kiến những phong tục tốt đẹp mất dần, và những loại thức ăn quý bị thay thế bằng những thứ xa hoa và thô kệch, những kẻ mới giàu không có cách thưởng thức được những giá trị cao quý và tinh tế?)

Khi thưởng thức cốm, hãy nhớ rằng đó không chỉ là thức quà mà còn là một trải nghiệm tinh tế. Hãy thưởng thức từng viên cốm một cách chậm rãi, thong thả và suy tư. Trong từng viên cốm, bạn sẽ cảm nhận được hương vị tươi mới của lúa non, hương thơm dịu dàng của hoa cỏ dại, sự mát mẻ của lá non và vị ngọt thanh của cốm. Hãy cảm nhận cả mùi hương nhẹ nhàng của lá sen già, làm cho hương vị của cốm thêm phần đặc biệt và ấm áp như những ngày hạ trên hồ. Hãy trân trọng những phút giây này và đừng quên tôn trọng công sức của người làm cốm và sự hào phóng của thiên nhiên. Sự thưởng thức này sẽ mang lại cho bạn niềm vui và trải nghiệm đẹp đẽ hơn nhiều.