Phản ứng bất ngờ

Ở động vật, bao gồm cả con người, phản ứng bất ngờ là một phản ứng tự vệ thường không chủ ý trước các kích thích đột ngột hoặc mối đe dọa, chẳng hạn như tiếng động bất ngờ hoặc chuyển động nhanh. Phản ứng này có thể gây ra cảm giác khó chịu. Thông thường, phản ứng bắt đầu với phản xạ giật mình, một phản xạ não nhằm bảo vệ các bộ phận dễ tổn thương như sau gáy và mắt, đồng thời giúp cơ thể chuẩn bị để tránh xa các kích thích. Phản xạ này xuất hiện trong suốt cuộc đời của nhiều loài động vật. Nhiều loại phản ứng có thể xảy ra tùy thuộc vào cảm xúc của cá nhân, tư thế cơ thể, tình trạng chuẩn bị vận động, hoặc các hoạt động khác. Phản ứng bất ngờ có thể liên quan đến sự phát triển của các ám ảnh nhất định.  

Phản xạ bất ngờ

Chức năng thần kinh

Một phản xạ giật mình có thể xảy ra qua sự phối hợp của nhiều hành động. Khi nghe thấy tiếng ồn lớn bất ngờ, phản xạ này diễn ra qua ba khớp thần kinh trung tâm chính trong con đường phản xạ âm thanh, với các tín hiệu truyền qua não.

Trước tiên, có một khớp thần kinh từ các sợi thần kinh thính giác trong tai đến các tế bào thần kinh rễ ốc tai (CRN), là những tế bào thần kinh âm thanh đầu tiên trong hệ thần kinh trung ương. Nghiên cứu cho thấy mức độ giảm giật mình liên quan trực tiếp đến số lượng CRN bị tổn thương. Thứ hai, có một khớp thần kinh từ các sợi trục CRN đến các tế bào trong nhân reticularis pontis caudalis (PnC) của não, nơi mà sự giật mình giảm đi khoảng 80 đến 90 phần trăm khi phần này bị ức chế. Cuối cùng, khớp thần kinh xảy ra từ các sợi trục PnC đến các tế bào thần kinh vận động trong nhân vận động ở mặt hoặc tủy sống, điều khiển sự chuyển động của cơ bắp, gây ra các cú giật đầu hoặc toàn thân.

Trong các kiểm tra phản xạ vận động của trẻ sơ sinh, có thể thấy rằng các mô hình của phản ứng giật mình và phản xạ Moro có sự chồng chéo đáng kể, với sự khác biệt nổi bật là thiếu sự lan rộng của cánh tay trong phản ứng giật mình.

Phản xạ

Nhiều phản xạ có thể xảy ra đồng thời trong một phản ứng giật mình. Phản xạ nhanh nhất ở người thường ghi nhận ở cơ masseter hoặc cơ hàm, với độ trễ khoảng 14 mili giây. Phản xạ nháy mắt của cơ orbicularis oculi có độ trễ từ 20 đến 40 mili giây. Đối với các bộ phận lớn hơn, độ trễ chuyển động đầu là từ 60 đến 120 mili giây, cổ từ 75 đến 121 mili giây, vai từ 100 đến 121 mili giây, cánh tay từ 125 đến 195 mili giây và chân từ 145 đến 395 mili giây. Phản ứng xếp tầng này tương ứng với cách các khớp thần kinh di chuyển từ não xuống tủy sống để kích hoạt từng nơron vận động.

Sách tham khảo

• Carney Landis; William Alvin Hunt; Hans Strauss (1939). Mô hình phản ứng giật mình. Farrar & Rinehart., xem xét [1]
• Robert C. Eaton (1984). Các cơ chế thần kinh của hành vi giật mình. ISBN 978-0306415562.
• Jones, FP; Hanson, JA; Gray, FE (1964). “Giật mình như một mô hình cho sự sai lệch tư thế”. Kỹ năng cảm giác và vận động. 19: 21–22. doi:10.2466/pms.1964.19.1.21. PMID 14197451.
• Jones, FP (1965). “Phương pháp thay đổi các mẫu phản ứng rập khuôn bằng cách ức chế một số tư thế”. Đánh giá Tâm lý. 72 (3): 196–214. doi:10.1037/h0021752. PMID 14324557.