Phản ứng nào dưới đây không xảy ra?

1. Phản ứng nào dưới đây không xảy ra?

Câu hỏi: Phản ứng nào dưới đây không xảy ra?

A. Ca + CO₂ -> CaCO₃

B. Ca(OH)₂ + CO₂ -> CaCO₃ + H₂O

C. CaCl₂ + MgCO₃ -> CaCO₃ + MgCl

D. CaO + H₂O -> Ca(OH)₂

Hướng dẫn giải

Như chúng ta đã biết, MgCO₃ là chất kết tủa và không phản ứng với dung dịch CaCl₂, vì vậy phản ứng này không xảy ra. Do đó, phương trình CaCl₂ + MgCO₃ -> CaCO₃ + MgCl₂ là không đúng.

2. Làm thế nào để xác định một phản ứng có xảy ra hay không?

Trong hóa học, một số phản ứng có thể xảy ra trong khi những phản ứng khác lại không. Việc này phụ thuộc vào các chất tham gia và khả năng phản ứng của chúng. Để xác định xem phản ứng giữa chất M và chất N có xảy ra không, chúng ta cần xem xét tính chất của chúng theo hai phương diện chính: tính axit-bazo và tính oxi hóa-khử.

Để hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ đưa ra ví dụ về phản ứng giữa HCl và Na₂CO₃. Để xác định xem phản ứng có xảy ra không, ta có thể xem xét như sau:

Xác định tính chất của HCl: HCl là một axit.

Đối chiếu với điều kiện phản ứng axit với muối: Axit phản ứng với muối tạo ra axit và muối mới. Giả sử phản ứng tạo ra H₂CO₃.

Xác định tính chất của H₂CO₃: H₂CO₃ là một axit yếu.

Thảo luận về sự ổn định của axit mới tạo thành: Do H₂CO₃ là một axit yếu, nó không ổn định và dễ dàng phân hủy thành CO₂ và H₂O.

Viết phương trình phản ứng: 2HCl + Na₂CO₃ → 2NaCl + H₂O + CO₂

Nhờ vào quá trình này, bạn đã xác định rằng phản ứng giữa HCl và Na₂CO₃ sẽ tạo ra CO₂, H₂O và NaCl. Đây là phương pháp phổ biến để dự đoán sản phẩm của phản ứng hóa học dựa trên tính chất của các chất tham gia.

Việc xác định xem một phản ứng hóa học có xảy ra hay không có vai trò quan trọng trong hóa học và nhiều lĩnh vực khác. Hiểu biết về sự xảy ra của phản ứng giúp dự đoán sản phẩm và hiểu quá trình chuyển hóa chất. Điều này cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát sản xuất, phân tích hóa học, và nghiên cứu cơ bản. Nó cũng hỗ trợ phát triển công nghệ và ứng dụng trong đời sống, từ việc sản xuất sản phẩm đến việc kiểm soát các điều kiện phản ứng.

3. Một số bài tập ứng dụng

Câu hỏi 1: Bạn quan sát được hiện tượng gì khi cho viên Na vào dung dịch CuSO₄?

A. Xuất hiện bọt khí

B. Xuất hiện bọt khí và kết tủa màu xanh

C. Xuất hiện kết tủa màu đỏ

D. Xuất hiện bọt khí và kết tủa màu đỏ

Hướng dẫn trả lời:

Phương trình hóa học được trình bày như sau:

2Na + H₂O -> NaOH + H₂↑

2NaOH + CuSO₄ -> Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

Theo phương trình trên, khí H₂ và kết tủa Cu(OH)₂ sẽ xuất hiện. Cu(OH)₂ là kết tủa có màu xanh.

Đáp án chính xác là đáp án B.

Câu hỏi 2: Khi nhỏ từ từ và đến dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl₃, hiện tượng gì sẽ xảy ra?

A. Xuất hiện kết tủa keo trắng và sau đó kết tủa sẽ tan.

B. Chỉ xuất hiện kết tủa keo trắng.

C. Xuất hiện kết tủa keo trắng và khí thoát ra.

D. Không có kết tủa, chỉ có khí thoát ra.

Hướng dẫn giải:

Kết tủa keo trắng sẽ xuất hiện và sau đó kết tủa sẽ tan. Phản ứng diễn ra như sau:

3NaOH + AlCl₃ → Al(OH)₃ + 3NaCl

Lúc đầu, kết tủa keo trắng Al(OH)₃ sẽ xuất hiện. Sau đó, kết tủa này sẽ tan trong dung dịch NaOH dư, tạo thành dung dịch trong suốt:

NaOH + Al(OH)₃ → NaAlO₂ + 2H₂O

Câu hỏi 3:

Khi nhỏ từ từ dung dịch HCl vào dung dịch NaAlO₂, hiện tượng quan sát được là gì?

A. Xuất hiện kết tủa keo trắng và kết tủa không tan.

B. Không quan sát thấy hiện tượng gì.

C. Kết tủa keo trắng xuất hiện và sau đó một phần kết tủa sẽ tan.

D. Xuất hiện kết tủa keo trắng và sau đó kết tủa hoàn toàn tan.

Hướng dẫn giải:

Phản ứng giữa HCl và NaAlO₂ được diễn tả như sau:

HCl + NaAlO₂ + H₂O → Al(OH)₃ ↓ + NaCl

Kết tủa Al(OH)₃ hình thành và có thể tiếp tục phản ứng với lượng HCl dư:

Al(OH)₃ + 3 HCl → AlCl₃ + 3 H₂O. Dựa trên phản ứng này, hiện tượng quan sát được là: D. Kết tủa trắng keo xuất hiện và sau đó hoàn toàn tan. Ban đầu, kết tủa Al(OH)₃ hình thành từ phản ứng đầu tiên và sau đó tan hết trong HCl dư tạo thành dung dịch trong suốt.

Đáp án đúng là D. Kết tủa trắng keo xuất hiện rồi hoàn toàn tan hết.

Câu hỏi số 4: Cho chúng tôi biết các chất tham gia trong phương trình dưới đây là gì:

Axit clohiđric kết hợp với natri cacbonat tạo thành natri clorua, cacbon đioxit và nước

Hướng dẫn cách giải bài toán:

Phản ứng hóa học giữa axit clohiđric (HCl) và natri cacbonat (Na2CO3) được diễn tả như sau:

2HCl + Na2CO3 → 2NaCl + CO2 + H2O

Trong phản ứng này, axit clohiđric và natri cacbonat là các chất phản ứng, còn các sản phẩm tạo thành là natri clorua (NaCl), cacbon đioxit (CO2) và nước (H2O).

Câu 5: Lựa chọn câu trả lời chính xác nhất:

Khi một phản ứng hóa học xảy ra, điều gì có thể xảy ra?

A. Xuất hiện ánh sáng phát ra

B. Tạo ra nhiệt lượng

C. Hình thành các chất mới

D. Có chất không hòa tan trong nước

Hướng dẫn giải quyết vấn đề:

Khi một phản ứng hóa học xảy ra, thường xuất hiện một hoặc nhiều chất mới. Do đó, lựa chọn đúng là: C. Có chất mới tạo thành.

Câu 6: Bạn sẽ kiểm tra như thế nào để xác định phản ứng có xảy ra không?

Hướng dẫn giải quyết vấn đề:

Các phương pháp quan sát và kiểm tra. Dưới đây là một số cách phổ biến:

Theo dõi sự thay đổi màu sắc: Nếu màu sắc trong hệ thống thay đổi, đó có thể là dấu hiệu của một phản ứng hóa học. Chất mới tạo ra có thể có màu khác so với các chất ban đầu.

Theo dõi sự gia tăng nhiệt độ hoặc tỏa nhiệt: Nếu xuất hiện chất kết tủa (chất rắn không tan) hoặc chất bay hơi, đó có thể là dấu hiệu của một phản ứng hóa học.

Theo dõi sự gia tăng nhiệt độ hoặc tỏa nhiệt: Nếu cảm nhận được sự tăng nhiệt độ hoặc tỏa nhiệt, đó có thể là dấu hiệu của phản ứng tỏa nhiệt, trong đó năng lượng được giải phóng ra ngoài.

Theo dõi sự gia tăng áp suất hoặc phát ra khí: Nếu có sự gia tăng áp suất hoặc phát sinh khí, đó có thể là dấu hiệu của một phản ứng hóa học.

Khi áp dụng các phương pháp này, cần lưu ý rằng không phải mọi phản ứng đều biểu hiện qua những dấu hiệu rõ ràng. Đôi khi, việc kết hợp nhiều phương pháp cùng lúc sẽ giúp có cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về việc phản ứng có thực sự xảy ra hay không.