Buzz
Phản xạ có điều kiện là một kiểu phản xạ được phát triển ở động vật bậc cao, được nghiên cứu và công bố lần đầu bởi nhà khoa học Nga Ivan Pavlov (tên tiếng Nga: Ива́н Петро́вич Па́влов) thông qua các thí nghiệm với chó và được công bố vào năm 1897. Loại phản xạ này cũng xảy ra ở con người.
Phản xạ có điều kiện là những phản xạ hình thành qua quá trình học hỏi và rèn luyện trong cuộc sống. Chúng giúp cơ thể thích nghi với điều kiện mới và có thể bị yếu đi nếu không được duy trì liên tục.
Nguồn gốc và ý nghĩa
Phản xạ có điều kiện là thuật ngữ từ tiếng Nga:
Đại diện
- Thuật ngữ 'phản xạ có điều kiện' hiện được sử dụng rộng rãi ở Nga, Việt Nam, và nhiều nơi khác. Trong một thời gian dài, các lý thuyết của Pavlov đã hình thành nên 'học thuyết phản xạ có điều kiện' hay 'học thuyết Pavlov', được giảng dạy rộng rãi trong các trường học thuộc hệ thống xã hội chủ nghĩa.
- Hơn nửa thế kỷ sau, mặc dù cống hiến của Pavlov vẫn được công nhận, sự phát triển của khoa học và công nghệ đã dẫn đến các học thuyết mới về hành vi động vật, trong đó phản xạ có điều kiện cũng được gọi là 'có điều kiện kiểu Pavlov' (conditioning Pavlovian) hoặc 'có điều kiện cổ điển' (Classical conditioning) ở nhiều nước phương Tây.
Tóm tắt
Vào cuối những năm 1890, Pavlov nghiên cứu chức năng dạ dày của chó bằng cách quan sát sự tiết dịch vị và phân tích phản xạ của chúng dưới các điều kiện khác nhau. Ông nhận thấy rằng chó tiết dịch vị khi nhận các tín hiệu báo hiệu thức ăn. Từ đó, Pavlov đã xây dựng định lý 'phản xạ có điều kiện' dựa trên các thí nghiệm của mình. Tuy nhiên, phản xạ này chỉ có tác dụng với những chó đã được huấn luyện, còn chó mới sinh ra không có phản ứng. Pavlov xem đây là một phản ứng đối với kích thích từ bên ngoài và gọi nó là 'phản xạ có điều kiện'. Phản xạ này có thể dễ dàng mất đi nếu không được củng cố thường xuyên.
Sau này, Pavlov tiếp tục nghiên cứu sâu về các vấn đề này và đã xuất bản tác phẩm nổi tiếng của mình. Nhờ những thành tựu này, ông được vinh danh với giải Nobel năm 1904 (Giải Nobel về Sinh lý học hoặc Y học).
- Phản xạ không điều kiện
- Giả thuyết của Tolman
