(Mytour) Trong cuộc sống, ai cũng có những chuyện riêng khiến bản thân cảm thấy khó chịu, khổ đau dẫn đến bực bội, nóng giận. Theo lời Phật dạy, cách đối xử với người hằn học, những người như vậy thực chất đáng thương hơn là đáng trách. Hiểu được điều này, ta sẽ không còn cảm thấy khó chịu với họ nữa.
- Đức Phật cũng từng âm thầm hạ độc, hại người và lãnh hậu quả vô vàn kiếp sau
- Phật dạy cách vợ chồng trọn đời bên nhau: Làm được 4 điều này nhất định toại nguyện!
- Phật dạy làm người có 20 điều khó, hàm chứa hết thảy khổ nạn của kiếp người, bạn chiếm mấy điều?
Trong cuộc sống, ai cũng có những chuyện riêng khiến bản thân cảm thấy khó chịu, khổ đau dẫn đến bực bội, nóng giận. Chính những cảm xúc tiêu cực và hằn học đó là nguyên nhân gây ra phiền muộn, khổ đau của con người.
Vậy nên theo lời Phật dạy, cách đối xử với người hằn học, những người như vậy thực chất đáng thương hơn là đáng trách. Hiểu được điều này, ta sẽ không còn cảm thấy khó chịu với họ nữa.
Vậy nên theo lời Phật dạy, cách đối xử với người hằn học, những người như vậy thực chất đáng thương hơn là đáng trách. Hiểu được điều này, ta sẽ không còn cảm thấy khó chịu với họ nữa.
1. Người hằn học là những người như thế nào?
Phật dạy cách cư xử với người hằn học
Trong cuộc sống, ai cũng có thể đã từng gặp phải những chuyện đau thương, khốn đốn dẫn đến bực bội, khó chịu, phiền muộn, khổ đau. Những người khó chịu luôn muốn tạo ra sự căng thẳng để gây hiểu lầm hoặc mối thù hiềm bằng nhiều hình thức khác nhau.
Người khó chịu là người hay kiếm chuyện gây gổ, làm người khác luôn bực tức và phiền não, bức bách.
Cuộc sống có những thăng trầm, suôn sẻ và khó khăn. Vì vậy, mỗi người đều đối mặt với những khó khăn riêng của họ. Ai trong số chúng ta cũng từng phải đối mặt với những chuyện buồn, không như ý, khốn đốn đến nỗi gây bực bội, khó chịu và tự gánh chịu những khổ đau, phiền muộn vào bản thân.
Có người nhờ vào sự tu dưỡng của bản thân nên biết điều hòa tâm tình, tự đưa bản thân thoát ra khỏi những cảm xúc tiêu cực cũng tức là tự giải thoát cho chính mình. Nhưng không phải ai cũng có năng lực đó, đặc biệt là những người hằn học sẽ càng khó để giữ được tâm bình khí hòa khi đối mặt với những điều thất ý.
Vậy nên người hằn học sẽ có xu hướng hay kiếm chuyện gây gổ với người khác, thổi phồng mọi chuyện khiến tình hình thêm căng thẳng, dễ dẫn đến hiểu lầm hoặc mối thù hiềm bằng nhiều hình thức khác nhau.
Nhưng nếu như bạn tìm hiểu kỹ, bạn sẽ thấy những người hằn học như vậy, thực chất lại đáng thương nhiều hơn là đáng trách.
Bởi theo lời Phật dạy, cách đối xử với người hằn học, sở dĩ họ khó chịu với cả thế giới là do bản thân họ đang bế tắc trong cơn đau khổ tột cùng không có lối thoát. Vậy nên chúng ta càng phải thương xót và thông cảm cho họ nhiều hơn.
2. Dấu hiệu nhận biết người hằn học
Trong cuộc sống, ai trong chúng ta đều từng bị những cảm xúc tiêu cực chiếm lấy tâm trí, rồi trở nên hằn học với mọi người, kể cả những người thân thiết nhất. Bởi vì đã là con người, ai cũng có khiếm khuyết và từng mắc sai lầm, dễ khiến người khác phiền muộn, đau khổ.
Ngay trong các mối quan hệ như giữa cha mẹ và con cái, giữa vợ chồng, anh em, bạn bè và đồng nghiệp, đều có thể khiến chúng ta đau buồn. Khi không kiềm chế bản thân, ta có thể trút phiền muộn lên người khác, rồi bới móc lỗi lầm, công khai chỉ trích những sai phạm của họ trước mặt đông người.
Dưới đây là một vài dấu hiệu nhận biết kiểu người hằn học mà bạn thường gặp trong cuộc sống:
- Kiểu người hằn học vì cuồng tín
Có một kiểu người luôn hằn học, khó chịu với cuộc sống vì quá cuồng tín. Những người này có niềm tin mãnh liệt vào đấng bề trên nên cho rằng họ có quyền đứng trên, thậm chí chà đạp và sát hại người khác vì tin rằng chết vì đạo sẽ được lên thiên đàng hưởng phước báo tối cao.
Điểm đặc trưng của kiểu người này là không chấp nhận ai mà chỉ tôn thờ đấng bề trên và muốn mọi người phải tin theo họ. Nếu nắm quyền hành trong tay, họ không cho người khác lựa chọn nào khác mà chỉ có thể thuận theo thì sống, không theo thì chết.
Chỉ cần thấy có người không nghe theo lời mình, họ cảm thấy lòng tự tôn bị tổn hại nghiêm trọng, vậy nên không tiếc buông lời mắng nhiếc, thậm chí là thượng cẳng chân hạ cẳng tay để trút ra cơn bực dọc của mình.
Sự hung hăng, hống hách của họ rất đáng lên án, nhưng bản thân họ lại cho rằng mình chỉ đang “thay trời hành đạo”, làm theo “chính nghĩa” mà thôi.
Tâm hay phán xét của con người khiến ta thích nói, trong sự tuyệt đối, rằng cái này đúng, cái kia sai. Và dĩ nhiên là ta suy nghĩ một cách kiêu mạn rằng ta luôn đứng về bên đúng, bên tốt và không bao giờ ở phía bên sai, bên xấu!
- Kiểu người hằn học vì không tin vào luật Nhân quả
Một dạng người khác là những ai không tin vào luật Nhân quả. Đây là loại người rất nguy hiểm vì họ không bị ràng buộc bởi bất cứ điều gì, họ thích làm gì thì làm. Vì họ không tin vào nhân quả nghiệp báo, cho rằng khi chết là hết, họ không ngần ngại gây ra nhiều nỗi khổ, nỗi đau vì cho rằng mọi thứ đều quay trở về cát bụi.
Khi con người không tin vào nhân quả, không tin vào tội phúc, không tin vào cuộc sống kế tiếp, họ sẽ làm mọi điều mà họ muốn. Người không sống đạo đức cũng vì không tin vào nhân quả.
Loại người hằn học này nếu không được hướng dẫn đúng đắn sẽ không chấp nhận học thuyết sống chết luân hồi tùy theo nghiệp báo tốt xấu mà họ đã gieo. Họ cho rằng tôn giáo là thuốc phiện của loài người, dẫn đến nhiều sai lầm đáng trách làm tổn hại cho nhiều người.
Theo lời Phật dạy về nhân quả, gieo nhân nào sẽ gặt quả đó. Tuy nhiên, những kẻ ngu dốt mù quáng, khinh thường nhân quả lại tham lam tranh giành 'quả tốt' dù trước đó họ đã gieo nhân ác.
Vì lòng tham mà chúng ta có thể tìm mọi cách để lừa gạt người khác, gây ra tội ác và khổ sở trong hiện tại và mai sau.
Theo đạo Phật, nhân quả dạy chúng ta phải chịu trách nhiệm với từng ý nghĩ, lời nói và hành động. Nếu không tin vào nhân quả, chúng ta sẽ sống thiếu ý thức, thiếu trách nhiệm, chỉ biết tham lam và ích kỷ để gây tổn hại cho người khác.
Đau khổ lớn nhất trong cuộc đời là do sự ngu dốt và thiếu hiểu biết, khiến chúng ta dốc hết sức lực để leo lên những đỉnh cao mà chúng ta tự đặt ra, sẵn sàng dùng mọi cách để đạt được mục đích, thậm chí sử dụng thủ đoạn và khinh thường nhân quả.
Phật dạy rằng, những người ngu dốt, vì thiếu hiểu biết, đã biến chính bản thân mình thành kẻ thù gây đau khổ cho chính mình.
- Kiểu người hằn học vì sống quá cầu toàn
Người vì quá khắt khe luôn muốn mọi việc phải hoàn hảo, yêu cầu người khác phải sai lầm như họ và luôn muốn mọi người đều cùng quan điểm với mình, làm theo mẫu chung mà bản thân đặt ra. Đối với những người có quan điểm và làm khác thì họ sẽ cảm thấy khó chịu rõ rệt.
Do họ không hiểu rõ về quy luật duyên sinh, nhân quả và sự khác biệt trong quá trình tu tập của mỗi người mà có sự khác biệt đó. Điều đó dẫn đến việc họ luôn cho rằng bản thân là người tốt nhất, còn những người khác thì xấu điều đó khiến họ cảm thấy không hài lòng và rơi vào trạng thái tuyệt vọng, không muốn chung sống với mọi người.
Phật giáo dạy rằng, để sống hạnh phúc, bạn cần buông bỏ sự cầu toàn. Rất nhiều người vẫn giữ tất cả việc làm chỉ vì họ nghi ngờ vào khả năng hoàn thành công việc của những người khác. Điều này khiến họ luôn lo lắng khi giao việc cho người khác và cảm thấy bắt buộc phải tham gia vào công việc đó.
Không ai trên đời này là hoàn hảo. Không ai có thể không gặp phải những thất bại. Tạo cơ hội để người khác học hỏi cũng là cơ hội để bản thân thoát khỏi những gánh nặng không đáng có. Hãy để từng người trải nghiệm cuộc sống của họ, đó mới là cách để có được hạnh phúc trong mọi khoảnh khắc của cuộc sống.
Sống trên thế giới này, chúng ta không nên quá khắt khe, làm việc không cần quá cầu kỳ, niềm vui không thể nào được trọn vẹn, đối nhân xử thế nên hiểu được giới hạn và chấp nhận những sai lầm của người khác. Khoan dung đối với người khác chính là tạo cho bản thân một phần tính linh hoạt và sẵn sàng thay đổi.
- Kiểu người hằn học vì sự tham sân si
Một kiểu người hằn học với cuộc sống của người khác là do bản thân đang phải đối mặt với hoàn cảnh bất hạnh và không biết cách thoát ra. Nói cách khác, đó là những người đang bị ám ảnh bởi sự tham sân si.
Họ có thể gặp phải những sự việc không như ý như hôn nhân tan vỡ, bị phản bội, mắc bệnh nan y, sự nghiệp thất bại... làm cho bản thân cảm thấy khó chịu, bực tức và sẵn sàng trút giận lên những người xung quanh.
Con người thường có thói quen chấp nhận, cố nắm lấy, bám chặt, tiếc nuối và do đó nảy sinh cảm giác bực tức, khó chịu nếu không đạt được mục tiêu và sẵn sàng gây tổn thương cho người khác.
Chấp nhận, kéo về phía mình, giữ chặt và chứa đựng là một thói quen xấu của con người, do họ chấp nhận mình là trung tâm của vũ trụ mà không cân nhắc.
Con người từ nhỏ, khi vừa mới biết bò đã cố gắng trườn tới để nắm lấy những đồ vật trước mặt. Nếu nắm được thì nhét vào miệng mà không phân biệt sạch sẽ. Lớn lên, chúng ta nắm bắt, giữ chặt và càng cảm thấy khó chịu hơn khi thấy mình bị tổn thương hơn người khác.
Khi cái tôi phát triển mạnh mẽ nhưng không được thỏa mãn, thì sự thất vọng càng nhiều khiến phiền muộn, đau khổ không bao giờ dứt.
Chúng ta cần hiểu rõ rằng không giữ không có nghĩa là không còn gì, chẳng hạn không còn chén để ăn cơm. Chúng ta vẫn cầm ly để uống nước nhưng không dính mắc vào đó, nếu vô tình làm vỡ ly thì chẳng tiếc nuối, bực tức hay tức giận, mắng chửi hoặc đánh đập người khác.
Chấp là nguồn gốc gây ra nhiều vấn đề đau khổ cho con người, dù đó là chấp thiện. Chúng ta không thể ép buộc mọi người phải giống như mình, cũng không thể dùng áp lực để thay đổi họ. Điều duy nhất chúng ta có thể làm để giúp họ là nhìn vào bản thân, nhận thức rõ năng lực của mình để có sự thông cảm, khoan dung và tha thứ nhằm giúp đỡ lẫn nhau.
Lời Phật dạy cách đối nhân xử thế với người hằn học
- Người hay hằn học đáng tiếc hơn là đáng trách
Chính bản thân con người là nguyên nhân khiến họ đau khổ. Đối với những người hay hằn học, họ phiền não vì những suy nghĩ khó chịu mà không thể thoát ra.
Nhưng con người là những cá thể độc nhất vô nhị. Chúng ta có thể không hài lòng với thái độ của những người hay hằn học, nhưng cũng không thể áp lực buộc họ phải thay đổi.
Điều tốt nhất là giúp họ nhìn lại bản thân, nhận thức giá trị của mình. Sống với lòng cảm thông, bao dung, tha thứ và giúp đỡ lẫn nhau, từ đó mới dứt bỏ được sự hằn học.
Nếu bạn thấy xung quanh có người luôn hằn học như vậy, thay vì tức giận, hãy cảm thông với họ. Họ không kiểm soát được bản thân, do đó đau khổ và làm cho mọi việc trở nên oan trái hơn.
Trong những lúc như vậy, họ thường xuyên trút giận dữ, thậm chí có thể gây ra nỗi đau khổ cho gia đình. Dù có cố kiềm chế, lời nói của họ vẫn như dao sắc cứa vào từng tâm hồn.
Thực tế, họ đang trong tình trạng tuyệt vọng nên dễ giận dỗi và cần sự giúp đỡ. Khi thấy người khác đang bế tắc và đau khổ, chúng ta càng nên thương xót họ.
Nếu đã thử cách khuyên răn mà không thành công, tốt nhất là tránh xa những người khó chịu. Tuy nhiên, nếu vẫn phải tiếp xúc, chúng ta cần học cách chấp nhận để đương đầu và giải quyết vấn đề.
Người khó chịu thường chỉ trích mạnh mẽ, nếu không bình tĩnh sẽ gây hậu quả nghiêm trọng. Nhận ra ai đang đối diện và giữ bình tĩnh, chúng ta sẽ tìm được lối thoát.
Khi được gặp mặt với những người hằn học, chúng ta nên sử dụng sự thông thái từ Đức Phật để soi sáng lại chính bản thân, từ đó có thể hiểu và tha thứ cho họ. Hãy quan sát những duyên phận kết nối với thân xác này và hỏi liệu chúng có thật sự cần thiết hay không. Điều gì thuộc về mình, sẽ không gây phiền não và đau khổ nếu ta không gắn bó với nó quá nhiều.
Khi đối mặt với những người hằn học, chúng ta nên lắng nghe để tìm hiểu nguyên nhân và cách giúp họ. Hãy lắng nghe họ nói gì, những điều họ mong muốn, những nỗi tiếc nuối hay những ước mơ đã làm họ mất đi bản thân như vậy.
- Cách biến đổi sự hằn học để thân tâm yên lặng
Các vị Phật đã chỉ rõ cách giúp con người chuyển hóa sự hằn học và khó chịu của mình để giữ cho thân tâm được bình an, từ đó tạo điều kiện để sống hạnh phúc và vui vẻ hơn.
Chúng ta thường hay cảm thấy tức giận, bực mình và khó chịu với người khác vì thiếu lòng từ bi rộng lớn.
“Từ” là sự ban vui, “bi” là sự cứu khổ. Tình thương yêu chân thật thường đi kèm với lòng từ bi. Để chuyển hóa tính hằn học, ta cần thực hành tình thương và biết cảm thông, tha thứ. Khi yêu thương và kính mến ai đó, ta sẽ không bao giờ cảm thấy khó chịu với họ nữa.
Khi có một trái tim đầy tình yêu và hiểu biết với lòng từ bi trong cuộc sống, tâm hồn ta sẽ dễ dàng mở rộng để giúp đỡ người khác mà không cảm thấy buồn giận khi họ vô ơn. Mỗi khi gặp phải người khó chịu, ta luôn cảm thấy mình cần phải làm điều gì đó để giúp họ tìm lại sự bình yên và hạnh phúc.
Có một câu chuyện cho rằng:
Một người đã thấy một con bọ cạp sắp chết đuối trong một vũng nước. Anh ta muốn cứu nó nên nhanh chóng vớt lên và đặt vào nơi an toàn. Tuy nhiên, con bọ cạp lại cắn anh ta một cú chích rất đau.
Tuy nhiên, vì muốn qua đường nên nó tiếp tục đi và lại rơi vào vũng nước khác. Lần này, khi thấy nó sắp chết đuối, ông ta lại vớt lên và bị nó chích như lần trước. Tay ông ta lúc này sưng phồng và đau điếng.
Một người khác chứng kiến toàn bộ sự việc từ đầu đến cuối đã nói: “Tại sao ông lại ngu ngốc như vậy? Ông thật là điên rồ khi cứu một con bò cạp không biết đền ơn.”
Người đàn ông vui vẻ trả lời: “Thưa ông, tôi không thể nhìn thấy con bò cạp bị chết đuối. Ông biết đấy, thói quen và bản năng của con bò cạp là chích khi có người đụng vào. Đó là phản ứng tự vệ của nó, nó sống theo thói quen mà không có sự suy nghĩ. Còn thói quen của tôi là sẵn sàng cứu giúp khi có cơ hội, tôi chấp nhận đau một chút để cứu được con bò cạp.”
Trong trường hợp này, nếu suy nghĩ kỹ, chúng ta sẽ nhận ra người đàn ông có thể dùng cành cây để vớt con bò cạp mà không bị chích. Nhưng ở đây, ông ta cho rằng việc cứu một con bò cạp trong cơn nguy là điều cần thiết, hậu quả sẽ được tính sau.
Câu chuyện này giải thích tấm lòng từ bi rộng lớn của người đàn ông khi muốn cứu sống một sinh vật khác dù chỉ là một con vật nhỏ bé. Điều này cho thấy người đó có tấm lòng rộng mở khi giúp đỡ người - vật trong cơn khốn khó, không có sự tính toán cho lợi ích cá nhân. Đức tính của người đàn ông là luôn sẵn sàng giúp đỡ và chia sẻ bằng tình người trong cuộc sống, với trái tim đầy yêu thương và hiểu biết.
Vì vậy, khi chúng ta có được tình thương bao la đủ sức thúc đẩy chúng ta sẵn sàng giúp đỡ người khác, bất kể màu da, tôn giáo hay chủng tộc. Nếu mỗi người đều biết cách nuôi dưỡng tình thương một cách chân thật qua sự thấu hiểu hàng ngày, chúng ta sẽ nhận ra rằng không có kẻ thù, chỉ có những người chưa hiểu biết về nhau thôi.
Nhờ điều đó, khi sống chung với những người khó tính, chúng ta vẫn có thể bình yên và hạnh phúc ngay tại đây và ngay bây giờ.
Nếu chúng ta phải đối mặt với những người thường xuyên hằn học và khó chịu với thế giới mà không thể thay đổi họ, thì nên cố gắng tránh xa họ vì 'tránh voi chẳng xấu mặt nào'. Tuy nếu vì duyên số mà chúng ta phải gặp họ và tiếp xúc với họ, thì chúng ta buộc phải học cách chấp nhận và sử dụng lòng từ bi để đương đầu với hoàn cảnh không như ý này.