Phật Giáo nói về việc thờ cúng: Người thân có nhận được quà và thức ăn không?

(Mytour) Bàn về việc thờ cúng và tế lễ, vẫn gây ra nhiều tranh cãi, vì vậy hãy thử tìm hiểu xem Phật Giáo nói gì về việc cúng tế để có thêm kiến thức và sâu sắc hơn về đẹp truyền thống của người Việt và châu Á.

Từ xa xưa, chúng ta thực hiện việc cúng tế theo truyền thống của ông bà, cha mẹ để tưởng nhớ người đã khuất. Nhưng cũng có những người lo lắng không biết người thân của họ có nhận được những gì họ cúng tế không. Hãy tìm hiểu xem Phật Giáo nói gì về việc cúng tế này nhé.

Một thời, Đức Phật sống ở Vương-xá, trong vườn Trúc. Lúc ấy, có một người tên là Phạm chí Sanh Văn đến thăm Đức Phật. Sau khi thăm hỏi, ngồi xuống, ông chia sẻ với Đức Phật:

- Thưa Cù-đàm! Con có người thân quý mến, đột ngột qua đời. Con lo lắng cho họ nên tôi thực hiện các nghi lễ. Vậy, bạch Thế tôn, họ có nhận được không?

Phật nói với Bà-la-môn:

- Không nhất thiết phải nhận. Nếu người thân của ông chết vào địa ngục, họ sẽ ăn thức ăn của địa ngục để sống, không nhận những gì ông thực hiện cúng tế.

Nếu họ chết vào dạng súc vật, yêu quái hoặc con người, họ sẽ nhận được thức ăn từ con người, không nhận những gì ông thực hiện cúng tế.

- Hỡi Bà-la-môn! Trên con đường địa ngục có một nơi gọi là Nhập cảnh ngạ quỷ. Nếu người thân của ông kẻo vào đó, họ sẽ nhận được những gì ông cúng tế.

Bà-la-môn nói với Phật:

- Nếu người thân của con không sinh vào Nhập cảnh ngạ quỷ, thì ai sẽ được hưởng thức ăn do con cúng tế?

Phật nói với Bà-la-môn:

- Nếu ông cúng tế cho người thân, nhưng họ không vào Nhập cảnh ngạ quỷ, thì những người thân khác đã vào đó sẽ được hưởng.

Bà-la-môn nói với Phật:

- Thưa Cù-đàm! Nếu con vì lòng tin mà cúng tế cho người thân, nhưng họ không sinh vào Nhập cảnh ngạ quỷ, và cũng không có những thân tộc khác vào đó, thì ai sẽ hưởng lợi từ lòng tin cúng tế ấy?

Phật nói với Bà-la-môn:

- Giả sử ông cúng tế cho những thân tộc quen mà không vào Nhập cảnh ngạ quỷ, và không có thân tộc nào khác vào đó, thì lòng tin và cúng tế của ông sẽ mang lại phước lành cho chính ông. Cúng tế do lòng tin tạo ra sẽ không bị mất đi.

Có rất nhiều loài chúng sinh khác tồn tại trong thế giới, đan xen như Chư Thiên cõi Dục giới và Chư Thiên cõi Sắc giới có hình thể đẹp đẽ, trang nghiêm; các Ngã Quỷ có hình dáng xấu hoặc dữ tợn tuỳ loài. Tuy nhiên, chúng ta thường không có duyên gặp gỡ thế giới vô hình (với điều kiện là chúng ta không nhìn thấy họ). Giác quan của họ nhạy bén và mạnh mẽ hơn loài người rất nhiều. Họ vẫn ăn uống bình thường, có khả năng nghe nhìn rất xa, di chuyển cực kỳ nhanh và hiểu được tâm niệm (ý nghĩ) của loài người. Do đó, các loài mà chúng ta gọi là thế giới vô hình vẫn sử dụng các phẩm vật để cúng dường hoặc tự tìm kiếm một cách bình thường. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nghiệp của mỗi loài mà cách ăn uống và sử dụng phẩm vật cũng khác nhau.

Chúng ta thường cảm thấy lo sợ khi nói đến cảnh khổ trong bốn cõi: Súc sanh, A tu la, Ngạ quỉ và Địa ngục, nhưng hầu hết chúng ta không hiểu được nguyên nhân tại sao phải sanh vào cảnh đó hoặc làm thế nào để thoát khỏi cảnh đó. Trước đây, một quan điểm cho rằng không thể hồi hướng công đức để cứu độ người khác. Bởi vì, mỗi người phải chịu trách nhiệm cho những hành động của mình và nhận lấy kết quả của nó. Điều này cũng được Đức Phật khẳng định trong kinh Tập (Sn. 112): 'Cha không thể cứu con, bà con cứu nhau.' Theo Phật giáo, lý thuyết nhân quả nghiệp báo cho rằng không ai có thể thay đổi được quy luật nhân quả. Mỗi người gặp phải những hậu quả của những hành động mà mình tạo ra, dù cho mối quan hệ giữa họ là gì đi nữa. Tuy nhiên, lý thuyết nhân quả của Phật giáo không phải là một quy tắc cứng nhắc và thô mộc như chúng ta thường nghĩ, mà là một quá trình phức tạp với sự tham gia của vô số nhân duyên. Vì vậy, chúng ta cần phải nỗ lực tạo ra nhiều duyên tốt hơn, có thể giúp thay đổi những kết quả tiêu cực ở hiện tại và tương lai.

Có thể nói, việc hương linh đang chịu đựng nỗi đau trong thế giới ngạ quỷ và sau đó hồi hướng công đức cho những ngạ quỷ quan hệ, cũng là một trong những cách thức cứu độ khả thi. Qua đó, ngạ quỷ thân quyến tạm thời có thể cảm thấy an ủi, thay đổi ý định của mình và giải thoát khỏi những nỗi đau mà họ đang phải chịu đựng.

Do đó, một số người thực hiện các nghi thức lớn, mua đồ bằng tiền giấy, đốt cháy để cầu mong cho người thân qua cõi âm nhưng thực tế không mang lại lợi ích gì mà chỉ tăng thêm lòng tham và sân hận.

Theo triết lý Phật giáo, để hồi hướng phước lành cho người thân đã khuất và thu được thành tựu, cần phải tuân theo ba việc sau đây:

1. Tặng quà cho những người xứng đáng nhận (Dakkhinadàna) như các vị Tăng, cụ tổ tuân thủ đúng luật pháp.

2. Thực hiện hành động hồi hướng quả lành một cách rõ ràng và minh bạch.

3. Khi người thân đã qua đời, chúng ta nên cầu chúc phước lành cho họ (Anumodàna).

Nếu ai thực hiện đủ cả ba việc này khi làm phước, khi người thân chết, họ có thể tránh khỏi việc bị những cảnh khổ của thế giới âm, và có thể tái sanh vào một thế giới tốt hơn. Nếu không, họ sẽ phải chịu đau khổ suốt nhiều kiếp đời.

Những người không tuân thủ năm nguyên tắc sẽ phải chịu đau khổ sau khi chết, bao gồm cả việc bị những cảnh địa ngục, ngạ quỷ và súc sanh. Chỉ có loài ngạ quỷ mới có thể nhận được lời chúc từ người thân.

Việc thờ cúng cho người đã khuất không chỉ là biểu hiện của lòng biết ơn và trả ơn mà còn là cách thể hiện lòng từ bi với những sinh linh đang chịu đau khổ trong thế giới âm. Cần tránh việc cầu kỳ trong việc chuẩn bị phần cúng, quan trọng nhất là phải có tấm lòng thành kính và sạch sẽ.

Để cứu độ chúng sinh trong thế giới âm, cần phải tích luỹ nhiều công đức lành như tu trì, thiền định, và thực hiện các hành động từ thiện, theo như những nguyên lý đã được truyền bá trong kinh điển. 

Minh Minh (Tổng hợp)