1. Nhận biết các triệu chứng viêm dạ dày ở trẻ em
Triệu chứng viêm dạ dày ở trẻ em thường khác biệt so với người lớn và đôi khi có thể bị nhầm lẫn với các vấn đề về tiêu hóa khác. Việc nhận biết sớm giúp điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nghiêm trọng.
Viêm dạ dày có thể xuất hiện ở trẻ em khi chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt không đảm bảo
1.1. Trẻ thường biểu hiện chán ăn, biếng ăn
Viêm dạ dày gây ra khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn, và các triệu chứng như ợ hơi, đau bụng, khó tiêu, mất vị giác,... khiến cho trẻ thường thể hiện sự chán ăn, lời ăn, biếng ăn hơn. Đặc biệt, nhiều trẻ sau khi ăn có thể nôn mửa nhiều, đặc biệt là khi ăn các loại thức ăn mới lạ. Do trẻ nhỏ chưa biết diễn đạt đầy đủ về tình trạng sức khỏe của mình, nên các bậc phụ huynh có thể hiểu lầm rằng trẻ không muốn ăn, và cố gắng ép buộc trẻ ăn, điều này có thể làm cho tình trạng viêm dạ dày của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn.
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đặc biệt đối với sự phát triển cả về thể chất và trí tuệ của trẻ nhỏ, do đó việc điều trị sớm giúp trẻ ăn uống ngon miệng hơn và tiêu hóa tốt hơn.
Viêm dạ dày làm cho trẻ trở nên biếng ăn và chán ăn
1.2. Trẻ thường gặp phải cơn đau bụng
Cơn đau bụng do viêm dạ dày ở trẻ thường bị nhầm lẫn với cơn đau do ăn thức ăn mới lạ hoặc do giun. Điều này khiến nhiều trẻ không được đưa đi khám sớm để điều trị. Nếu để viêm dạ dày kéo dài, cơn đau bụng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí có thể dẫn đến viêm loét dạ dày, thủng dạ dày, xuất huyết dạ dày,... một nguy cơ nguy hiểm.
Cha mẹ cần chú ý đến những cơn đau bụng không bình thường, thường xuyên xuất hiện trước khi ăn (khi trẻ đói) hoặc ngay sau khi ăn, có thể là dấu hiệu của viêm dạ dày. Vị trí của cơn đau ở trẻ cũng khác biệt so với người lớn, thường tập trung ở vùng trên rốn hoặc quanh rốn, đau âm ỉ kéo dài hoặc cảm thấy đau dữ dội trong vài chục phút.
1.3. Trẻ thường gặp phải cảm giác đầy hơi, khó tiêu, hay ợ hơi
Đầy hơi và ợ chua thường là hai biểu hiện phổ biến của viêm dạ dày ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi. Nguyên nhân từ viêm dạ dày làm tăng sản xuất axit dạ dày, gây ra hiện tượng trào ngược axit lên thực quản và họng, gây ra cảm giác ợ hơi, ợ chua không thoải mái. Ngoài ra, nó không chỉ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa mà còn gây tổn thương niêm mạc của thực quản và họng, làm trẻ hoặc viêm họng.
1.4. Trẻ thường có triệu chứng đi ngoài phân đen hoặc có máu trong phân
Đến 50% trẻ được nhập viện với triệu chứng xuất huyết từ dạ dày đã thấy đi ngoài phân đen hoặc phát hiện máu tươi trong phân từ sớm, nhưng phụ huynh thường không chú ý đến tình trạng phân của trẻ, dẫn đến việc không phát hiện bệnh kịp thời. Do đó, đây cũng là một biểu hiện cần được quan sát để chẩn đoán viêm dạ dày ở trẻ nhỏ.
Cần cẩn thận với dấu hiệu đi ngoài phân đen do viêm dạ dày ở trẻ
1.5. Trẻ thường bị nôn ói, và có thể nôn ra máu
Nôn ói là một biểu hiện thường gặp của viêm dạ dày, đặc biệt là ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Khi bệnh nặng hơn, viêm dạ dày có thể gây ra xuất huyết dẫn đến việc trẻ nôn ra máu, đây là một tình trạng nguy hiểm và cần phải đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức để điều trị.
1.6. Trẻ có thể trở nên xanh xao
Vì các triệu chứng của viêm dạ dày, đặc biệt là cơn nôn ói thường xuyên, trẻ có thể không hấp thụ dinh dưỡng đúng cách. Khi viêm dạ dày ở trẻ nhỏ kéo dài trong nhiều ngày, trẻ có thể trở nên biếng ăn, cơ thể xanh xao, thiếu dinh dưỡng và máu.
Cha mẹ có thể kiểm tra các dấu hiệu này bằng cách: kiểm tra lòng bàn tay và bàn chân của trẻ có màu trắng nhợt, da trở nên xanh xao, niêm mạc bị nhợt nhạt, trẻ cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, kém tập trung,...
Nếu phụ huynh nhận thấy trẻ có nhiều dấu hiệu của viêm dạ dày như vậy, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để thăm khám và chẩn đoán bệnh.
2. Đưa ra chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ bị viêm dạ dày
Hầu hết trẻ mắc viêm dạ dày do nhiễm khuẩn HP và chế độ ăn uống không lành mạnh. Để phòng tránh và kiểm soát bệnh, quan trọng nhất là tuân thủ chế độ ăn uống đảm bảo vệ sinh thực phẩm để ngăn ngừa nhiễm khuẩn HP, sau đó là áp dụng chế độ ăn giàu dinh dưỡng để giảm tiết dịch dạ dày, làm giảm axit và giúp tổn thương dạ dày phục hồi nhanh chóng.
Trẻ bị viêm dạ dày cần được áp dụng chế độ ăn phù hợp
Do đó, cha mẹ cần điều chỉnh thực phẩm và chế độ dinh dưỡng của trẻ như thế nào? Dưới đây là một số gợi ý:
-
Ưu tiên thực phẩm giảm tiết axit dạ dày như thịt nạc, cá nạc, đường, và chất béo.
-
Hạn chế thực phẩm kích thích tiết axit dạ dày như giấm, mù tạt, trái cây chua, sữa chua, dưa cà muối, dưa hành, ớt, tiêu, thức ăn chế biến sẵn, và thức ăn lên men.
-
Tăng cường thức ăn trung hòa axit như sữa, bánh mì, gạo, bánh quy, trứng, dầu thực vật, và mật ong.
-
Chế biến thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, và hướng dẫn trẻ ăn chậm nhai kỹ. Tránh thức ăn sống và cứng như gạo lứt, đậu đỏ, có thể gây đau dạ dày.
-
Cho trẻ ăn rau lá mềm, dễ tiêu hóa như rau mồng tơi, rau dền, và rau đay.
-
Tránh rau gây nhiều khí như củ hành, bắp cải, súp lơ xanh, tiêu xanh, củ cải, và dưa cải.
Ngoài ra, trẻ nên ăn nhiều bữa nhỏ hơn và thêm bữa ăn nhẹ vào buổi sáng, trưa và tối trước khi đi ngủ thay vì ăn một lượng lớn thức ăn trong bữa chính. Thói quen này giúp giảm gánh nặng cho dạ dày, giảm tiết axit và giúp tổn thương dạ dày hồi phục nhanh chóng hơn.
Viêm dạ dày ở trẻ khi phát hiện sớm có thể điều trị hiệu quả
Khi các triệu chứng bệnh đã được kiểm soát, cha mẹ cần tiếp tục duy trì thói quen ăn uống đầy đủ, đúng giờ, và ăn chậm nhai kỹ để bảo vệ dạ dày, ngăn ngừa viêm dạ dày tái phát. Đối với những trẻ phải sử dụng thuốc điều trị trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến dạ dày, hãy thảo luận với bác sĩ để có giải pháp ngăn ngừa tổn thương nghiêm trọng.
Viêm dạ dày ở trẻ em hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát được nếu phụ huynh chú ý đến chế độ dinh dưỡng và thói quen ăn uống của trẻ. Nếu phát hiện trẻ có các dấu hiệu bệnh bất thường, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm để điều trị, tránh những biến chứng đáng tiếc xảy ra.