Thông tin chuyên gia từ Bác sĩ nội trú, Bác sĩ Nguyễn Hùng Tiến - Chuyên gia Nội trú Nhi - Sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Hải Phòng. Với hơn 8 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Nội nhi - sơ sinh.

Dấu hiệu thở rít đặc biệt làm nổi bật tình trạng mềm sụn thanh quản ở trẻ. Âm thanh này thường xuất hiện từ những tuần đầu đến những tháng đầu tiên trong quá trình phát triển, đặc biệt là khi trẻ đang ăn, nằm ngửa hoặc thậm chí khi khóc lớn. Mặc dù phần lớn trường hợp tự khỏi khi trẻ trưởng thành, nhưng phụ huynh vẫn cần giữ tinh thần cảnh báo nếu phát hiện con có dấu hiệu thở rít.

Mềm sụn thanh quản là tình trạng bất thường bẩm sinh ở thanh quản, mô tả sự mềm mại của mô thanh quản và cấu trúc thượng thanh môn xẹp vào bên trong, tạo ra hiện tượng tắc nghẽn đường hô trên, dẫn đến tiếng thở rít khi hít vào ở trẻ.

Chiếm đến 60% số lượng ca mắc trong nhóm bệnh bất thường bẩm sinh ở thanh quản, mềm sụn thanh quản thường được phát hiện khi trẻ ở khoảng 4-6 tuần tuổi, đôi khi có thể muộn hơn 2 tháng. Hiện tượng tiếng thở rít thường xuyên gặp ở trẻ nam hơn 2 lần so với trẻ nữ.

Đến nay, y học thế giới vẫn chưa khám phá ra nguyên nhân chính xác của mềm sụn thanh quản ở trẻ em. Mặc dù vậy, có một số giả thuyết về cơ chế sinh bệnh đã được đề xuất như:

• Sự phát triển bất thường của sụn thanh quản
• Thần kinh cơ chưa trưởng thành dẫn đến khả năng phối hợp kém của các bộ phận đường hô hấp ở trẻ, từ đó tạo điều kiện cho việc hở ra và co lại của đường dẫn khí.

Các triệu chứng của mềm sụn thanh quản bao gồm thở rít kéo dài, thở khò khè ở trẻ. Đây là những dấu hiệu rõ ràng của tình trạng mềm sụn thanh quản, đặc biệt là khi trẻ nằm ngửa hoặc khóc, tiếng thở trở nên to hơn.

Ngoài ra, cần lưu ý đến những biểu hiện sau đây:

• Trẻ gặp khó khăn khi ăn hoặc bú sữa mẹ;
• Khó nuốt khi ăn, xuất hiện tình trạng nghẹn;
• Thời gian bú mẹ kéo dài, có dấu hiệu sụt cân hoặc tăng cân chậm;
• Sặc, hoặc thường xuyên nôn mửa;
• Do nồng độ oxy trong máu thấp, trẻ có thể trở nên tím tái;
• Thậm chí, có thể xuất hiện hiện tượng đột ngột ngừng thở trong vài giây.

Bên cạnh đó, trường hợp bệnh trào ngược dạ dày - thực quản (GERD) đi kèm với mềm sụn thanh quản chiếm đến 80%. Cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu phát hiện các biểu hiện trên, đặc biệt là khi trẻ thở rít.

Qua các triệu chứng hoặc nội soi thanh quản ống mềm, bác sĩ phân loại bệnh mềm sụn thanh quản ở trẻ thành 3 mức độ: nhẹ, trung bình và nặng.

Ở cấp độ này, trẻ chỉ trải qua hiện tượng thở khò khè và không có dấu hiệu khác kèm theo. Mặc dù vậy, không ảnh hưởng đến quá trình ăn uống và thường tự khỏi sau 12-18 tháng tuổi.

Ở mức độ trung bình, trẻ không chỉ thường xuyên thở rít khi hít khí mà còn gặp khó khăn trong quá trình ăn hoặc bú sữa mẹ. Đây là giai đoạn trẻ dễ gặp trớ sữa, bệnh trào ngược dạ dày - thực quản (GERD) và có thể phát sinh co thắt nhẹ hoặc trung bình ở lồng ngực.

Đây là trường hợp hiếm gặp, vì khoảng 99% trẻ bị mềm sụn thanh quản kèm theo từ khi sinh sẽ thuộc mức độ nhẹ hoặc trung bình. Nếu trẻ rơi vào mức độ này, sẽ xuất hiện những triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, khó ăn, sụt cân hoặc tăng cân chậm, ngừng thở vài giây, cũng như tình trạng da tím tái.

Bác sĩ sẽ dựa vào thở rít và triệu chứng để chẩn đoán mềm sụn thanh quản và xác định mức độ bệnh.

• Trong trường hợp nhẹ, bác sĩ sẽ khuyến nghị cha mẹ tiếp tục theo dõi chặt chẽ. Đa số trường hợp tự khỏi khi trẻ lớn.
• Ở mức độ nặng hơn, bác sĩ yêu cầu xét nghiệm để xác định chính xác tình trạng mắc phải.

Soi mũi - hầu - thanh quản là xét nghiệm chính để chẩn đoán mềm sụn thanh quản ở trẻ. Bác sĩ thực hiện nội soi thanh quản và dựa vào hình ảnh thu thập được để nhìn tổng thể về sức khỏe và cấu trúc thanh quản của trẻ.

Khi nghi ngờ trẻ mắc mềm sụn thanh quản, bác sĩ yêu cầu gia đình làm thêm các xét nghiệm như chụp X-quang cổ và ngực để đánh giá tình trạng chi tiết của thanh quản.

Phương pháp nội khoa và ngoại khoa được áp dụng để điều trị mềm sụn thanh quản ở trẻ.

• Điều trị nội khoa: Hầu hết trường hợp tự khỏi mà không cần điều trị.
• Điều trị ngoại khoa: Dành cho trường hợp nặng, nhưng hiếm khi phải thực hiện phẫu thuật để điều trị.

Trào ngược dạ dày - thực quản (GERD) và mềm sụn thanh quản ở trẻ liên quan đến nhau. Để tránh tình trạng này trở nặng gây ảnh hưởng đến tình trạng bệnh kia, bác sĩ điều trị GERD khi cần thiết.

Với trẻ mắc mềm sụn thanh quản, có thể theo dõi tại nhà mà không cần can thiệp phẫu thuật. Gia đình vẫn duy trì sinh hoạt bình thường, nhưng cần chú ý theo dõi các triệu chứng và đưa trẻ đi thăm khám kịp thời nếu cần thiết.

Khi chăm sóc tại nhà, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Hạn chế việc trẻ nằm ngửa: Nâng đầu bé lên khi ngủ để giảm thở khò khè do mô sụn thanh quản sa vào đường thở.
• Vệ sinh mũi họng cho trẻ trước khi đi ngủ, sử dụng dung dịch nước muối sinh lý và thoa kem dưỡng môi để tránh tình trạng khô nứt môi.
• Chia nhỏ bữa ăn nếu trẻ gặp khó khăn khi ăn hoặc bú.
• Xây dựng chế độ ăn dặm đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng và duy trì cân nặng cho bé.
• Tiếp tục tái khám đúng lịch đặt ra bởi bác sĩ.
• Bú cho bé đúng cách để giảm khó khăn khi bú do mềm sụn thanh quản.

Đa số trẻ mắc mềm sụn thanh quản tự khỏi khi lớn lên. Tuy nhiên, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý và theo dõi biểu hiện thở rít để đưa trẻ đến bác sĩ kiểm tra và có phương hướng điều trị phù hợp. Để đảm bảo chẩn đoán chính xác và điều trị mềm sụn thanh quản, phụ huynh nên chọn các cơ sở y tế uy tín.

Với kinh nghiệm dày dặn trong thăm khám và điều trị bệnh lý trẻ, Khoa Nhi tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour là lựa chọn hàng đầu. Nếu trẻ có dấu hiệu thở rít, thở khò khè kéo dài, cha mẹ có thể đưa trẻ đến Mytour để được tư vấn và hỗ trợ từ đội ngũ bác sĩ chuyên sâu.