(NLĐO) - Các viên gạch cổ Lưỡng Hà đã giúp xác minh sự bất thường bí ẩn trong từ trường của Trái Đất ở khu vực hiện nay là Iraq cách đây 3.000 năm.
Các viên gạch nung có chứa tên của những vị vua cổ đại Lưỡng Hà không chỉ là báu vật vì tuổi đời và cách chúng được làm ra. Nhưng các nhà khoa học mới phát hiện chúng còn đặc biệt hơn khi chứa đựng bí mật về dị thường từ trường cổ đại.
Theo Live Science, một nhóm các nhà khoa học dẫn đầu bởi GS Mark Altaweel, một chuyên gia về khảo cổ học Miền Đông và khoa học dữ liệu khảo cổ tại Đại học College London (UCL - Anh) đã nghiên cứu các hạt khoáng oxit sắt từ 32 viên gạch đất sét Lưỡng Hà.
Phần lớn chúng được khai quật ở khu vực ngày nay là Iraq, là các di vật cực kỳ quý giá.
Một viên gạch cổ đại Lưỡng Hà giấu bí mật về dị thường từ trường - Ảnh: BẢO TÀNG SLEMANI
Mỗi viên gạch đều khắc tên của một trong 12 vị vua Lưỡng Hà trong suốt triều đại họ trị vì. Chính các dòng chữ này đã giúp các nhà khoa học xác định được niên đại cụ thể của từng viên gạch. Trong số đó, viên cổ xưa nhất lên tới hơn 3.000 năm tuổi.
Các khoáng chất oxit sắt trong đất sét nhạy cảm với từ trường. Khi nung gạch, chúng ghi lại các đặc điểm về từ trường Trái Đất, biến các viên gạch thành 'hộp thời gian'.
Từ đó, các nhà khoa học đã có bằng chứng cho giả thuyết 'Dị thường từ trường thời đồ sắt Levantine'.
Levantine là vùng Levant, một dải đất rộng phía Đông Địa Trung Hải, từng màu mỡ và là nơi nảy sinh nền văn minh cổ xưa nhất.
Từ năm 1050 đến 550 TCN, khu vực nay thuộc Iraq có từ trường Trái Đất 'mạnh đến đáng kinh ngạc', theo mô tả của các nhà khoa học.
Tuy nhiên, họ vẫn chưa giải thích được nguyên nhân dị thường từ trường này tồn tại ở đây.
Dị thường từ trường từng được ghi nhận ở nhiều nơi cổ đại như Trung Quốc, Bulgaria và Azores ở Bắc Đại Tây Dương. Tuy nhiên, bằng chứng về dị thường từ trường ở Trung Đông hiện vẫn rất hiếm.
Thời kỳ từ trường biến đổi mạnh mẽ nhất ghi nhận trong 5 mẫu từ thời Nebuchadnezzar II của Vương triều Chaldea xứ Babylon cổ đại (khoảng từ năm 604 đến 562 TCN).
'Trường địa từ là một trong những hiện tượng bí ẩn nhất trong lĩnh vực khoa học Trái Đất. Những di tích khảo cổ mạnh mẽ về niên đại của văn hóa Lưỡng Hà cung cấp cơ hội để nghiên cứu về sự thay đổi của từ trường theo thời gian với độ chính xác cao' - GS Lisa Tauxe từ Viện Hải dương học Scripps (Mỹ), cũng là tác giả chia sẻ.
Dù đã có những phát hiện mới, các vùng dị thường từ trường hiện nay vẫn là một thách thức lớn, cả về cách hình thành và biến mất cũng như ảnh hưởng của chúng đối với hành tinh.
Trong số đó, một vùng dị thường từ trường lớn hiện nay - từ Nam Mỹ, vượt qua đại dương đến tận Mũi Hảo Vọng ở châu Phi - thậm chí khiến các nhà khoa học dự đoán rằng Trái Đất sắp trải qua đảo ngược cực từ.