Buzz
Giáo sư đứng đầu dự án mới đã nhường việc xác định các 'hành tinh' này cho các nhà thuyết gia.
Sử dụng Kính thiên văn Không gian James Webb, các nhà khoa học phát hiện ra những “hành tinh” trôi nổi vô định trong không gian mà không thuộc về hệ sao nào. Các chỉ số cho thấy hai thiên thể kỳ lạ di chuyển theo cặp, đồng thời khiến các nhà thiên văn học không khỏi ngỡ ngàng và không thể đưa ra lời giải thích.
Cặp thiên thể đã được đặt biệt danh Jupiter Mass Binary Objects (viết tắt JuMBO, tạm dịch là “Vật thể Kép với Khối lượng Sao Mộc”). Theo suy đoán, những thiên thể này sinh trưởng trong vùng không gian mà tại đó, độ đặc của vật chất không đủ để cấu thành một ngôi sao hoàn thiện.
Một số nhà nghiên cứu lại cho rằng đây là những hành tinh đã bị văng ra khỏi hệ sao của mình do các tác động vật lý. Theo lời giáo sư Mark McCaughrean, cố vấn khoa học cấp cao của Cơ quan Không gian Châu Âu (ESA), giả thuyết về cặp hành tinh văng khỏi hệ sao đang được chấp thuận rộng rãi.
'Tương tác vật lý của khí cho rằng vật thể có khối lượng tương đương Sao Mộc không thể tự hình thành, và chúng ta đã biết một hành tinh đơn lẻ có thể từng bị văng ra khỏi hệ sao như thế nào. Nhưng làm sao để đá văng được một cặp sao? Hiện tại, chúng tôi không có câu trả lời. Đây là lĩnh vực dành cho các nhà thuyết gia”, ông McCaughrean nhận định.
Cặp thiên thể JuMBO.
Giáo sư McCaughrean đứng đầu nỗ lực khám phá tinh vân Lạp Hộ, một tinh vân phát xạ nằm trong chòm sao Lạp Hộ và là khu vực sinh sao lớn nhất, gần Trái Đất nhất mà khoa học từng biết đến. Bên cạnh cụm bốn ngôi sao trung tâm được gọi là Trapezium, tinh vân Lạp Hộ - kí hiệu M42 - có thể nhìn thấy bằng mắt thường dù cách Trái Đất khoảng 1.400 năm ánh sáng.
Sử dụng cảm biến hồng ngoại tiên tiến, các nhà thiên văn học đã liên tục quan sát M42 trong hơn một tuần và thu về 700 hình ảnh. Chúng được tổng hợp lại để tạo ra một bức tranh về một khu vực rộng lớn, đến mức một chiếc tàu bay với tốc độ ánh sáng sẽ mất hơn 4 năm để di chuyển ngang qua không gian trong hình ảnh.
Khu vực này bao gồm hàng ngàn ngôi sao non trẻ với kích cỡ đa dạng, từ những ngôi sao nặng gấp 40 lần Mặt Trời cho tới những thiên thể chỉ bằng 0,1 lần kích cỡ của ngôi sao của chúng ta.
Trong số đó, rất nhiều ngôi sao bị che khuất bởi những đĩa bồi tụ khổng lồ bao gồm khí và bụi. Có những ngôi sao đang hình thành hoặc bị xé vụn bởi bức xạ cực tím và gió thiên hà toát ra từ các ngôi sao lân cận, đặc biệt là từ cụm Trapezium.
Tinh vân Orion được chụp với bước sóng ngắn (bên trái) và bước sóng dài (bên phải).
Hình ảnh trên biểu diễn cùng một tinh vân ở hai bước sóng ánh sáng dài và ngắn. Sự khác biệt trong màu sắc chỉ ra những yếu tố khác nhau của tinh vân Lạp Hộ.
Vật chất phun ra từ Đám mây Phân tử Lạp Hộ 1.
Trong ảnh bước sóng dài, chúng ta có thể thấy các đám khí màu xanh lá, cho thấy khu vực này chứa nhiều polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH), là hợp chất phổ biến trong không gian và được tạo ra từ các ngôi sao.
Ngoài ra, các tia màu đỏ trỏ về một hướng là dòng vật chất đang phun ra từ Đám mây Phân tử Lạp Hộ 1, cho thấy một lượng hydro lớn đã bị xả ra do va chạm giữa hai ngôi sao tạo ra năng lượng. Tốc độ phun của vật chất lên tới 100km/s, chỉ ra rằng sự va chạm này chỉ xảy ra vài trăm năm trước (theo giờ địa phương). Đỉnh của dòng vật chất hiện màu xanh lá, cho thấy đây là nơi có nhiều chất sắt tồn tại dưới dạng khí.
Trong bức ảnh có độ phân giải cao lên đến 21000 × 14500 pixel, cặp thiên thể JuMBO rất đặc biệt. Theo giáo sư Heidi Hammel, người tham gia dự án kính không gian Webb nhưng không tham gia vào nghiên cứu mới, sự kiện này không có tiền lệ. Các mô hình tính toán trước đó chưa bao giờ cho thấy khả năng một cặp hành tinh bị văng ra khỏi một hệ sao.
Giống như giáo sư Mark McCaughrean đã nói ở trên, khi không thể giải thích được hiện tượng kỳ lạ này, công việc sẽ phải được chuyển giao cho sự sáng tạo của các nhà lý luận. Cặp thiên thể này có thể là một cặp hành tinh hoạt động trái ngược với các quy tắc vật lý, hoặc thậm chí có thể trở thành... một vật thể bay không xác định trên bầu trời Trái Đất trong tương lai.
