Buzz
1. Tiểu đường - một căn bệnh nguy hiểm
1.1. Tiểu đường là gì?
Lượng carbohydrates trong thức ăn, đồ uống mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày được hấp thụ vào ruột và biến thành glucose, loại đường này sau đó được hòa tan trong máu. Insulin được sản sinh để giúp glucose được chuyển vào các tế bào và trở thành nguồn năng lượng cho cơ thể. Khi insulin không hoạt động hiệu quả và glucose tăng cao vượt quá khả năng của insulin để xử lý, một lượng lớn glucose sẽ dư thừa trong máu thay vì được sử dụng cho năng lượng của cơ thể.
Tiểu đường là hiện tượng có quá nhiều glucose trong máu
Tiểu đường là tình trạng có lượng glucose dư thừa trong máu. Bệnh còn được biết đến với tên đái tháo đường, là một trong những bệnh rối loạn chuyển hóa protein, carbohydrate và mỡ.
1.2. Tại sao tiểu đường được coi là một trong những bệnh nguy hiểm?
Lý do khiến tiểu đường được xem là một trong những căn bệnh nguy hiểm là:
- Số lượng người mắc bệnh đang ngày càng gia tăng
Chỉ trong thời gian ngắn 10 năm, tỷ lệ người bị tiểu đường đã tăng gấp 200% và số người có tiền tiểu đường cũng tăng từ 7,7% đến 14%. Nếu không phát hiện kịp thời để có biện pháp điều trị, số người có tiền tiểu đường cũng sẽ nhanh chóng phát triển thành tiểu đường tuýp 2. Dự đoán trong tương lai, nếu không có biện pháp phòng ngừa, số lượng người mắc tiểu đường sẽ tiếp tục gia tăng với tốc độ nhanh chóng.
- Triệu chứng khó nhận biết
Hầu hết những người mắc tiểu đường không nhận ra rằng họ bị bệnh, trong đó có đến 85% trường hợp chỉ phát hiện khi bệnh đã gây ra những biến chứng nặng nề. Nguyên nhân là do tiểu đường phát triển một cách chậm rãi và không có những dấu hiệu rõ ràng, điều này làm cho việc nhận biết trở nên khó khăn. Hầu hết bệnh nhân chỉ nhận ra bệnh khi đi khám sức khỏe định kỳ hoặc khi có triệu chứng của một bệnh khác.
- Có nhiều biến chứng nguy hiểm
Các biến chứng do bệnh tiểu đường gây ra được đánh giá là nhanh chóng và nguy hiểm. Có thể kể đến như: suy thận, nhiễm trùng máu, tắc nghẽn động mạch, nhồi máu cơ tim,...
1.3. Phân loại các dạng của tiểu đường
Dựa vào nguyên nhân gây ra bệnh, tiểu đường được phân thành 3 loại:
- Tiểu đường tuýp 1
Trường hợp này xảy ra khi tế bào β của tuyến tụy tiết insulin bị phá hủy. Bệnh thường bắt đầu đột ngột và tiến triển nhanh ở trẻ em và thanh thiếu niên. Các triệu chứng ban đầu bao gồm: giảm cân đột ngột, đa tiểu, khát nước,...
3 dạng chính của bệnh tiểu đường
- Tiểu đường tuýp 2
Tiểu đường tuýp 2 (type 2) bắt đầu ở những người có yếu tố di truyền và có lối sống không lành mạnh như ăn uống không cân đối, ít vận động,... Bệnh thường không có nhiều triệu chứng nên gần như bệnh nhân không nhận ra bệnh.
- Bệnh tiểu đường trong thai kỳ
Bệnh tiểu đường trong thai kỳ là một sự rối loạn trong quá trình trao đổi chất đường do ảnh hưởng của việc mang thai. Nguyên nhân của căn bệnh này là do trong thai kỳ, hormone sản xuất từ nhau thai ức chế hoạt động của insulin, làm tăng nồng độ đường trong máu.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh tiểu đường
Ở mỗi giai đoạn, bệnh tiểu đường sẽ có những dấu hiệu riêng biệt, nhưng nhìn chung, hầu hết người mắc bệnh tiểu đường sẽ trải qua những dấu hiệu sau:
- Tiểu nhiều: do nồng độ đường trong máu tăng cao, cơ thể phản ứng bằng cách loại bỏ lượng đường này, khiến người bệnh có cảm giác muốn đi tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm.
- Chóng mặt, mờ mắt: chất lỏng có thể tích tụ trong mắt, gây ra cảm giác mắt mờ mờ khiến người bệnh cảm thấy khó nhìn rõ.
- Cảm giác khát nước: việc đi tiểu nhiều khiến cơ thể mất nước, làm cho người bệnh luôn cảm thấy khát.
- Vết thương lành lâu: do đường huyết cao, vết thương dễ nhiễm khuẩn và thường mất thời gian để lành.
- Dễ mắc bệnh nhiễm trùng: hệ miễn dịch suy giảm khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng.
- Cảm giác đói nhanh sau khi ăn: do lượng insulin cao.
- Một số dấu hiệu khác bao gồm: ngứa da, giảm cân đột ngột, khó chịu, mệt mỏi,...
3. Các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường
Biến chứng là giai đoạn phát triển sau khi mắc bệnh tiểu đường, thường phát triển từ từ. Khi mức đường trong máu không được kiểm soát tốt, nguy cơ mắc biến chứng càng cao. Trong số đó có:
- Tổn thương thần kinh
Dư đường trong cơ thể gây tổn thương cho mạch máu nhỏ (mao mạch), gây hại cho việc cung cấp dưỡng chất cho dây thần kinh. Điều này dẫn đến cảm giác tê, rát, ngứa ở chân tay của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây mất cảm giác ở chân tay. Nếu dây thần kinh liên quan đến tiêu hóa bị tổn thương, có thể gây ra các vấn đề như táo bón, tiêu chảy, nôn mửa,...
Bệnh tiểu đường có những biến chứng đe dọa đến sức khỏe và tính mạng
- Bệnh thận
Thận chứa hàng triệu mạch máu nhỏ để lọc chất độc ra khỏi cơ thể. Hệ thống này có thể hỏng do tiểu đường gây ra suy thận hoặc bệnh thận giai đoạn cuối, khiến cho việc cần ghép thận mới để cứu sống.
- Bệnh tim
Người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao về các vấn đề tim mạch như xơ vữa động mạch, đau thắt ngực, đau tim,... Điều này làm tăng nguy cơ đột quỵ hoặc đau tim cho người bệnh.
- Bệnh võng mạc
Các mạch máu trong võng mạc có thể bị tổn thương do tiểu đường. Đồng thời, bệnh này cũng làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề nghiêm trọng khác về thị lực như đục thủy tinh thể, tăng áp lực trong mắt.
- Bệnh Alzheimer
Tiểu đường tuýp 2 tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer do sự kiểm soát đường trong máu ngày càng kém.
- Tổn thương chân
Cũng do mắc bệnh tiểu đường mà lưu thông máu đến chân kém, dây thần kinh ở chân bị tổn thương, tăng nguy cơ biến chứng khác ở chân. Nếu không được điều trị, các vết thương và nốt phồng ở chân có thể nhiễm trùng khó lành, nghiêm trọng nhất là có thể phải cắt bỏ phần chân.
- Vấn đề da
Người mắc bệnh tiểu đường dễ mắc các vấn đề về nấm và nhiễm trùng da.
- Biến chứng trong thai kỳ
Phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường thai kỳ khiến việc kiểm soát đường trong máu không tốt, có thể gây nhiều nguy hiểm cho cả mẹ và em bé như:
+ Với thai nhi: Đường dư từ mẹ có thể đi qua nhau thai, khiến tuyến tụy của thai nhi phát triển thêm insulin. Hậu quả là thai nhi lớn hơn so với tuổi và mẹ phải sinh mổ. Sau sinh, trẻ có nguy cơ cao với bệnh tiểu đường tuýp 2 và béo phì khi lớn lên, với biến chứng nguy hiểm nhất là tử vong trước hoặc sau sinh.
+ Với mẹ: Thai phụ bị tiểu đường thai kỳ dễ phát triển phù chân và chân, tiền sản giật, đe dọa tính mạng cho cả mẹ và bé. Những mẹ từng mắc tiểu đường thai kỳ ở lần sinh trước dễ tái phát ở lần mang thai sau hoặc có nguy cơ cao với bệnh tiểu đường tuýp 2 khi già đi.
