Phát ngôn về cảm xúc đối với nhân vật Phương Định trong tác phẩm ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.

        Lê Minh Khuê là một nhà văn nổi tiếng với truyện ngắn. Chị tham gia viết văn từ những năm 1970 và đã tạo ra nhiều tác phẩm về cuộc sống và sự chiến đấu của thanh niên xung phong và bộ đội. Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê ra đời năm 1971 khi nhà văn mới 22 tuổi. Truyện này mô tả cuộc sống đầy gian khổ của tổ trinh sát mặt đường, trên con đường chiến lược Trường Sơn trong thời kỳ chống Mĩ cứu nước.

        Trong câu chuyện này, Phương Định là người kể và cũng là nhân vật chính. Việc chọn vai diễn như vậy không chỉ phù hợp với nội dung mà còn giúp tác giả thể hiện nội tâm một cách thuận lợi. Mặc dù truyện viết về chiến tranh, nhưng nó cũng nói về những khoảnh khắc bình yên làm nền cho cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật, tạo nên vẻ đẹp tâm hồn của con người, đặc biệt là của phụ nữ trong cuộc chiến. Truyện Những ngôi sao xa xôi nổi bật với ba nhân vật nữ thanh niên xung phong: Nho, Phương Định và chị Thao, họ sống trong một hang sâu dưới chân núi cao. Ở đó, máy bay của địch tấn công dữ dội. Con đường bị tàn phá, màu đất đỏ trắng xen kẽ. Cảnh tượng như cuộc sống bị hủy hoại: “Không còn lá xanh” hai bên đường, “thân cây khô cháy”, có nhiều dấu vết về sự tàn phá của bom đạn địch: những cây cỏ nằm la liệt, những tảng đá lớn, một vài thùng xăng hoặc ô tô méo mó, gỉ sét nằm sâu trong đất.

        Công việc của họ vô cùng gian khổ và nguy hiểm. Hàng ngày họ phải thay phiên đứng trên cao điểm đếm bom rơi, sau đó lao vào trọng điểm để đo lượng đất và đá cần phải san lấp, đánh dấu và phá hủy những quả bom chưa nổ. Họ thường bị bom vùi mình. Thần chết “ẩn trong bụng những quả bom”. Tinh thần căng trướng. Trong khi đơn vị thanh niên xung phong thường “ra đường khi hoàng hôn buông xuống, làm việc đôi khi cả đêm thì tổ trinh sát lại “hoạt động trên cao điểm cả ban ngày” dưới cái nắng 30 độ C. Từ trên cao điểm về hang, tất cả chỉ thấy “hai con mắt lung linh', “hàm răng lấp lánh” khi cười, khuôn mặt thì “mệt mỏi”. Họ là những cô gái trẻ yêu đời, dễ bị xúc động, tràn đầy ước mơ, vui vẻ nhưng cũng dễ buồn bã. Họ yêu thích vẻ đẹp và thích tạo ra vẻ đẹp cho cuộc sống, mỗi người theo sở thích riêng của mình. Nho thích thêu thùa, ước mơ sau chiến tranh trở thành thợ điện và làm cầu thủ bóng chuyền ở một nhà máy. Chị Thao lớn tuổi hơn Phương Định và Nho. Có kinh nghiệm hơn, không còn sự ngây thơ như hai đồng đội, ước mơ và kế hoạch của chị về tương lai thực tế hơn nhưng cũng không thiếu những khát khao rung cảm của tuổi trẻ. Chị dũng cảm, can đảm trong chiến đấu nhưng sợ thấy máu chảy.

        Cả ba cô gái đều đáng yêu, đáng ngưỡng mộ. Nhưng Phương Định là cô gái để lại ấn tượng sâu sắc nhất. Phương Định là người con gái rất nhạy cảm, hồn nhiên và thích mơ mộng; cô thường sống trong những kỷ niệm về thành phố quê hương và gia đình của mình. Phương Định đã trải qua thời học sinh, trong đó cô sống vui vẻ, thoải mái với mẹ, có một căn phòng nhỏ trên gác hai ô một ngõ phố yên bình tại Hà Nội. Và bây giờ, trong những ngày căng thẳng ở chiến trường, những kỷ niệm ấy trở thành nguồn động viên cho Phương Định giữa tình hình đang cháy rực. Sống ở chiến trường đã ba năm, luôn tiếp xúc với cái chết nhưng cô vẫn giữ được tính cách hồn nhiên và mơ mộng. Trên chiến trường, Phương Định nổi bật giữa các cô gái khác với “hai bím tóc, tương đôi mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Đôi mắt của Phương Định được cánh lái xe khen là “có cái nhìn sâu lắng”. Nhiều pháo thủ và lái xe “tìm kiếm” và “gửi thư qua đường dây” cho Phương Định. Cô có vẻ tự tin, tạo dáng khi gặp một anh lính “nói giỏi” nào đó, nhưng trong tâm trí cô, “những người xinh đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao quý nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ”. Cô biết rằng mình thu hút nhiều người, đặc biệt là các anh lính trẻ, nhưng cô không bày tỏ tình cảm của mình và luôn giữ sự kín đáo trong đám đông.

        Phương Định là một cô gái rất hồn nhiên, yêu đời và đầy cá tính. Nhỏ nhặn từ nhỏ, thích hát. Cô thường ngồi trên cửa sổ của căn phòng nhỏ của mình “hát to vang”. Bàn học của cô luôn “đống đa”, đến nỗi mẹ cô phải “lớn tiếng”: “Con gái mày cơ à. Lấy chồng rồi mà vẫn không chừa... không chừa...!” Vì vậy, ngay từ khi còn ở nhà, cô đã quyết định “không lấy chồng”.

        Sống giữa cảnh bom đạn ác liệt, cái chết luôn đe dọa, nhưng Định lại càng thích hát. Những bài hát truyền thống, những điệu nhảy dân ca Quan họ, bài ca Ca-chiu-sa của quân đội Liên Xô, bài hát dân ca của Ý... Phương Định thậm chí còn sáng tác những bản nhạc, mà chị Thao thích viết vào sổ tay. Định hát trong lúc “im lặng” khi máy bay trinh sát. “báo động”, cơn bão lửa chuẩn bị tràn vào cao điểm. Định hát để động viên chị Nho, chị Thao, động viên bản thân. Hát trong khi “máy bay vút, bom nổ; nổ phía trên cao điểm, khoảng 30m từ hang này”. Hát trong không khí ngột ngạt: “Khói lên và hang bị che kín”. Đúng là “tiếng hát vượt qua tiếng bom” của những người con gái trong trinh sát mặt đường, những người “muốn viết nên những câu chuyện anh hùng”.

        Là cô gái hồn nhiên, yêu đời và vui vẻ, Phương Định còn có một tâm hồn nhạy cảm biểu hiện qua việc chỉ cần một cơn mưa đá vụt qua là những ký ức về thành phố quê hương, về gia đình, về tuổi thơ... lại bùng lên trong cô. Đoạn hồi tưởng về thời học trò của Phương Định thể hiện tính cách hồn nhiên, thoải mái pha trộn với tính nghịch ngợm và mơ mộng của cô gái Hà Nội. Nhưng tâm trí của Phương Định thể hiện rõ nhất, tinh tế nhất khi cô tham gia phá bom. Một mình đối mặt với một quả bom trên đồi. Cảnh tượng của chiến trường “im lặng đến khiến sợ”. Cảnh vật bị phá hủy, khói đạn phơi phới từng khúc trong không gian: Phương Định dũng cảm và bình tĩnh tiến đến gần quả bom, bước mạnh mẽ tới”. Quả bom có hai vòng màu vàng nằm lạnh lùng trên một cành cây khô, một phần vùi sâu vào đất. Thần chết đang chờ đợi họ. Vỏ quả bom nóng. Định sử dụng lưỡi xẻng đào đất, có lúc lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Có lúc Định “sửng sốt” vì cảm thấy tại sao mình lại chậm như thế. Hai mươi phút đã trôi qua. Tiếng còi từ chị Thao vang lên. Phương Định cẩn thận đặt gói thuốc mìn vào những lỗ đã đào, châm ngòi vào dây mìn. cô đặt đất lên rồi chạy về nơi ẩn náu... tiếng còi từ chị Thao lại vang lên. Quả bom nổ. Ba tiếng nổ tiếp theo, ngực đau nhói, đôi mắt, cố gắng mở ra. Mồ hôi nhễ nhại vào môi, cát lởm chởm trong miệng. Nguy hiểm, căng thẳng không lời nào diễn tả hết. Chị Thao vấp ngã, vết thương nổi lên, mảng dù bay trên lưng, chị cười “hàm răng trắng, đôi mắt to...”. Nho bị thương. Quả bom nổ, hang sập, chị Thao và Định phải cào đất, đưa Nho ra ngoài. Máu đổ ra, thấm vào đất. Chị Thao nghẹn ngào. Định rửa vết thương cho Nho, tiêm thuốc cho Nho, pha sữa cho Nho... Rồi chị Thao kêu gọi: “Hát đi, Phương Định, mày thích bài nào nhất, hát đi!.... Đó là cuộc chiến đấu hàng ngày của họ.