Phát triển kỹ năng suy luận trong IELTS Speaking

Khái niệm suy luận trong IELTS Speaking

Kỹ năng suy luận trong IELTS Speaking liên quan rất nhiều đến kỹ năng suy luận nói chung (Critical thinking). Đây là quá trình hoạt động trí tuệ, trong đó cá nhân có thể tự động hóa quá trình hình thành, áp dụng, phân tích, tổng hợp và đánh giá các thông tin thu thập hoặc quan sát. Từ đó, cá nhân hình thành niềm tin và hành động một cách nhất định.

Đây là một kỹ năng vô cùng quan trọng hỗ trợ nhiều cho thí sinh trong phần thi IELTS Speaking, đặc biệt là Part 3. Ở phần thi Speaking Part 3, thí sinh sẽ được hỏi những câu hỏi để thảo luận. Khi đó, thí sinh cần phải đưa ra các nhận xét, quan điểm, và so sánh dựa trên các sự vật, sự việc được hỏi đến. Vì vậy, để làm tốt phần thi này thí sinh cần có khả năng suy luận tốt.

Cách rèn luyện và áp dụng suy luận tốt trong IELTS Speaking

2.1. Sử dụng thang đo nhận thức của Bloom (Bloom’s taxonomy)

Đây là một thang đo về các cấp độ nhận thức, bắt đầu từ cấp độ nhận thức thấp nhất – ghi nhớ thông tin, cho đến cấp độ nhận thức cao nhất – sáng tạo.

Thang đo nhận thức của Bloom có thể được áp dụng vào các chức năng ngôn ngữ học thuật như sau:

Cấp độ 1: Ghi nhớ (Remember)

Ở cấp độ này, thí sinh có thể liệt kê thông tin, mô tả, đặt tên hoặc gợi lại các thông tin đã học. 

Cấp độ 2: Hiểu (Understand)

Thí sinh có thể diễn giải các ý tưởng, tóm tắt chúng, giải nghĩa và phân loại các ý tưởng. 

Cấp độ 3: Áp dụng (Apply)

Thí sinh có khả năng sử dụng các thông tin và áp dụng chúng vào các tình huống tương tự khác.

Cấp độ 4: Phân tích (Analyse)

Thí sinh có thể phân tích các thông tin thành các thành phần nhỏ hơn, khám phá các mối quan hệ giữa chúng. Một số câu hỏi để phân tích sâu hơn vấn đề: 

• Mối quan hệ của các phần trong sự việc này như nào?
• Lợi ích của sự việc là gì?
• Bất lợi của sự việc?
• Các nguyên nhân dẫn đến sự việc?
• Hậu quả của sự việc?

Cấp độ 5: Đánh giá (Evaluate)

Thí sinh có thể cung cấp các lập luận, nhận xét và đánh giá. Có thể trả lời các câu hỏi sau để phân tích vấn đề:

• Tại sao sự việc này lại quan trọng?
• Nhận định của người học về sự việc này là gì?

Cấp độ 6: Sáng tạo (Creat)

Thí sinh có thể tự thiết kế, lập kế hoạch và sáng tạo theo cách riêng của họ. Một số câu hỏi để phân tích vấn đề:

• Hành động có thể mang lại hiệu quả hay hậu quả gì?
• Sáng tạo các phương pháp thay thế?
• Thiết kế, sáng tạo, chế tạo một số sản phẩm gì ?

2.2. Kỹ năng suy nghĩ bậc cao (Higher order thinking skills – HOTS)

Tư duy phản biện có thể được phát triển thông qua kỹ năng suy nghĩ bậc cao (Higher order thinking skills – HOTS). Đây là một hoạt động mà thí sinh cần phải suy nghĩ ở mức độ cao hơn, dựa trên hệ thống đánh giá “Thang đo nhận thức của Bloom”. Quá trình này sẽ khuyến khích sự suy nghĩ sâu sắc hơn của thí sinh, yêu cầu họ suy nghĩ sâu hơn, nâng cao hơn và phức tạp hơn.

Thí sinh có thể rèn luyện tư duy phản biện trong kỳ thi IELTS Speaking bằng cách áp dụng thang đo nhận thức của Bloom để tiếp cận, giải quyết các vấn đề với các cấp độ nhận thức, suy nghĩ cao hơn. Việc này sẽ giúp thí sinh trở nên quen thuộc hơn với việc: áp dụng kiến thức, đánh giá thông tin, phân tích thông tin…

Trong thang đo nhận thức của Bloom, ba kỹ năng nhận thức đầu tiên được gọi là “kỹ năng suy nghĩ bậc thấp” (LOTS), và ba kỹ năng nhận thức còn lại được gọi là “kỹ năng suy nghĩ bậc cao” (HOTS). Vì vậy, để phát triển tư duy ngôn ngữ hiệu quả, ta cần tập trung vào các cấp độ phân tích, đánh giá và sáng tạo.

Quá trình rèn luyện kỹ năng suy nghĩ bậc cao (HOTS) xoay quanh việc thay đổi, cải tiến cách tiếp cận với các vấn đề cụ thể, hướng đến các mức độ nhận thức, suy nghĩ cao nhất trong thang đo nhận thức.

Thí sinh có thể ghi nhớ thông tin, sau đó phân tích vấn đề, tiếp theo là đánh giá các vấn đề đó và cuối cùng có thể đề xuất các giải pháp cho vấn đề.

3. Áp dụng phương pháp suy nghĩ bậc cao dựa trên thang đo nhận thức Bloom

Cấp độ 1, 2, 3: Ghi nhớ và mô tả lại tình trạng ô nhiễm môi trường. Hiểu và áp dụng được kiến thức về ô nhiễm môi trường:

Là tình trạng môi trường tự nhiên bị ô nhiễm, đồng thời các tính chất vật lý, hóa học, sinh học của môi trường bị thay đổi.

Cấp độ 4: Phân tích nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường và các hậu quả:

• Gây nguy hại về mặt sức khỏe cho con người.
• Hoạt động của con người gây ra, rác thải, túi nylon.

Cấp độ 5: Đánh giá sự quan trọng của việc bảo vệ môi trường.

• Đây là vấn đề cấp thiết, cần được giải quyết càng sớm càng tốt.
• Việc bảo vệ môi trường rất quan trọng vì nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người.

Cấp độ 6: Sáng tạo, đề xuất một phương pháp để bảo vệ môi trường.

Kết luận tạm thời