Buzz
Nếu mùa xuân được ca ngợi với vẻ đẹp tinh khôi của thiên nhiên khi bắt đầu một năm mới, thì mùa thu cũng tự nhiên và thân quen với những khoảnh khắc dịu dàng của tự nhiên. Trước đó, Nguyễn Khuyến nổi tiếng với ba bài thơ về mùa thu: “Thu điếu”, “Thu vịnh”, “Thu ẩm”, và sau này, Xuân Diệu đã viết “Đây mùa thu tới”. Nhỏ nhẹ, khiêm tốn, Hữu Thỉnh cũng đóng góp cho mùa thu của quê hương một góc nhìn đặc biệt:
“Đột nhiên cảm nhận được hương sắc của cây ổi
Thổi qua trong làn gió se lạnh
Sương mờ mịt bao phủ khắp nẻo đường
Thấy như mùa thu đã trở lại
Chim rộn ràng hót ca
Bầu trời hiện lên những đám mây của mùa hạ
Thu đã bắt đầu đặt dấu ấn
Đoạn thơ này mang hương vị ấm áp của mùa thu bắt đầu ở một vùng quê nhỏ. Tác giả nhận ra mùa thu đầu tiên từ hương thơm của cây ổi trên cơn gió. Mùi hương đất quê đơn giản được gió thổi đi khắp không gian, lan tỏa nhẹ nhàng. Cảm giác này bất ngờ đến với nhà thơ, nhưng cũng như một điều đã được chờ đợi từ lâu, để giờ đây được thả lỏng. Chắc chắn ai trong chúng ta cũng đã từng nếm vị của trái ổi giòn ngọt, chua chua nhẹ nhàng. Cảm giác dư vị ấy tái hiện lại trong lòng khi đọc những câu thơ của Hữu Thỉnh. Có mùi của ổi, và gió, và sương. Mùa thu đã trở lại. Mùa thu mang theo hương quê và sương mờ ẩm ướt. Dường như mùa thu dễ nhận biết hơn với sương. “Sương chùng chình qua ngõ” là dấu hiệu gì đây? Dần dần, nhẹ nhàng, mềm mại, mùa thu lại đến mà không một ai hay biết. “Hình như thu đã về”. Nhà thơ giật mình, hơi bối rối. Từ khi nào vậy? Mùa thu đã về từ hương thơm hay từ cơn gió, hay từ sương mù? Hữu Thỉnh cũng cảm thấy ngạc nhiên trước sự đột ngột của mùa thu. Mùa thu đến, rồi lại đi qua quê hương, trên những con đường ven sông và trên những bờ đê, cùng với bầy chim trời.
Sự ngạc nhiên ban đầu nhanh chóng tan biến để nhường chỗ cho cảm xúc mạnh mẽ trước mùa thu:
“Sóng nhẹ nhàng uốn éo
Chim bắt đầu hò hẹn vội vàng
Trời lướt qua những đám mây của mùa hạ
Một nửa tâm hồn chuyển sang mùa thu”
Dòng sông quê hương chảy êm đềm trong mùa thu. Những đàn chim bay đi vội vã. Mọi thứ đều náo nhiệt, sôi động khi mùa thu về. Không còn cái nồng nặc của mùa hè, chỉ còn lại không gian ẩm ướt và se lạnh. Một chút bối rối nhẹ nhàng trước sự xuất hiện của mùa thu, mùa thu mới bắt đầu, nhẹ nhàng, êm đềm, như đất trời đang chuẩn bị mặc áo mới. Hữu Thỉnh không mô tả trời thu “xanh ngắt đến mấy tầng cao” như Nguyễn Khuyến, chỉ đề cập đến một ít đám mây mùa hạ từng lưu lại:
“Trời còn cất giữ mảnh kỷ niệm của mùa hạ
Một phần tâm trạng chuyển sang mùa thu”
Mây trời trải phần của mình sang mùa thu. Cách diễn đạt của nhà thơ thật độc đáo. Có vẻ như trong những đám mây đó còn lưu giữ một vài tia nắng ấm của mùa hè nên mới “trải phần của mình”. Mùa thu mang đến sự thay đổi cho nhiều cảnh vật và những đám mây cũng trở nên khác biệt.
Với hai khổ thơ ngắn gọn nhưng sâu sắc, nhà thơ đã tái hiện một bức tranh mùa thu ấm áp của cuộc sống và quê hương. Những hình ảnh thu quen thuộc, giản dị mà tươi mới, sống động. Với những từ như “chùng chình”, “dềnh dàng”, “vội vã” và một lối diễn đạt thơ vừa ngạc nhiên vừa vui vẻ, Hữu Thỉnh đã đưa chúng ta trở về với một quê hương dân dã, ấm áp. “Sang thu” - một biểu tượng cho quê hương đã tăng thêm vẻ đẹp cho đất nước, cho quê hương, cho làng quê trong mùa thu của Việt Nam.
