Buzz
Thật không ngờ! Trên một chuyến bay từ Cairns đến Redcliffe, phía bắc Brisbane, Úc, phi công đã ngủ gật suốt 40 phút và máy bay đã bay lạc hạ cánh tới hơn 110 km trước khi phi công tỉnh giấc. Chiếc máy bay nhỏ, không có hành khách và chỉ có một người trên tổ bay.Vụ việc xảy ra vào tháng 7 năm ngoái nhưng chỉ được Cục An toàn Vận tải Úc (ATSB) công bố gần đây. Theo đó, vào ngày xảy ra sự kiện, viên phi công giàu kinh nghiệm này đã điều khiển một chiếc Cessna 208B - một loại máy bay đa dụng một động cơ cánh quạt và khi bay gần bờ biển Sunshine, không lưu đã cố gắng liên lạc với điều phối không lưu nhưng không nhận được phản hồi.Trạm kiểm soát không lưu đã yêu cầu một phi công của Dịch vụ Bác sĩ Bay Hoàng Gia (RFDS) đang bay gần đó thử đánh thức viên phi công đang ngủ quên bằng cách bay gần và chạm vào cánh của chiếc Cessna, kích hoạt cảnh báo va chạm trên không nhưng không thành công.
Chỉ khi chiếc máy bay Cessna bay lố điểm đến hơn 110 km thì phi công mới tỉnh giấc và liên lạc lại với trạm không lưu. Khi tỉnh dậy, phi công đã bối rối, không biết máy bay đã bay xa như thế nào. Sau đó, chiếc máy bay được hạ cánh an toàn xuống sân bay Gold Coast.
Phi công ngủ khi lái máy bay, một sự kiện hiếm lạ?
Thực tế, việc này không phải là hiếm mà ngược lại khá phổ biến. Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Phi công Anh (BALPA) vào năm 2013, hơn một nửa số phi công thừa nhận đã từng ngủ gật khi điều khiển máy bay. 56% thừa nhận đã ngủ gật, 29% thậm chí thức dậy và phát hiện ra phi công bên cạnh cũng đang ngủ. Nghiên cứu này được thực hiện sau khi có thông tin rằng 2 phi công trên một chiếc máy bay Airbus đều đang ngủ trong khi máy bay đang ở chế độ tự động.
Trong lịch sử hàng không dân dụng, đã có không ít tai nạn máy bay liên quan đến sự mệt mỏi do thiếu ngủ của phi công. Một trong những vụ tai nạn đáng chú ý nhất do thiếu ngủ là vụ tai nạn của chuyến bay 3407 của Colgan Air (Continental Connection) vào ngày 12 tháng 2 năm 2009. Khi chuẩn bị hạ cánh tại sân bay quốc tế Buffalo Niagara, New York, chiếc máy bay turboprop Bombardier Dash-8 Q400 chở 45 hành khách và 4 thành viên phi hành đoàn bất ngờ mất tốc và rơi xuống một ngôi nhà dưới đất, làm chết toàn bộ 49 người trên máy bay và 1 người trên mặt đất.
NTSB đã tiến hành điều tra và kết luận rằng cả cơ trưởng và cơ phó đều mệt mỏi khi xảy ra tai nạn. Cả hai đều không phản ứng đúng với các cảnh báo trong buồng lái khi máy bay giảm tốc độ trên không và có nguy cơ mất tốc. Cơ trưởng đã phản ứng bằng cách nâng mũi máy bay lên, khiến máy bay bay chậm hơn. Trước chuyến bay, cả hai phi công đều phải di chuyển trên một đoạn đường dài và ngủ trong phòng chờ của phi hành đoàn thay vì ở khách sạn.
Tai nạn hàng không vẫn là hiếm, nhưng khi xảy ra, con số cho thấy 80% là do lỗi của con người, trong đó mệt mỏi của phi công chiếm 15-20% trong các tai nạn gây chết người. Mệt mỏi làm giảm tốc độ phản ứng, làm mất tập trung và làm yếu quyết định của phi công.
