Phim Noel: Tệ Nhưng Lại Hay

Khi mùa lễ hội đến, mọi người đều háo hức quây quần xem phim, dù biết rằng chúng tệ đến đâu.

Phim tình cảm hài lãng mạn về Noel thường thuộc dạng 'xấu mà hay' trong điện ảnh. Cốt truyện đơn giản, không cần suy nghĩ nhiều, nhưng vẫn mang lại tiếng cười, đặc biệt là vào những dịp như Noel.

Trong nước Mỹ, 'phim Hallmark' thường chỉ những bộ phim dành riêng cho mùa Giáng sinh của kênh truyền hình cùng tên. Mặc dù không phải tất cả đều tệ, nhưng chúng thường bị chỉ trích vì nội dung lặp đi lặp lại: hai người gặp nhau trong những tình huống khó xử, thường là ở những ngôi làng nhỏ, bắt đầu từ sự không hợp nhau, sau đó phát triển thành tình yêu, và kết thúc trong niềm vui của mùa Giáng sinh.

Nhà phê bình phim Zak Hepburn gọi loại phim này là 'gói quà điện ảnh'. Như việc mở quà, bạn cảm thấy hứng thú nhưng sau đó bạn lại quên mất chúng. Với những bộ phim Giáng sinh cũng tương tự, 'bạn có thể xem chúng, nhưng sẽ quên ngay sau đó' - Hepburn nói với ABC News.

Nhưng vì sao mọi người vẫn luôn muốn xem lại những bộ phim này mỗi khi Giáng sinh đến? ABC News đã đặt câu hỏi này, và nhà tư vấn tâm lý Gregory Nicolau, một đạo diễn phim đã nghỉ hưu, trả lời: đó là vì cảm giác thoát ly. 'Khi bạn cảm thấy căng thẳng và căng thẳng, bạn muốn tìm cách trốn tránh những điều tiêu cực, và phim Giáng sinh có thể giúp bạn làm điều đó: chúng đưa bạn vào một thế giới lãng mạn, mơ mộng, và làm bạn quên mọi thứ' - Nicolau nói.

Nicolau cũng giải thích rằng mặc dù Giáng sinh thường được miêu tả là thời gian hạnh phúc và lạc quan, thực tế đó là thời điểm mà mọi người (phải) đối mặt với mọi vấn đề và khó khăn trong suốt một năm dài. 'Xem thành công của người khác, dưới dạng phim, có thể giúp ta tạm thời quên đi những thách thức đó và cảm thấy nhẹ nhàng hơn' - ông nói.

Một lý do khác là phim Noel được coi là 'hay' vì chúng... quá tệ. 'Đôi khi, những bộ phim Noel hay nhất lại là... những bộ phim thực sự kinh khủng. Chúng quá sến súa, dễ đoán, thường có diễn xuất kém và cốt truyện đầy lỗ hổng. Nhưng khi bạn đã no nê sau bữa tối của mình vào đêm Noel và mọi người muốn thống nhất xem gì thì chúng chính là thứ mọi người cần' - tờ The Guardian viết trong một bài kêu gọi đóng góp 'những bộ phim Noel mang lại cảm giác đam mê tội lỗi' cho mùa Noel năm nay.

Vào ngày 14-12, trang web điện ảnh Collider cũng đã đăng danh sách 10 bộ phim Noel 'vì tệ mà hay nhất mọi thời đại', từ 'tệ hại đến mức buồn cười'.

Trong danh sách đó, vị trí thứ 10 thuộc về The Killing Tree (2022), một bộ phim kinh dị - hài, kể về một người đàn ông chết và sống lại dưới hình dạng của một cây thông Noel, để trả thù những người đã từng hạnh hạnh với mình. 'Bộ phim ngớ ngẩn, vụng về và ngốc nghếch có chủ đích, nhưng hiểu rõ điều này thì xem sẽ thấy thú vị' - Collider nhận xét.

Ở vị trí đầu tiên trong danh sách là Santa Claus Conquers the Martians (1964), một bộ phim khoa học viễn tưởng kể về người ngoài hành tinh từ Hỏa tinh đến Bắc Cực để bắt cóc ông già Noel, gây ra sự hỗn loạn trên trái đất. 'Đây là kiểu phim mà bạn sẽ tự hỏi, ai là người tạo ra nó và tại sao họ lại làm vậy' - trang web này viết.

Dù là 'hay vì dở' hay 'dở quá hóa hay', nhưng không thể phủ nhận rằng những bộ phim này đều là những bộ phim dở. Dù dở, nhưng vẫn có thể gây chú ý, nhưng điều đó làm thế nào? Nhà phê bình phim Katharine Coldiron đã phân tích một cách sâu sắc vấn đề này trong 13 bài viết, được tập hợp trong cuốn sách Junk Film (tạm dịch: Phim rác), xuất bản vào tháng 5 vừa qua.

Bằng cách phân tích sự thất bại của các tác phẩm cụ thể từ năm 1940 đến năm 2010, tác giả đã chỉ ra một số nguyên nhân khiến người ta (bao gồm cô ấy) không thể cưỡng lại việc xem những bộ phim siêu dở.

Thứ nhất, phim dở thường rất khó đoán, vì chúng không đi theo lối mòn như hầu hết các bộ phim Hollywood khác. Một lý do khác là hiệu ứng tương phản - phim dở có những lỗi rất rõ ràng đến mức bạn sẽ bắt đầu đánh giá cao những bộ phim không có lỗi. Điều này giống như khi bạn nghe ai đó hát không hay trong một buổi tiệc cưới: người ta thường nói rằng, chỉ khi nghe hát bạn mới biết được ai mới thực sự hát hay.

Coldiron cũng chỉ ra một điểm chính: phim dở không thành công nếu coi chúng là một tác phẩm điện ảnh, nhưng nếu xem chúng như 'hồ sơ ghi lại một nỗ lực làm phim' thì thành công phải được công nhận.

Những lỗi lớn trong một bộ phim có thể biến nó thành một loại phim 'hậu trường' hấp dẫn. Người xem thường không quan tâm đến cốt truyện hay nhân vật, mà thay vào đó chú ý đến diễn xuất vụng về, lời thoại cẩu thả, cảnh quay kì lạ, cách dựng phim kỳ dị và nhiều khía cạnh khác, tạo nên sự 'hấp dẫn kỳ lạ'. 'Một bộ phim tốt không thể đem lại trải nghiệm như vậy' - bài viết trên The Economist dẫn lời Coldiron.

Phim kém chất lượng lại có một sức hấp dẫn đặc biệt so với các bộ phim bom tấn: chúng mang lại cảm giác buồn cười (khác biệt với hài hước). Theo The Economist, không có thể loại nghệ thuật nào khác lại đem lại niềm vui như vậy.

Khi xem hòa nhạc hoặc kịch, bạn có thể cảm thấy bất an khi nghệ sĩ phạm lỗi - họ ở trước mặt bạn, bạn cảm nhận được nỗi lo âu của họ, họ cũng nhận ra sự bối rối của bạn. Nhưng những cảm xúc đó không xảy ra khi bạn xem một bộ phim kỳ quặc.