
2 chị em bị từ chối vì đã có gia đình
Parvathi và Janaki, 2 chị em gái 20 tuổi, cảm thấy thất vọng khi đứng ngoài cổng nhà máy Foxconn. Vào tháng 3 năm 2023, họ đến nộp đơn xin việc làm công nhân lắp ráp iPhone sau khi thấy thông tin trên WhatsApp. Tuy nhiên, khi đến cổng nhà máy, bảo vệ hỏi: 'Các chị đã có chồng chưa?'.'Chúng tôi không được nhận vì đã có chồng', Parvathi nói trong buổi phỏng vấn. Ngay cả tài xế xe bus đưa họ tới từ trạm xe bus cũng nói: 'Họ không nhận phụ nữ đã có gia đình'. Tuy vậy, họ vẫn quyết định đến để xem liệu có may mắn không.
Ở Việt Nam, chúng tôi cũng biết nhiều công ty yêu cầu ứng viên nữ cam kết không sinh con trong vòng 18-24 tháng đầu khi vào làm việc, vì nếu sinh con họ sẽ phải nghỉ thai sản ít nhất 6 tháng và công ty không có người làm thay.



Đại diện của Apple đã nói: 'Khi vấn đề này được đưa ra lần đầu vào năm 2022, chúng tôi đã ngay lập tức hợp tác và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo duy trì tiêu chuẩn cao nhất. Tất cả các nhà cung cấp cho Apple, bao gồm cả Foxconn, đều tuyển dụng phụ nữ đã kết hôn'.
Trong một tuyên bố khác, Foxconn đã phủ nhận mọi cáo buộc về phân biệt đối xử dựa trên tình trạng hôn nhân, giới tính, tôn giáo và các yếu tố khác.
Đóng góp vào cải thiện xã hội
Apple và Foxconn được chính phủ Ấn Độ xác định là đầu tàu trong việc cải thiện đời sống xã hội của đất nước này. Năm ngoái, trong chuyến công du đến Ấn Độ, CEO Tim Cook đã có cuộc hội đàm riêng với Bộ trưởng Công nghệ thông tin Ashwini Vaishnaw để thảo luận về việc tạo ra cơ hội việc làm đặc biệt dành cho phụ nữ. Trong cuộc hội đàm đó, Thứ trưởng Rajeev Chandrasekhar đã khen ngợi Apple vì đã giúp tạo ra 150,000 việc làm tại Ấn Độ trong 3 năm qua.
Như phần đổi lại, Apple cũng cam kết đầu tư mạnh mẽ tại Ấn Độ bằng việc chuyển nhà máy sản xuất iPhone từ Trung Quốc sang các quốc gia khác. Theo Isaiah Research, năm 2024, Ấn Độ dự kiến sẽ lắp ráp từ 9% đến 14% tổng sản lượng iPhone cho Apple, phần còn lại sẽ do Trung Quốc chịu trách nhiệm. Nhà phân tích Ming-Chi Kuo còn dự báo rằng tỷ trọng của Ấn Độ có thể lên tới 20% trong năm nay.
Theo dữ liệu từ Hải quan Ấn Độ, năm 2023, nước này đã xuất khẩu thiết bị lắp ráp trị giá 5 tỷ USD do Foxconn Ấn Độ sản xuất. Trong tương lai gần, Foxconn còn dự định xây thêm nhà máy sản xuất thiết bị cho Xiaomi tại Ấn Độ, cũng như sản xuất AirPods và chip tại đây. Chủ tịch tập đoàn mẹ Foxconn, ông Young Liu, đã được Ấn Độ trao tặng huy chương danh dự hạng 3 vì những đóng góp của ông cho đất nước này.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi chào đón chủ tịch Young Liu của Foxconn
Hầu hết các chiếc iPhone được lắp ráp tại Ấn Độ đều được sản xuất tại nhà máy Sriperumbudur, cách Chennai khoảng 40km về phía Tây. Nhà máy này đã bắt đầu sản xuất iPhone từ năm 2019 và hiện tại có hàng ngàn phụ nữ tham gia vào quá trình lắp ráp sản phẩm.
Josh Foulger, người từng là cựu lãnh đạo cấp cao tại Foxconn Ấn Độ, cho biết rằng phụ nữ từ khắp Ấn Độ đều đến Sriperumbudur làm việc cho Foxconn vì nhà máy đảm bảo điều kiện an toàn và ổn định cho người lao động. Ngoài ra, Foxconn cũng tuyển dụng các nam kỹ sư và kỹ thuật viên giỏi trong lĩnh vực lập trình.
Josh đã rời khỏi Foxconn vào đầu năm nay và ông từ chối nhận xét về quy trình tuyển dụng của Foxconn Ấn Độ.

Josh Foulger, người từng là cựu lãnh đạo cấp cao của Foxconn Ấn Độ.
Đã kết hôn - 'Không được phép tuyển dụng'
Ngoài Parvathi và Janaki, còn có 5 phụ nữ khác được phỏng vấn bởi phóng viên Reuters, đã từng bị Foxconn từ chối vì đã có chồng. Một trong số đó là Priya Darshini, người đã đọc tin tuyển dụng trên WhatsApp từ công ty SS Enterprises.Priya Darshini đã đặt câu hỏi trên diễn đàn của đại lý tuyển dụng như sau: Tôi có một đứa con nhỏ 2 tuổi. Nhà máy có phòng chăm sóc trẻ em không? Tôi có thể mang con đi làm cùng không? Và mức lương là bao nhiêu?
Nhà tuyển dụng tên là T. Balu, đã trả lời rằng: Đã kết hôn - 'không được tuyển'. (Nguyên văn: Married 'not allowed.')

Trả lời phỏng vấn của Reuters, T. Balu cho biết rằng Foxconn không tuyển phụ nữ đã có chồng để đảm bảo không có kim loại trong môi trường làm việc. Theo quy định của nhà máy, mọi công nhân phải đi qua máy quét kim loại trước khi vào làm việc, tương tự như thủ tục an ninh tại sân bay.
S. Paul, cựu nhân viên HR của Foxconn, cho biết rằng lãnh đạo của công ty khuyên các đại lý tuyển dụng không nên yêu cầu thông tin về tuổi tác và tình trạng hôn nhân trong các tin tuyển dụng, nhưng nhiều đại lý vẫn thực hiện, thậm chí có những tin tuyển dụng rõ ràng như của Proodle trên WhatsApp vào tháng 2/24:
Việc làm chỉ dành cho nữ giới sản xuất iPhone... Tuổi từ 19 đến 30, chưa kết hôn.
Cumans Manpower, đối tác tuyển dụng của Foxconn, đã quảng cáo trên YouTube: Tuổi từ 18 đến 28 (chỉ tuyển những người chưa kết hôn).

Vào tháng 3/23, khi phóng viên Reuters điều tra tại Sriperumbudur, một chuyên viên tuyển dụng nữ đứng trước cổng nhà máy Foxconn tự giới thiệu là Kaviya, đã phát tờ rơi cho phóng viên Reuters. Nội dung quảng cáo cho việc tuyển dụng nhân viên lắp ráp iPhone, tuổi từ 18 đến 32. Lương là $163 nếu ở kí túc xá của nhà máy, và cao hơn nếu tự lo chỗ ở, lên đến $220/tháng. Cô ấy nói rằng Foxconn không tuyển những người đã có gia đình, nhưng không có thêm giải thích.
Prooodle, Cumans, Groveman và SS Enterprises là các đối tác tuyển dụng của Foxconn, được cấp phép bởi chính quyền bang Tamil Nadu. Theo Apple, nếu các đối tác vi phạm quy tắc ứng xử thì có thể bị kiểm soát, đình chỉ hoặc hủy hợp đồng. Theo báo cáo chuỗi cung ứng của Apple năm 2024, từ năm 2009 đến nay, họ đã hủy hợp đồng với 256 đối tác vì vi phạm, bao gồm 25 nhà máy sản xuất và 231 nhà cung cấp vật liệu nguyên liệu.
Ở Trung Quốc, Reuters phát hiện ít nhất 6 quảng cáo tuyển dụng công nhân lắp ráp iPhone cho nhà máy ở Trịnh Châu với mức lương từ 400 đến 800 đô la, gấp 3 - 5 lần so với mức lương tại Foxconn ở Ấn Độ. Tuy nhiên, các tin tuyển dụng này không yêu cầu thông tin về tình trạng hôn nhân và giới tính, chỉ đề cập đến độ tuổi từ 18 đến 48 đều có thể nộp đơn.

Những chiếc nhẫn trên ngón tay của phụ nữ Ấn Độ đã kết hôn hoặc đang đeo.
Giấu thông tin về hôn nhân
Ở Sriperumbudur, có một ngã ba cách nhà máy chưa đầy 2km, được chọn làm địa điểm gặp gỡ ứng viên của các nhà tuyển dụng. Nhiều phụ nữ đi cùng gia đình từ các làng xa xôi đến đây. Nếu được nhận vào làm, họ sẽ phải bắt đầu công việc ngay.Theo hai chuyên viên tuyển dụng của Foxconn, một trong số họ đang làm việc và một người đã rời Foxconn, họ tiết lộ rằng trong quá trình phỏng vấn cuối cùng, HR của Foxconn sẽ quan sát xem phụ nữ đã kết hôn có đeo nhẫn không. Nếu phát hiện, họ có thể bị từ chối với lý do không còn suất, hoặc do nhầm lẫn thông tin từ tin tuyển dụng.
Tuy nhiên, vẫn có cách để che giấu tình trạng hôn nhân.

Bảng quảng cáo iPhone X tại Ấn Độ.
Sau khi Parvathi và Janaki bị từ chối bởi bảo vệ cổng Foxconn, họ đã gặp một chuyên viên tuyển dụng khác, người khuyên họ tháo nhẫn ra và giấu đi, sau đó nói họ chưa kết hôn, và được cho qua cổng.
Năm chuyên viên tuyển dụng từ các đại lý đã từng chỉ cho phụ nữ đã kết hôn cách để che giấu tình trạng hôn nhân để xin việc làm tại Foxconn. Nếu thẻ căn cước của họ (gọi là Aadhaar ở Ấn Độ) vẫn ghi là “Độc thân”, họ vẫn có cơ hội.
M. Malathi, làm việc tại Cumans Manpower, tiết lộ rằng nếu phụ nữ không thay đổi thẻ căn cước sau khi kết hôn và sẵn sàng tháo nhẫn ra, công ty sẵn sàng giúp họ che giấu tình trạng hôn nhân để xin việc tại Foxconn.
Reuters đã phỏng vấn một phụ nữ đã có chồng áp dụng phương pháp này và đã làm việc tại Foxconn một năm mà không bị phát hiện. Sau đó, cô ấy quyết định xin nghỉ việc vì lý do cá nhân. “Tôi không đeo trang sức khi đi làm, rất hiệu quả. Không cần bằng cấp gì đâu. Tôi thích làm việc ở đó. Nếu có cơ hội, tôi sẽ quay lại.”
Nguồn Reuters