Phòng và nhận biết bệnh giun kim một cách hiệu quả

1. Giun kim là gì?

Giun kim có tên khoa học là: Enterobius vermicularis, là loại giun ký sinh cư trú chủ yếu ở ruột non, sau đó chúng xuống ruột già của người. Giun trưởng thành có thời gian sống khoảng 1 - 2 tháng. Chúng có kích thước nhỏ, dài khoảng 10mm, màu trắng đục. Con cái to và dài hơn so với con đực, bên trong tử cung có chứa đầy trứng. Trứng giun có hình bầu dục, vẹt ở một đầu trông giống như hình hạt gạo. 

Sau khi rời khỏi cơ thể, trứng giun có thể tồn tại trong môi trường từ 2 - 3 tuần. Theo thống kê, trẻ nhỏ là nhóm nguy cơ cao bị nhiễm giun, đặc biệt là trẻ em nữ và số ca nhiễm ở thành thị cao hơn so với nông thôn.

Hình ảnh minh họa về giun kim

2. Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chủ yếu gây nhiễm giun là do trứng giun lây nhiễm qua thức ăn, nước uống và các vật dụng trong nhà. Trẻ nhỏ thường không rửa tay sạch sau khi đi vệ sinh và có thói quen đưa tay vào miệng, dễ bị nhiễm giun. Các trường hợp khác là do nuốt phải trứng giun trong không khí.

Sau khi nuốt, trứng nở trong tá tràng thành ấu trùng giun, rồi di chuyển xuống manh tràng và phát triển thành giun trưởng thành. Chúng bám lỏng lẻo vào niêm mạc manh tràng và các đoạn ruột lân cận. Tại đây, giun đực thực hiện giao phối với con cái. Sau khi giao phối xong, giun đực chết, giun cái ra rìa hậu môn để đẻ. Giun cái sau khi đẻ cũng chết, mỗi lần đẻ được từ 4.000 - 200.000 trứng.

Sau một khoảng thời gian ngắn, có thể vài giờ, nếu điều kiện thuận lợi thì ấu trùng giun sẽ hình thành và phát triển tại nếp nhăn của hậu môn. Do ấu trùng giun có thể đi ngược dòng trở lại đường ruột và phát triển thành giun trưởng thành rồi gây bệnh. Vì vậy, những người có giun kim đang đẻ trứng ở hậu môn có nguy cơ bị nhiễm lại. Do ấu trùng giun có thể đi ngược dòng trở lại đường ruột và phát triển thành giun trưởng thành rồi gây bệnh.

3. Các dấu hiệu nhận biết nhiễm giun

Phần lớn các trường hợp nhiễm giun kim thường ít có triệu chứng rõ ràng bên ngoài nên rất khó phát hiện. Tuy nhiên, triệu chứng điển hình và dễ nhận biết nhất của bệnh là ngứa ngáy ở vùng hậu môn. Thường vào ban đêm, giun cái sẽ trườn ra ngoài để đẻ trứng. Khi vùng da ở hậu môn bị kích thích, sẽ gây ngứa ngáy, khó chịu. Không chỉ vậy, một số người khi ngủ còn có cảm giác giun bò ra từ hậu môn.

Khi bị nhiễm bệnh, trẻ thường hay biếng ăn, ăn không tiêu, hay buồn nôn và đau bụng âm ỉ. Khi ngủ, trẻ thường hay bị bứt rứt khiến giấc ngủ không sâu, dễ tỉnh dậy và khóc đêm. Đồng thời, giun cũng làm cho phân của trẻ bị nát hoặc lỏng, đôi khi có dính máu hoặc chất nhầy. Bố mẹ có thể nhận biết bệnh qua việc quan sát phân của trẻ.

Do triệu chứng chính của bệnh là ngứa ngáy ở vùng hậu môn, nên rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác như: ngứa do nhiễm nấm, viêm trực tràng, nứt trực tràng, bệnh giun lươn,... Dựa vào phương pháp quan sát phân và soi đèn pin quanh hậu môn vào ban đêm, bố mẹ có thể phát hiện giun trưởng thành.

4. Tác hại của giun kim

Đối với trẻ nhỏ, giun gây tổn thương niêm mạc ruột, gây rối loạn tiêu hóa, làm trẻ ăn không ngon, ngủ không sâu giấc. Do đó, trẻ thường bị suy dinh dưỡng, rối loạn thần kinh, phát triển chậm và có thể bị tiểu đêm.

Bệnh có thể nguy hiểm hơn nếu giun xâm nhập vào ruột thừa và gây viêm nhiễm. Có trường hợp, giun có thể xâm nhập vào đường sinh dục hoặc niệu đạo của phụ nữ, gây rối loạn tiểu tiện, kinh nguyệt không đều và viêm âm đạo.

Viêm ruột thừa ở trẻ nhỏ có thể rất nguy hiểm khi giun xâm nhập vào ruột thừa

Ngoài ra, giun còn có thể xâm nhập vào mũi, thực quản, phổi,... gây viêm. Ngoài ra, việc ngứa khiến da quanh hậu môn bị trầy xước, sưng đỏ và nhiễm trùng. Do đó, khi bị nhiễm giun kim, bạn nên đi khám bác sĩ để điều trị và bảo vệ sức khỏe.

5. Điều trị và phòng ngừa bệnh

Điều trị

Để điều trị nhiễm giun kim, phương pháp thông dụng nhất hiện nay là sử dụng thuốc tẩy giun.

Thuốc này không nên dùng cho trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, phụ nữ mang thai, đang cho con bú hoặc người bị dị ứng với thành phần của thuốc. Đối với người suy gan, suy thận cần thận trọng khi sử dụng.

Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế để thực hiện các xét nghiệm kiểm tra. Sau đó, bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả để đưa ra chỉ định thuốc phù hợp. Cha mẹ không nên tự ý cho trẻ sử dụng thuốc để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Phòng bệnh

Bệnh có thể lây lan từ người này sang người khác, đặc biệt là ở trẻ em. Để phòng ngừa và tránh tái nhiễm bệnh này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:

Vệ sinh cá nhân thường xuyên và rửa tay sạch sẽ trước và sau khi đi vệ sinh để phòng ngừa nhiễm giun.

Ăn uống đảm bảo vệ sinh, tránh ăn các thực phẩm chưa được nấu chín để ngăn ngừa bệnh 

Bệnh giun kim có thể gây tổn hại sức khỏe và lây nhiễm nhanh chóng, đặc biệt đối với trẻ nhỏ. Cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa đề phòng và điều trị kịp thời khi cần thiết.