Buzz
Dù là thỏ hoang hay chính thỏ nhà của bạn gặp phải vết thương, bạn không nên tự điều trị cho chúng. Đối với thỏ hoang dã, hãy hạn chế tiếp xúc và đưa chúng đến bác sĩ thú y hoặc trung tâm cứu hộ động vật. Với thỏ nhà, trong khi đến phòng khám thú y, bạn có thể giúp chúng cảm thấy an toàn và thoải mái hơn bằng cách kiểm tra vết thương, vệ sinh vết thương nông và cầm máu.
Bước tiếp theo
Chăm sóc thỏ nhà bị thương
Mang thỏ đến phòng khám thú y. Bạn có thể tự điều trị những vết xước nhỏ và nông hoặc vết thương ở móng cho thỏ, tuy nhiên đối với những chấn thương khác thì tốt nhất là nên đưa thỏ đi khám thú y. Điều quan trọng là hạn chế tối đa các thương tổn, giữ cho thỏ an toàn và thoải mái trên đường đi, đồng thời nắm được giờ làm việc của phòng khám và có kế hoạch dự phòng. Nếu bác sĩ thú y bạn quen không có mặt để cấp cứu cho thỏ ngoài giờ làm việc thì bạn cần có số điện thoại của một phòng khám hoặc một bác sĩ khác.
Pippa Elliott, MRCVS
Bác sĩ thú y
Bác sĩ thú y
Bác sĩ thú y Pippa Elliott khuyên rằng: 'Thỏ là loài rất dễ bị căng thẳng, vậy nên việc giúp chúng cảm thấy an toàn và được bảo vệ trên đường đến phòng khám thú y là vô cùng quan trọng. Bạn hãy cho thỏ dùng lồng vận chuyển và phủ lên lồng một chiếc khăn, bóng tối sẽ giúp thỏ cảm thấy như đang ở trong hang và nó sẽ thoải mái hơn.'
Cẩn trọng với những dấu hiệu bị thương khó nhận biết. Nếu thỏ bị chảy máu, bị cắn hay bị giẫm phải thì bạn cần đưa nó đến chỗ bác sĩ thú y. Tuy nhiên những vết thương của thỏ không phải lúc nào cũng có thể dễ dàng nhận biết, đặc biệt là khi thỏ quá đau và cố che dấu theo bản năng. Những dấu hiệu bị thương khó nhận biết bao gồm:
- Nằm nghiêng về một bên quá lâu.
- Ngã.
- Không thể đi trên một đường thẳng.
- Đi khập khiễng hoặc dáng đi thay đổi.
- Có tư thế lạ,
- Liếm, cọ xát hoặc cào một chỗ trên cơ thể.
- Bỏ ăn hoặc uống trong 24 giờ.
- Không đi vệ sinh trong khoảng 8 giờ hoặc hơn.
Kiểm tra và đánh giá mức độ vết thương. Bạn cần dựa vào tình trạng của vết thương để chăm sóc thỏ một cách phù hợp. Nếu vết thương không lập tức đe dọa đến tính mạng – tức là thỏ bị chảy nhiều máu, tê liệt hoặc bị sốc – thì bạn có thể kiểm tra nhanh như sau:
- Mũi và râu – Hai bên mũi và râu thỏ cần cân đối. Bạn xem mũi thỏ có bị tiết dịch và sưng không.
- Mắt – Mắt đờ đẫn hoặc nhắm lại là dấu hiệu cho thấy thỏ bị sốc. Bạn hãy chiếu đèn pin vào mắt thỏ xem con ngươi có co lại không. Nếu lòng trắng trong mắt thỏ có màu vàng thì gan thỏ đang gặp vấn đề nghiêm trọng.
- Nướu và răng – Bạn sẽ vén môi thỏ lên để kiểm tra nướu và răng. Nướu thỏ cần có màu hồng và có độ đàn hồi tốt khi dùng ngón tay ấn vào. Nướu nhợt nhạt là dấu hiệu thỏ bị sốc. Hãy đảm bảo là thỏ không có răng nào bị gãy.
- Đầu và cổ – Bạn hãy kiểm tra xem thỏ có bị nổi u, cục hay bị sưng không. Đầu thỏ nghiêng về một bên có thể là dấu hiệu sốc hoặc chấn thương cột sống.
- Chân - Kiểm tra các vết đỏ, nóng hoặc sưng. Nếu không thấy các biểu hiện trên thì bạn hãy dùng hai tay nắn nhẹ chân thỏ từ trên xuống dưới và gập nhẹ các khớp; lập tức dừng lại khi thấy thỏ bị đau. Bàn chân lạnh cũng là một dấu hiệu thỏ bị sốc.
- Thân trên – Bạn hãy vuốt dọc khung xương sườn và xương sống của thỏ để tìm chỗ bị sưng hoặc các dấu hiệu bất thường, sau đó nhẹ nhàng sờ bụng thỏ xem có bị sưng hoặc đỏ không. Nếu thỏ thở nhanh hoặc tim đập nhanh thì đó cũng là một dấu hiệu thỏ bị sốc.
Nhanh chóng đưa thỏ bị sốc đến chỗ bác sĩ thú y. Thỏ có thể tử vong do sốc. Nếu mắt thỏ đờ đẫn hoặc nhắm chặt, mũi lạnh, nhịp tim và nhịp thở nhanh thì bạn cần cuốn thỏ vào một chiếc khăn sạch, đặt nó vào lồng vận chuyển, liên hệ và đưa nó đến chỗ bác sĩ thú y.
- Luôn để khăn và lồng vận chuyển ở cạnh thỏ để hạn chế di chuyển thỏ ở mức tối đa.
- Nếu nghi ngờ thỏ bị sốc, bạn hãy giữ ấm và hạn chế khiến thỏ bị căng thẳng. Nếu có thể, hãy để một chai nước nóng bọc trong một chiếc khăn ở gần thỏ (để thỏ không bị bỏng) và đặt thỏ trong lồng có nắp để nó cảm thấy được bảo vệ. Cảm giác không được bảo vệ và dễ bị tấn công sẽ khiến thỏ trở nên rất căng thẳng.
Cuốn thỏ vào một chiếc khăn nếu khi kiểm tra bạn không phát hiện ra vấn đề gì cụ thể. Thỏ sẽ bị mất nhiệt nhanh chóng vì căng thẳng khi bị thương. Nếu cho rằng thỏ bị thương, đặc biệt là bị đá, bị giẫm hoặc ngồi lên thì bạn hãy nhẹ nhàng cuốn thỏ vào một chiếc khăn và đưa nó đến phòng khám.
- Hạn chế căng thẳng bằng cách tạo cho thỏ một chỗ tối và an toàn để trốn. Đã có trường hợp thỏ tử vong do căng thẳng, nên trong khi kiểm tra vết thương hoặc đợi kết quả từ bác sĩ thú y, bạn hãy giúp thỏ cảm thấy an toàn nhất có thể.
Chăm sóc khi thỏ bị gãy xương. Bạn không nên cố gắng nẹp xương cho thỏ vì làm vậy có thể sẽ khiến thỏ bị thương nghiêm trọng hơn. Hãy đặt thỏ vào một chiếc hộp để nó không thể nhảy hoặc chạy lung tung. Nếu phần xương bị gãy nhô ra ngoài, bạn hãy cuốn chỗ xương nhô ra bằng gạc vô trùng trong hộp cứu thương. Nếu không có gạc vô trùng, bạn có thể dùng khăn tay mới giặt (sạch) cuốn lên chỗ gãy xương để hạn chế vết thương bị nhiễm khuẩn từ không khí. Trường hợp không có khăn hay vải sạch, bạn hãy cứ để nguyên chỗ gãy xương như vậy, nhưng cần thông báo với bác sĩ để họ quyết định xem có cần cho thỏ dùng thuốc kháng sinh hay không. Dù thế nào thì bạn cũng tuyệt đối không được đẩy phần xương nhô ra vào trong người thỏ.
- Nếu một chân của thỏ treo lủng lẳng một cách bất thường hoặc không cử động được bình thường thì có thể thỏ bị chấn thương ở cột sống. Bạn sẽ cần cẩn thận hơn khi cuốn thỏ vào khăn và đưa nó vào lồng vận chuyển.
Làm sạch vết cắt nông hoặc vết cắn. Nếu thỏ bị cắn, chỉ bị thương ngoài da và không bị sốc thì bạn có thể làm sạch vết thương trước khi đưa thỏ đến phòng khám thú y. Bạn hãy pha loãng dung dịch iodine vào nước nước ấm cho đến khi nước có màu giống như trà đá, sau đó rửa vết thương cho thỏ. Nếu không có dung dịch iodine, bạn có thể rửa vết thương cho thỏ bằng xà bông kháng khuẩn và nước ấm hoặc tự pha dung dịch nước muối bằng cách cho một thìa cà phê muối ăn vào một cốc nước đã đun sôi.
- Lưu ý dùng nước ấm, nước lạnh có thể khiến thỏ bị sốc.
- Nếu vết cắt rất nhỏ, bạn có thể làm sạch và tự bôi thuốc mỡ kháng sinh cho thỏ, sau đó kiểm tra thường xuyên để đảm bảo vết thương đang lành lại.
Tạo áp lực để cầm máu. Đặc biệt là khi máu từ vết thương tuôn ra nhiều và mạnh thì việc tạo áp lực để cầm máu có thể sẽ cứu mạng thỏ. Bạn hãy dùng một miếng gạc vô trùng hoặc một chiếc khăn hay mảnh vải sạch nếu không có gạc vô trùng nhẹ nhàng ấn chặt vào vết thương. Bạn đừng bỏ mảnh vải hay miếng gạc ra khi chúng bị thấm đẫm máu, hãy lấy thêm một mảnh vải/miếng gạc khác đè lên và tiếp tục giữ chặt vết thương, sau đó đưa thỏ đến chỗ bác sĩ thú y nhanh nhất có thể.
- Nếu cần lái xe đến phòng khám thú y và không có ai giúp đỡ, bạn có thể băng cố định miếng gạc cầm máu cho thỏ.
Dội nước mát vào vết bỏng. Nếu thỏ bị nước sôi hoặc các chất hóa học ăn mòn da đổ vào người, bạn hãy dội nước mát lên vết bỏng trong khoảng ít nhất là 10 phút. Hãy làm việc này trước khi đưa thỏ đến chỗ bác sĩ thú y vì đây là cách hiệu quả nhất để hạn chế biến chứng của vết bỏng mới.
- Không bôi thuốc mỡ vào vết thương để tránh gây trở ngại cho sự điều trị của bác sĩ.
- Nếu thỏ cắn vào dây điện, miệng thỏ sẽ bị bỏng hoặc trong phổi sẽ có dịch. Nếu thỏ thở nhanh thì nhiều khả năng là do có dịch trong phổi. Lúc này bạn hãy hạn chế khiến thỏ bị căng thẳng đến mức tối thiểu và đặt thỏ ở chỗ thoáng gió trong khi tìm trợ giúp .
Sử dụng thuốc cầm máu Quick-Stop để chăm sóc móng thỏ bị thương. Nếu móng thỏ bị tuột hẳn ra, hãy đưa thỏ đến phòng khám thú y. Tuy nhiên, nếu móng chỉ bị gãy hoặc cắt quá sâu, bạn có thể tự điều trị tại nhà. Hãy sử dụng thuốc cầm máu để kiềm chế chảy máu (có thể cần áp dụng vài lần) và kiểm tra thường xuyên để đảm bảo móng đang lành lặn trở lại.
Chăm sóc thỏ hoang dã
Không tự chăm sóc cho thỏ hoang dã bị thương. Việc nuôi giữ động vật hoang dã trong nhà là trái phép trừ khi có sự cho phép của cơ quan chức năng địa phương. Việc chăm sóc thỏ hoang dã bị thương yêu cầu kỹ năng và chuyên môn, nếu không bạn có thể làm tình hình của thỏ trở nên tồi tệ hơn.
Phân biệt thỏ hoang dã và thỏ nhà. Thường thì các loài thỏ hoang dã có lông màu nâu và đuôi trắng. Nếu bạn nhìn thấy một chú thỏ với lông màu khác ở nơi hoang dã – trắng muốt, đen tuyền, xám, vằn, đốm, hoặc pha màu – thì có thể đó là thỏ nhà bị xổng hoặc được thả ra tự nhiên. Những chú thỏ này cần sự giúp đỡ của bạn. Dù không bị thương, bạn cũng nên bắt chúng lại và đưa đến phòng khám thú y để kiểm tra tình trạng sức khỏe. Sau đó, bạn có thể tự chăm sóc thỏ hoặc tìm người nhận nuôi chúng.
Chắc chắn thỏ đang gặp vấn đề sức khỏe. Trong hầu hết các trường hợp, chúng ta không nên can thiệp vào cuộc sống của động vật hoang dã. Nếu không có kinh nghiệm, có thể bạn sẽ làm tổn thương thêm cho thỏ khi cố gắng can thiệp. Hơn nữa, việc bắt bẻ cũng có thể gây ra căng thẳng cho thỏ và dẫn đến tử vong. Nếu bạn muốn giúp đỡ thỏ hoang dã, hãy đảm bảo rằng nó thực sự đang gặp vấn đề về sức khỏe và cần được chăm sóc. Một số dấu hiệu cho thấy thỏ có vấn đề sức khỏe bao gồm:
- Nằm nghiêng một bên trong thời gian dài.
- Ngã hoặc không thể chạy thẳng.
- Chảy máu hoặc có vết thương.
Giữ trẻ em và thú cưng cách xa thỏ khi thỏ không bị thương nghiêm trọng. Nếu thỏ vẫn có thể di chuyển và không chảy máu nhiều, hãy để thỏ ở nguyên tại chỗ và đảm bảo trẻ em và thú cưng không tiếp xúc gần thỏ.
Liên hệ với bác sĩ thú y khi thỏ bị thương nặng. Nếu thỏ chảy máu, nằm nghiêng một bên và không thể di chuyển hoặc bị chó mèo cắn, hãy liên hệ với bác sĩ thú y ngay. Đảm bảo trước rằng bác sĩ thú y có chuyên môn trong điều trị động vật hoang dã, nếu không họ sẽ giới thiệu bạn đến trung tâm chăm sóc hoặc cứu hộ động vật hoang dã địa phương.
Đeo găng tay khi tiếp xúc với thỏ hoang dã. Thỏ có thể mang vi khuẩn tularemia, một bệnh nguy hiểm có thể lây sang người. Triệu chứng bao gồm: lở loét, mắt đỏ, đau họng, tiêu chảy và viêm phổi. Bệnh này có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Để bảo vệ bản thân, luôn đeo găng tay khi tiếp xúc với thỏ và rửa tay kỹ sau khi tiếp xúc.
Cẩn thận khi tiếp xúc với thỏ. Đối với thỏ hoang dã, việc bạn nhấc chúng lên có thể khiến chúng cảm thấy giống như đang bị săn đuổi bởi diều hâu hoặc các loài săn mồi khác và phản ứng của chúng sẽ là sợ hãi. Nhấc thỏ lên một cách cẩn thận để không gây ra thêm tổn thương cho thỏ:
- Không nhấc thỏ bằng cách nắm lấy tai, chân hoặc cổ. Thay vào đó, hãy đặt một tay dưới ngực và một tay dưới bụng của thỏ, nâng lên một chút để tránh chúng đạp hoặc cắn bạn.
- Giữ thỏ gần mặt đất. Trong tự nhiên, thỏ chỉ bị nhấc lên không trung khi bị săn bắt và chúng không thích điều này.
- Đưa thỏ vào lồng vận chuyển một cách nhanh chóng nhất. Hãy di chuyển thỏ với khoảng cách ngắn nhất có thể và đặt thỏ vào giỏ, hộp hoặc lồng vận chuyển. Hãy tránh sử dụng lồng đã chứa chó hoặc mèo vì mùi của chúng có thể làm thỏ căng thẳng.
Những vật dụng bạn cần
- Gạc vô trùng
- Dung dịch Iodine
- Thuốc mỡ kháng sinh
- Thuốc cầm máu
- Lồng vận chuyển
- Vải sạch
- Số điện thoại của bác sĩ thú y
- Rau củ (dành cho thỏ nhà và thỏ hoang dã để giữ họ không đói hoặc hoảng sợ)
