1. Tổng quan về tiền sản giật
Tiền sản giật, trước đây được biết đến với tên nhiễm độc thai kỳ, là một trong ba nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở thai phụ và thai nhi. Đây được xem là một biến chứng nghiêm trọng của thai kỳ do tăng huyết áp và tổn thương nhiều cơ quan trong cơ thể, chủ yếu là thận.
Tổng quan về nguyên nhân và biến chứng của tiền sản giật
Các yếu tố tăng nguy cơ phát triển tiền sản giật bao gồm:
- Thai phụ mang thai khi đã qua tuổi 35.
- Tiền sử bệnh tiền sản giật.
- Gia đình có tiền sử với tiền sản giật.
- Mang thai nhiều em bé hoặc mang thai lần đầu.
- Gặp phải tình trạng béo phì, tăng cân nhanh trong thai kỳ.
- Gặp phải các bệnh lý như: đái tháo đường, tăng huyết áp mạn, bệnh hệ thống, bệnh thận,...
2. Phương pháp chẩn đoán tiền sản giật là gì?
Hầu hết các trường hợp bị tiền sản giật không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh diễn tiến nghiêm trọng. Vì vậy, việc chẩn đoán tiền sản giật dựa vào các khía cạnh sau:
2.1. Chẩn đoán lâm sàng của tiền sản giật
Tiêu chuẩn chẩn đoán lâm sàng tiền sản giật được xác định dựa trên phạm vi tác động của nó, bao gồm:
- Hệ thần kinh trung ương: thai phụ gặp đau đầu nặng, tăng phản xạ, mờ mắt, dễ kích thích, có thể xuất hiện các triệu chứng như rung giật hoặc co giật.
- Huyết áp: Huyết áp tâm thu vượt quá 140 mmHg và huyết áp tâm trương vượt quá 90 mmHg. Trong các trường hợp nặng, huyết áp tâm thu có thể cao hơn 160mmHg và huyết áp tâm trương cao hơn 110mmHg.
- Phù: Phù ở chân, mặt, tay và tăng trên 2.5kg mỗi tuần.
- Các dấu hiệu khác: đau ở vùng sườn phải dưới, thai lớn chậm phát triển, chức năng gan suy giảm, phù phổi.
Tiêu chuẩn chẩn đoán lâm sàng của tiền sản giật
2.2. Chẩn đoán gần lâm sàng của tiền sản giật
Tiêu chuẩn chẩn đoán cận lâm sàng của tiền sản giật dựa trên các kết quả xét nghiệm:
- Xét nghiệm nước tiểu: Trong trường hợp tiền sản giật nhẹ, lượng protein niệu thường dao động từ 0.3 - 0.4g/24 giờ, còn ở tiền sản giật nặng thường cao hơn 0.4g/24 giờ.
- Xét nghiệm máu: Số lượng tiểu cầu giảm, bilirubin huyết thanh tăng, và tỉ lệ hematocrit giảm.
- Siêu âm thai: Giúp xác định trọng lượng của thai nhi và lượng nước ối để theo dõi sự phát triển của thai nhi. Trong trường hợp mẹ mắc tiền sản giật, thai nhi thường phát triển chậm chạp.
3. Phương pháp điều trị tiền sản giật
Dựa trên kết quả chẩn đoán tiền sản giật, bác sĩ sẽ quyết định phương pháp điều trị phù hợp.
3.1. Nghỉ ngơi
Nếu tiền sản giật ở mức độ nhẹ và không ở giai đoạn cuối thai kỳ, bác sĩ có thể đề xuất chế độ nghỉ ngơi để tăng lưu lượng máu đến tử cung và hạ huyết áp, giúp thai nhi có thêm thời gian phát triển.
Sản phụ sẽ được hướng dẫn về chế độ nghỉ ngơi tại nhà, và chỉ cần đứng hoặc ngồi khi cần. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ hẹn lịch khám một số lần trong tuần để kiểm tra lượng protein niệu, huyết áp và sự phát triển của thai nhi.
Trong trường hợp tiền sản giật nặng, nếu cần thiết bác sĩ sẽ yêu cầu nhập viện. Tại đây, sản phụ sẽ được theo dõi định kỳ để đảm bảo thai kỳ diễn ra suôn sẻ và giám sát lượng nước ối. Khi mẹ thiếu nước ối, máu cung cấp đến thai nhi cũng sẽ giảm.
Sản phụ cần tuân thủ lịch hẹn khám thai để được kiểm tra tiền sản giật đúng cách
3.2. Sử dụng thuốc
- Giảm huyết áp
Loại thuốc này được dùng để giảm huyết áp cho sản phụ mắc tiền sản giật và được sử dụng cho đến khi thai kỳ kết thúc.
- Corticosteroid
Phương pháp điều trị tiền sản giật này được áp dụng cho những trường hợp nặng hoặc mắc hội chứng HELLP. Việc sử dụng corticosteroid tạm thời giúp cải thiện chức năng thận và gan, từ đó kéo dài thời gian thai kỳ.
Ngoài ra, việc tiêm corticosteroid cũng giúp phổi của thai nhi phát triển tốt hơn ít nhất trong 48 giờ trước khi sinh. Điều này giúp thai nhi chuẩn bị tốt hơn cho cuộc sống sau khi sinh.
- Thuốc chống co giật
Dành cho những trường hợp tiền sản giật nghiêm trọng. Các loại thuốc chống co giật như magnesium sulfate có thể được bác sĩ chỉ định nhằm ngăn chặn cơn co giật do tiền sản giật.
- Sinh phụ tự động
Khi thai phụ sắp đến cuối thai kỳ và bị chẩn đoán tiền sản giật, bác sĩ sẽ khuyến khích thai phụ đẻ tự chủ. Đồng thời, khi tử cung đã sẵn sàng với các dấu hiệu như mỏng, mềm và mở rộng, bác sĩ cũng có thể xem xét đẻ tự chủ.
Những trường hợp tiền sản giật nặng có thể không cần xem xét tuổi thai và sự sẵn sàng của tử cung. Để đảm bảo an toàn cho thai phụ và thai nhi, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt bụng thai. Trong trường hợp này, thai phụ có thể được tiêm magnesium sulfate tĩnh mạch trong quá trình sinh để tăng lượng máu đến tử cung và ngăn cản cơn co giật.
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp nào phòng ngừa tiền sản giật một cách hiệu quả. Do đó, việc quan trọng nhất để bảo vệ thai kỳ là thai phụ không bỏ lỡ bất kỳ cuộc hẹn nào được đặt trước bởi bác sĩ. Chỉ qua việc khám thai định kỳ, với việc đo huyết áp, làm các xét nghiệm, và siêu âm thai,... bác sĩ mới có thể đánh giá được rủi ro của tiền sản giật.
Bệnh viện Đa khoa Mytour - chuyên khoa Sản phụ khoa là địa chỉ uy tín cho sức khỏe thai phụ. Đồng hành cùng với hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại và Trung tâm xét nghiệm tiêu chuẩn quốc tế; các bác sĩ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực Sản phụ khoa. Qua các buổi khám thai và xét nghiệm định kỳ, bác sĩ sẽ giúp thai phụ hiểu rõ hơn về tình trạng thai kỳ và đánh giá nguy cơ tiền sản giật, từ đó đề xuất các biện pháp giảm thiểu nguy cơ cho thai kỳ.