Buzz
Dinh dưỡng cho bé luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh mỗi ngày. Cho bé bắt đầu ăn dặm vào thời điểm phù hợp, không quá sớm cũng không quá muộn là cách tốt nhất để cung cấp năng lượng cho trẻ phát triển về chiều cao, cân nặng và trí tuệ. Vậy làm thế nào để áp dụng phương pháp cho bé ăn dặm đúng cách để đạt được hiệu quả tốt nhất?
Cho bé ăn dặm đúng cách là bước khởi đầu quan trọng để cung cấp dinh dưỡng cho trẻ. Với mỗi giai đoạn phát triển, bé cần nhận được lượng dinh dưỡng và năng lượng phù hợp để phát triển mạnh mẽ và ổn định về mọi mặt.
Ăn dặm là gì?
Ăn dặm là việc cho trẻ ăn thêm các loại thực phẩm khác ngoài sữa mẹ, bao gồm các nhóm dưỡng chất như tinh bột, protein, vitamin có trong rau củ, thịt, cá, trứng, sữa, hoa quả,... Tuy nhiên, các loại thực phẩm này chỉ có vai trò bổ sung dinh dưỡng mà không thể thay thế hoàn toàn sữa mẹ.
Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất, quan trọng nhất cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Trong sữa mẹ có chứa kháng thể tự nhiên giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ và giảm nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy, trong giai đoạn ăn dặm, mẹ vẫn cần cho bé bú đủ, chỉ nên giảm dần lượng sữa và tăng dần lượng thức ăn theo độ tuổi và sự phát triển của trẻ.
Ăn dặm đúng cách tốt cho trẻ như thế nào?
Hàng ngày, lượng sữa mẹ cung cấp cho bé không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và cần thiết cho bé. Do đó, mẹ cần cung cấp cho bé các loại thực phẩm mới để đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể bé phát triển. Ăn dặm đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển ban đầu của bé, hình thành thói quen ăn uống và cảm nhận về ẩm thực của bé trong tương lai. Vì vậy, mẹ cần đảm bảo áp dụng phương pháp cho bé ăn dặm đúng cách, theo chế độ ăn dặm khoa học.
Cho bé ăn dặm đúng cách giúp bổ sung dinh dưỡng cho bé an toàn và hiệu quả
Lựa chọn thời điểm cho bé ăn dặm đúng cách
Theo học viện Nhi Khoa Hoa Kỳ, bé có thể bắt đầu ăn dặm từ 4 tháng tuổi. Tuy nhiên, các mẹ nên quyết định thời điểm cho bé ăn dặm dựa trên tình trạng sức khỏe của bé, không nên bắt đầu ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn.
Trước 4 tháng, cơ thể bé còn non yếu, chưa hoàn thiện khả năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng. Do đó, bắt đầu ăn dặm sớm có thể gây ra tình trạng suy dinh dưỡng cho bé. Ngược lại, việc bắt đầu ăn dặm quá muộn cũng có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể bé.
Thời điểm thích hợp nhất cho bé bắt đầu ăn dặm là khi bé đạt 6 tháng tuổi. Đây là giai đoạn cơ thể bé hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng nhất và nhu cầu năng lượng của bé tăng cao. Từ 6 tháng tuổi, lượng dinh dưỡng từ sữa mẹ không đủ cung cấp cho nhu cầu dinh dưỡng của bé, đặc biệt là sắt. Việc bổ sung thức ăn giúp cung cấp đầy đủ sắt giúp tránh tình trạng thiếu máu ở trẻ. Tuy nhiên, mỗi bé có tốc độ phát triển khác nhau, vì vậy để quyết định thời điểm bắt đầu ăn dặm cần dựa vào các dấu hiệu 'sẵn sàng' của bé.
Tuy nhiên, việc quyết định bắt đầu ăn dặm cho bé không chỉ dựa vào độ tuổi mà còn phụ thuộc vào những dấu hiệu 'sẵn sàng' của bé:
- Bé có thể ngồi và tự chuyển từ tư thế nằm sang ngồi mà không cần sự trợ giúp
- Bé mở miệng và nuốt thức ăn thay vì đẩy thức ăn ra ngoài
- Bé có khả năng cầm và đưa thức ăn vào miệng
- Bé thích thú và tò mò với thức ăn của người lớn
- Bé vẫn đói dù đã bú đủ sữa mẹ
Tác hại của việc cho bé ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn:
Nhiều phụ huynh cho con bắt đầu ăn dặm quá sớm, thậm chí từ khi bé chỉ mới 3 - 4 tháng tuổi. Hành động này có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với sức khỏe của bé:
- Nguy cơ rối loạn tiêu hóa do hệ tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện, chưa thích nghi với một số loại thức ăn.
- Bé có thể gặp phải tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón, và nếu thức ăn không đảm bảo vệ sinh có thể gây nhiễm khuẩn đường ruột.
- Việc bé ăn dặm sớm có thể dẫn đến việc giảm bớt việc bú sữa mẹ, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là các yếu tố kháng thể trong sữa mẹ.
Mặt khác, nếu bé bắt đầu ăn dặm quá muộn (sau 9 tháng tuổi) cũng có thể không đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho quá trình phát triển, gây ra nguy cơ còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, v.v.
Nguyên tắc cho bé ăn dặm đúng cách
Bắt đầu cho bé ăn dặm từ ít đến nhiều
Trong giai đoạn bắt đầu cho bé ăn dặm, mẹ cần tạo cơ hội cho bé làm quen và thích nghi dần dần bằng cách chỉ cho bé ăn từng chút một. Trong 1 - 3 bữa đầu, có thể cho trẻ ăn 5 - 10ml thức ăn dạng lỏng. Sau đó, tăng dần lượng thức ăn để dạ dày và hệ tiêu hóa của bé thích nghi với các loại thức ăn mới ngoài sữa mẹ.
Chọn thức ăn dặm từ dễ nhai đến dễ nuốt
Phương pháp cho bé ăn dặm đúng cách là bắt đầu với bột loãng trong 2 - 3 ngày đầu, sau đó từ từ tăng độ đặc, độ thô. Từ bột mịn đến cháo rây, cháo nguyên hạt, cơm nát,... sẽ giúp bé hình thành thói quen ăn uống như người lớn.
Ngoài ra, ba mẹ nên cho trẻ ăn các loại thức ăn mềm, dễ nhai và dễ nuốt vì lúc này bé chưa có nhiều hoặc rất ít răng.
Chọn thức ăn dặm từ ít đến nhiều muối
Khi bắt đầu tập cho bé ăn dặm, mẹ nên bắt đầu với các thực phẩm nhạt như rau củ thái mỏng hoặc các loại trái cây ngọt như táo, chuối, khoai lang để bé không bị sốc về vị giác. Sau đó, mẹ có thể cho bé thử các loại thịt, cá. Không nên thêm muối, bột nêm hoặc bột ngọt vào thức ăn của bé.
Đảm bảo bé được ăn dặm đủ dinh dưỡng và vệ sinh
Một điều quan trọng khi cho bé ăn dặm là đảm bảo thức ăn cung cấp đủ dinh dưỡng và được chế biến sạch sẽ. Dù ở giai đoạn đầu, bé chỉ nên ăn các loại thức ăn dễ tiêu hóa như bột, cháo, rau củ quả,... nhưng từ 9 - 11 tháng tuổi, bé cần được cung cấp đầy đủ 4 nhóm thực phẩm:
- Nhóm tinh bột: gạo, khoai,... Trẻ mới bắt đầu ăn dặm không nên kết hợp gạo nếp hoặc hạt sen, đậu xanh vì có thể gây chậm tiêu hóa và làm bé cảm thấy ngán ngẩm. Ở trẻ trên 1 tuổi, mẹ nên đa dạng hóa thực đơn với bún, phở, bánh đa, súp khoai tây và thịt bò,... để cung cấp đa dạng dinh dưỡng và kích thích bé ăn uống.
- Nhóm protein: thịt (thịt heo, thịt gà), lòng đỏ trứng gà,... là những nguồn protein dễ tiêu hóa được khuyến khích cho trẻ khi bắt đầu ăn dặm. Sau đó từ tháng thứ 7, bé nên được cung cấp đa dạng các loại cá, tôm, cua, thịt bò,...
- Nhóm chất béo: Trong giai đoạn này, bé cần được bổ sung cả dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu mè, dầu oliu, dầu cá hồi,...) và mỡ động vật (mỡ gà, mỡ heo) với tỷ lệ 6:4 là lựa chọn tốt nhất. Mẹ nên xen kẽ các bữa ăn với các loại dầu và mỡ. Riêng với dầu gấc, có thể sử dụng cho bé nhưng hạn chế 1 - 2 lần/tuần để tránh nguy cơ tăng cân do thừa vitamin A.
- Nhóm chất xơ và vitamin: Bao gồm rau xanh, rau củ quả, trái cây,... Nhóm thực phẩm này không cung cấp năng lượng nên cần hạn chế trong bữa ăn dặm của bé để tránh thiếu dưỡng chất và trẻ chậm tăng cân. Thay vào đó, mẹ nên bổ sung vào bữa ăn phụ của bé. Trẻ mới bắt đầu ăn dặm nên được cho ăn rau lá mềm, bỏ cuống để tránh tình trạng lợn cợn. Trong trường hợp bé bị táo bón, có thể tăng cường lượng rau mà không được phép quá nhiều.
Thực đơn cho bé ăn dặm đúng cách theo từng độ tuổi
Thực đơn ăn dặm cho bé từ 6 - 8 tháng
Trong giai đoạn này, bé mới chỉ bắt đầu làm quen với việc ăn uống, vì vậy ba mẹ nên cho bé ăn các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa như rau củ quả được chế biến kỹ. Bắt đầu với việc ăn từng chút một, ban đầu chỉ ăn một bữa/ngày, sau đó tăng lên 2 bữa/ngày, mỗi tuần tăng lượng ăn một chút và tăng độ đặc của cháo. Ba mẹ không nên vội vàng cho bé ăn quá nhiều thức ăn chứa đạm.
Thực đơn ăn dặm cho bé từ 9 - 11 tháng
Trong giai đoạn này, mẹ có thể cho bé ăn 3 - 4 cữ một ngày. Ngoài rau củ quả, nên bổ sung thêm trứng, cá, thịt, hải sản, đặc biệt là các chất béo (dầu thực vật và mỡ động vật) vào bữa ăn của bé. Tuy nhiên, vẫn cần duy trì cho bé bú sữa mẹ hoặc uống sữa công thức đầy đủ.
Thực đơn ăn dặm cho bé từ 12 - 23 tháng
Khi bé đủ 1 tuổi, phương pháp cho bé ăn dặm đúng cách là cân bằng 4 nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu (chất bột đường - chất đạm - chất béo - chất xơ và vitamin) để đảm bảo sự phát triển toàn diện của bé. Giai đoạn này bé có thể ăn đa dạng thức ăn và ăn 4 bữa/ngày.
Thực đơn ăn dặm cho bé từ 24 - 36 tháng
Mặc dù lúc này bé đã hình thành kỹ năng ăn uống, có thể ăn cơm và các loại thức ăn như người lớn nhưng vẫn cần tránh những thức ăn quá dai, quá cứng hoặc thức ăn có khả năng gây nghẹn, hóc.
Từ 2 tuổi trở lên, nhiều trẻ không còn tiếp tục bú mẹ nên càng cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng trong bữa ăn chính và bữa ăn dặm để đảm bảo sự phát triển tốt nhất của con. Ngoài 3 - 4 bữa ăn chính thì mỗi ngày có thể cho trẻ ăn 1 - 2 bữa phụ.
Hướng dẫn lựa chọn phương pháp cho bé ăn dặm phù hợp
Phương pháp ăn dặm truyền thống
Phương pháp cho bé ăn dặm kiểu truyền thống được áp dụng phổ biến tại Việt Nam. Hầu hết các bé ăn dặm truyền thống thường tăng cân khá tốt trong giai đoạn đầu. Mặc dù hiện nay nhiều mẹ cho rằng phương pháp này đã lạc hậu và không khoa học, song không thể phủ nhận sự tiện lợi và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé.
Thực đơn ăn dặm truyền thống được chia thành hai loại là bột nấu ngọt và bột nấu mặn. Bột được xay từ gạo, đỗ xanh và một số loại hạt khác, sau đó được chế biến như sau:
- Bột ngọt: thường được áp dụng trong 30 ngày đầu bé tập ăn dặm. Bột được nấu với nước hầm của rau củ quả, có độ loãng phù hợp với trẻ.
- Bột mặn: sau 1 tháng bé sẽ làm quen với bột mặn. Bột mặn được chế biến đầy đủ 4 nhóm chất gồm tinh bột, đạm, chất xơ và chất béo.
Phương pháp ăn dặm theo phong cách Nhật
Phương pháp này khá phức tạp và tốn nhiều thời gian nhưng kết quả đáng giá, đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển thể chất và trí não của trẻ.
Mẹ sẽ nấu thức ăn đủ 4 nhóm chất nhưng không nấu chung mà chia thành 4 chén nhỏ riêng. Trẻ sẽ tự ăn và cảm nhận sự khác biệt về hương vị của các loại thực phẩm. Từ đó kích thích vị giác và tạo cảm giác hào hứng trong ăn uống cho bé.
Phương pháp ăn dặm tự do (BLW - Baby Led Weaning)
Ăn dặm tự do (BLW - Baby Led Weaning) là phương pháp mà bé tự quyết định thức ăn và cách ăn. Mẹ thái thức ăn thành lát mỏng và đặt lên khay, bé sẽ tự lựa chọn và tự ăn.
Phương pháp này giúp bé phát triển sự tự chủ và không tạo áp lực khi ăn. Tuy nhiên, có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát lượng thức ăn và thường bé ăn không đủ. Mẹ cần tôn trọng quyết định của bé và tránh làm bé bị áp lực.
Mỗi phương pháp ăn dặm đều có những ưu và nhược điểm riêng. Mẹ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp với bé dựa trên nhu cầu và sở thích cá nhân, hoặc theo sự hướng dẫn của chuyên gia. Cũng có thể kết hợp giữa các phương pháp truyền thống và hiện đại để tạo sự đa dạng và hứng thú trong bữa ăn cho bé.
Lưu ý khi cho bé ăn dặm đúng cách
- Cho bé ăn theo nhu cầu, không ép buộc sẽ hình thành tâm lý chán ăn
- Mật ong: việc cho bé ăn mật ong quá sớm có thể gây nguy hiểm về ngộ độc
Cho bé ăn dặm trái cây từ thời điểm nào?
Các bà mẹ có thể bắt đầu cho bé ăn dặm từ bột và các loại thực phẩm khác
Ngoài ra, bánh ăn dặm là giải pháp cho việc bé ăn dặm đúng cách mang lại hiệu quả cao, được nhiều bà mẹ tin dùng và đánh giá cao.
Chị Dung (34 tuổi, Cầu Giấy - HN) chia sẻ: 'Bé Bon được hơn 6 tháng thì mình bắt đầu cho bé ăn dặm, nhưng bé không thích bột hay thực phẩm xay nhuyễn nên mình lo lắm. Chị hàng xóm giới thiệu món bánh ăn dặm thì thấy hiệu quả nên mua về cho Bon ăn thử. Cậu ta thích mê mệt.'
Theo Cô Thoan (63 tuổi, Nguyễn Khang - HN): 'Một tay cô chăm 4-5 đứa cháu từ con lớn đến con út, từ khi bé được 6-7 tháng tuổi, đứa nào cũng ăn bánh ăn dặm, phát triển tốt mà không cần phải xay, nấu suốt ngày.'
Bánh ăn dặm cho trẻ là gì?
Bánh ăn dặm cho trẻ là thức phẩm giàu chất dinh dưỡng giúp bổ sung dưỡng chất, hỗ trợ phát triển phản xạ nhai, tiện lợi và được các bé rất thích.
Bánh ăn dặm là sản phẩm hỗ trợ phát triển phản xạ nhai cho bé
Bánh ăn dặm cho bé loại nào tốt nhất?
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại bánh ăn dặm với lượng dinh dưỡng khác nhau. Bánh ăn dặm Gerber Graduates Puffs, nhập khẩu từ Mỹ, là lựa chọn được nhiều bà mẹ Việt tin dùng cho bé mỗi ngày. Với dinh dưỡng khoa học, vị thơm ngọt nhẹ, bánh ăn dặm Gerber phù hợp cho bé trong thời kỳ ăn dặm.
Bánh ăn dặm Gerber vị khoai lang thích hợp cho bé từ 4 tháng tuổi trở lên.
Bánh ăn dặm Gerber vị phô mai thơm ngon dành cho bé từ 6 tháng tuổi trở lên.
Mua bánh ăn dặm chính hãng ở đâu?
Để mua sản phẩm bánh ăn dặm chính hãng một cách nhanh chóng và dễ dàng nhất, bạn có thể truy cập website Mytour và đặt hàng theo hướng dẫn. Mytour giao hàng miễn phí toàn quốc, thu tiền tận nơi. Bạn có thể kiểm tra sản phẩm trước khi nhận hàng, nếu phát hiện hàng giả, hàng nhái bạn có quyền từ chối nhận hàng.
