1. Định nghĩa viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một trong các loại viêm khớp tự miễn tính, xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể bị rối loạn. Thay vì bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và virus, hệ miễn dịch lại tấn công các mô lành mạnh của cơ thể. Điều này dẫn đến viêm nhiễm màng hoạt dịch của khớp, khiến cho khớp sưng đau, nóng và đỏ.
Viêm khớp dạng thấp có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời
Các biến chứng của viêm khớp dạng thấp rất nghiêm trọng, bao gồm: tàn phế các khớp, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác như tim, da, mắt, phổi, mạch máu,... Bệnh còn có đặc điểm là làm tổn thương các khớp đối xứng nhau như cặp cổ tay, cặp tay hoặc cặp đầu gối. Đặc điểm này giúp phân biệt bệnh viêm khớp dạng thấp với những loại viêm khớp khác.
2. Phân tích nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp dạng thấp
Hệ miễn dịch bất ngờ tấn công màng hoạt dịch bao quanh khớp, làm viêm cấu trúc này, sau đó phá hủy xương và sụn trong khớp. Hệ thống gân và dây chằng giữ các khớp lại cũng bị suy yếu và căng hơn, dần mất sự liên kết và hình dạng ban đầu.
Cho đến nay, các chuyên gia vẫn chưa tìm ra giải pháp cho hiện tượng bất thường của hệ miễn dịch gây ra viêm khớp dạng thấp. Có ý kiến kết luận rằng yếu tố di truyền là nguyên nhân của căn bệnh này. Mặc dù gen không gây ra bệnh trực tiếp, nhưng làm cho người bệnh dễ bị ảnh hưởng bởi các tác động từ bên ngoài như nhiễm vi khuẩn, virus gây viêm khớp dạng thấp.
3. Những dấu hiệu đặc trưng của viêm khớp dạng thấp
Khi phát hiện các dấu hiệu sau, người bệnh cần chú ý vì có thể đang mắc bệnh viêm khớp dạng thấp:
-
Các khớp sưng đau, ấm nóng;
-
Cơ thể mệt mỏi, chán ăn và sốt;
-
Sáng sớm hoặc sau khi nghỉ ngơi, bệnh nhân thường gặp tình trạng cứng khớp nghiêm trọng.
Một trong những biểu hiện của người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp là đau và sưng đỏ tại các khớp
Ở giai đoạn đầu, viêm khớp dạng thấp thường gây tổn thương cho những khớp nhỏ, đặc biệt là ở các vị trí như bàn tay, ngón tay, bàn chân và ngón chân.
Khi bệnh phát triển, các dấu hiệu sẽ lan tỏa đến hông và vai, cổ tay, mắt cá chân, đầu gối. Đa phần các biểu hiện này sẽ xuất hiện ở các khớp đối xứng trên hai bên cơ thể.
Có đến 40% bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có những triệu chứng không liên quan đến khớp, gây tổn thương cho các cơ quan như thận, hệ thần kinh, tuyến nước bọt, mạch máu, tủy xương, mắt, da, tim, phổi,...
4. Phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp là gì?
Để chữa trị viêm khớp dạng thấp, cần kết hợp hoặc chọn lựa các phương pháp như sử dụng thuốc, tập thể dục, nghỉ ngơi hoặc phẫu thuật để khắc phục tổn thương ở khớp. Bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị phù hợp nhất dựa trên tình trạng sức khỏe, tuổi tác, mức độ nghiêm trọng của bệnh và lịch sử y tế của bệnh nhân.
Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng các phương pháp nội khoa:
Bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc giúp giảm đau và giảm triệu chứng cứng khớp cho bệnh nhân. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, sẽ áp dụng các loại thuốc khác nhau, bệnh nhân không nên tự ý mua thuốc mà cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ trước:
-
Thuốc giảm đau có thể gây nghiện;
-
Corticosteroid;
-
Các loại thuốc giảm đau chống viêm như ibuprofen, aspirin, naproxen;
-
Thuốc mạnh hơn (DMARD) giúp ngăn chặn sự tấn công của hệ thống miễn dịch lên khớp.
Nếu bệnh nhân không phản ứng với điều trị bằng các loại thuốc trên, bác sĩ có thể xem xét sử dụng liệu pháp sinh học thay thế.
Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng phẫu thuật:
Trong trường hợp bệnh nhân gặp tổn thương nghiêm trọng ở khớp, phẫu thuật là biện pháp duy nhất để khôi phục chức năng vận động. Sử dụng các loại khớp nhân tạo làm từ kim loại, gốm sứ, nhựa là phương pháp thay thế phổ biến. Vùng khớp như đầu gối, chỏm xương đùi và háng thường dễ bị ảnh hưởng nên thường phải thực hiện phẫu thuật thay thế.
5. Những mẹo để phòng tránh bệnh viêm khớp dạng thấp
Để ngăn ngừa và kiểm soát bệnh viêm khớp dạng thấp, người bệnh cần tuân thủ các biện pháp sau:
Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá:
Theo khuyến nghị của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC, duy trì thói quen hút thuốc lá hoặc tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá có thể tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp. Tỷ lệ mắc bệnh này ở những người hút thuốc lá thường cao hơn từ 1,3 đến 2,4 lần so với người không hút thuốc. Ngoài ra, khói thuốc lá còn làm trầm trọng hóa các triệu chứng của bệnh.
Duỗi ngang cân nặng:
Nguy cơ mắc và chịu biến chứng nặng từ viêm khớp dạng thấp ở người thừa cân có xu hướng cao hơn so với người có cân nặng bình thường. Vì vậy, mỗi người nên cân nhắc và duy trì cân nặng bằng cách:
-
Thực hiện thực đơn ăn uống cân đối: trong khẩu phần hàng ngày, nên bổ sung nhiều rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và ưu tiên tiêu thụ nguồn protein từ cá, thịt gà thay vì thịt đỏ. Hạn chế thực phẩm giàu muối, đường, chất béo có hại;
-
Tập thể dục vừa phải: kế hoạch luyện tập nhẹ nhàng (đạp xe, bơi lội, đi bộ,...) kết hợp với các môn thể thao cường độ cao hơn (xổ sống, tennis, squat,...). Thể dục đều đặn giúp tăng sức bền cho cơ thể và giảm nguy cơ mất xương - một trong những biến chứng nguy hiểm của viêm khớp dạng thấp, từ đó giảm cứng khớp và giảm đau một cách hiệu quả. Trong giai đoạn đau khớp nặng, người bệnh cần tránh các động tác quá mạnh mẽ để không làm trầm trọng tình trạng bệnh.
Thực đơn cân đối, đủ chất dinh dưỡng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị viêm khớp dạng thấp
Bảo vệ cơ thể trước ô nhiễm môi trường:
Theo nghiên cứu, tiếp xúc thường xuyên với các chất độc hại như amiang và silica trong môi trường có thể tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp dạng thấp. Đối với những người phải làm việc trong môi trường này, việc trang bị đồ bảo hộ như quần áo vải dày, khẩu trang, mặt nạ, găng tay là cần thiết.
Thăm khám và điều trị sớm:
Khi phát hiện có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh nhân nên đến ngay các cơ sở y tế hoặc bệnh viện để được khám và điều trị. Điều này giúp việc điều trị trở nên dễ dàng hơn và giảm thiểu nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm.