Phương pháp Chữa lành ngón chân bị gãy

Hẹn gặp bác sĩ. Nếu đau ngón chân đột ngột sau một chấn thương và không giảm sau vài ngày, bạn nên hẹn gặp bác sĩ gia đình hoặc đến phòng cấp cứu ở bệnh viện địa phương, hoặc đến trung tâm cấp cứu có dịch vụ chụp X-quang khi thấy các triệu chứng nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ kiểm tra ngón chân và bàn chân của bạn, hỏi về tình huống gây ra chấn thương và có thể cho chụp X-quang để xác định mức độ nghiêm trọng của vết thương và kiểu gãy xương. Tuy nhiên, bác sĩ gia đình không phải là chuyên gia cơ xương khớp, do đó có thể bạn sẽ được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa.

• Các triệu chứng phổ biến khi gãy ngón chân là đau, sưng, cứng và thường bầm tím do chảy máu trong. Đi lại khó khăn, còn chạy hoặc nhảy thì hầu như không thể vì đau dữ dội.
• Các chuyên gia khác có thể giúp chẩn đoán và/hoặc điều trị ngón chân gãy gồm bác sĩ chuyên khoa xương khớp, bác sĩ chuyên khoa bàn chân, bác sĩ vật lý trị liệu hoặc các phòng cấp cứu và bác sĩ cấp cứu.

Tham khảo ý kiến chuyên gia. Trong trường hợp gãy xương nhẹ hoặc rạn xương, việc thăm bác sĩ là cần thiết để đảm bảo chẩn đoán chính xác và nhận hướng dẫn điều trị phù hợp. Bác sĩ chuyên khoa về cơ xương hoặc chuyên gia vật lý trị liệu có thể cung cấp sự tư vấn và điều trị phù hợp nhất cho bạn.

• Các kỹ thuật hình ảnh như X-quang, MRI, CT-scan và siêu âm có thể được sử dụng để đánh giá chính xác về tình trạng gãy xương và phác đồ điều trị phù hợp.
• Ngón chân gãy thường do va đập hoặc bị kẹt vào vật cứng.

Hiểu về loại gãy xương và điều trị phù hợp. Hãy yêu cầu bác sĩ giải thích rõ ràng về chẩn đoán (bao gồm loại gãy xương) và các phương pháp điều trị khả thi, vì mức độ nghiêm trọng của vết thương sẽ quyết định liệu pháp thích hợp nhất. Gãy xương đơn giản có thể được điều trị tại nhà, trong khi các trường hợp nghiêm trọng hơn cần can thiệp từ chuyên gia y tế.

• Ngón chân út (ngón thứ năm) và ngón chân cái (ngón thứ nhất) thường dễ bị gãy hơn so với các ngón khác.
• Sự sai lệch xương có thể gây ra sự cong vênh của ngón chân, nhưng việc kiểm tra lâm sàng và chụp X-quang sẽ giúp phân biệt rõ ràng giữa hai trường hợp này.

Áp dụng phương pháp R.I.C.E. Phương pháp R.I.C.E. (Rest - Nghỉ ngơi, Ice - Lạnh, Compression - Ép, Elevation - Nâng cao) là biện pháp điều trị hiệu quả nhất cho các vết thương cơ xương, bao gồm cả gãy xương do áp lực. Bắt đầu với việc nghỉ ngơi. Ngừng mọi hoạt động liên quan đến ngón chân bị gãy để tạo điều kiện cho vết thương được lành. Sau đó, sử dụng nước đá hoặc túi lạnh để làm giảm sưng và ngăn chặn chảy máu trong vết thương. Đặt ngón chân cao hơn cơ thể để giảm sưng. Nên đắp nước đá khoảng 10-15 phút mỗi giờ và giảm dần tần suất khi sưng giảm và không còn đau. Ép nước đá vào vết thương bằng băng ép hoặc băng thun cũng có thể giúp giảm sưng.

• Không nên buộc băng ép quá chặt hoặc ép quá lâu, vì điều này có thể gây cản trở tuần hoàn máu và gây tổn thương nghiêm trọng hơn cho ngón chân.
• Các vết thương ngón chân đơn giản thường sẽ lành trong khoảng bốn đến sáu tuần, và sau đó bạn có thể dần dần trở lại với các hoạt động thể thao.

Sử dụng thuốc không kê đơn. Bác sĩ có thể kê đơn cho bạn các loại thuốc chống viêm như ibuprofen, naproxen, aspirin hoặc paracetamol để giúp giảm sưng và đau do chấn thương ngón chân.

• Các loại thuốc này thường không tốt cho dạ dày, gan và thận, do đó bạn không nên sử dụng quá hai tuần mỗi lần.

Sự hỗ trợ của băng cho ngón chân. Băng ngón chân bị thương gần ngón chân bình thường (gọi là băng 'đôi bạn') nhằm hỗ trợ và cũng giúp chỉnh lại nếu ngón bị cong vẹo (trước tiên, nếu bạn thấy ngón chân có vẻ cong vẹo, hãy thảo luận với bác sĩ). Lau kỹ ngón chân và bàn chân bằng cồn, sau đó sử dụng băng dính y tế, tốt nhất là loại không thấm nước để tránh nước khi tắm. Thay băng mỗi vài ngày trong vài tuần.

• Hãy xem xét việc đặt gạc hoặc vải mềm giữa các ngón chân trước khi băng để tránh kích ứng da.
• Bạn có thể tự làm nẹp đơn giản tại nhà bằng cách đặt que kem ở hai bên ngón chân trước khi băng các ngón lại với nhau.
• Nếu bạn không tự băng được, hãy nhờ sự trợ giúp của bác sĩ gia đình, chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa xương khớp, bác sĩ chuyên môn về chân hoặc bác sĩ vật lý trị liệu.

Lựa chọn giày thoải mái trong bốn đến sáu tuần. Ngay sau khi bị thương, chuyển sang giày thoải mái để cung cấp đủ không gian cho ngón chân sưng và được băng dính. Chọn giày với đế cứng, chắc chắn thay vì kiểu thời trang. Tránh giày cao gót ít nhất trong vài tháng, vì chúng có thể tập trung trọng lượng cơ thể về phía trước và không thoải mái cho ngón chân của bạn.

• Giày mở ngón có thể hữu ích nếu ngón chân sưng to, nhưng hãy nhớ rằng chúng không bảo vệ ngón chân.

Thực hiện phẫu thuật nắn xương. Nếu mảnh xương gãy không khớp lại với nhau, bác sĩ phẫu thuật sẽ điều chỉnh chúng trở lại vị trí đúng - gọi là phẫu thuật nắn xương. Trong một số trường hợp, phẫu thuật nắn xương có thể thực hiện mà không cần phẫu thuật, tùy thuộc vào số lượng và vị trí của mảnh xương gãy. Thuốc tê được tiêm để giảm đau. Nếu da bị rách do chấn thương, có thể cần khâu để đóng vết thương và sử dụng thuốc chống nhiễm trùng.

• Đối với trường hợp gãy xương hở, thời gian xử lý nhanh là quan trọng để tránh mất máu, nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương tế bào (do thiếu ô-xy).
• Bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau mạnh như ma túy trước khi sử dụng thuốc gây tê trong phòng mổ.
• Trong trường hợp gãy xương nghiêm trọng, có thể cần sử dụng kẹp hoặc ốc để giữ xương ổn định trong quá trình phục hồi.
• Phẫu thuật nắn xương không chỉ áp dụng cho trường hợp gãy xương hở mà còn cho các trường hợp trật xương nghiêm trọng.

Băng dính nẹp. Sau khi nắn xương cho ngón chân gãy, thường cần sử dụng nẹp để cố định và bảo vệ ngón chân trong quá trình điều trị. Hoặc bạn có thể phải sử dụng một loại giày nẹp hỗ trợ, nhưng dù bạn sử dụng cách nào, có lẽ bạn sẽ cần phải sử dụng nạng để di chuyển trong một thời gian ngắn (khoảng 2 tuần). Trong giai đoạn này, bác sĩ sẽ khuyến nghị hạn chế di chuyển và nâng chân lên cao khi nghỉ ngơi.

• Mặc dù nẹp có thể hỗ trợ và đệm cho ngón chân, nhưng nó không đảm bảo an toàn cho ngón chân, vì vậy bạn cần phải cẩn thận để tránh bị vấp khi di chuyển.
• Trong quá trình điều trị, đảm bảo chế độ ăn giàu chất khoáng, đặc biệt là canxi, magiê và boron, cũng như vitamin D để giúp xương mạnh mẽ.

Bó bột và chăm sóc. Trong trường hợp nhiều ngón chân hoặc các xương khác của bàn chân bị gãy, bác sĩ có thể sử dụng bó bột thạch cao hoặc sợi thủy tinh cho toàn bộ bàn chân. Bạn cũng có thể được khuyến nghị sử dụng giày nẹp thấp nếu các mảnh xương không khớp lại. Hầu hết các xương gãy sẽ lành nếu chúng được sắp xếp trở lại đúng vị trí và được bảo vệ khỏi chấn thương và áp lực mạnh.

• Sau phẫu thuật và việc bó bột, các ngón chân gãy nghiêm trọng có thể lành trong sáu đến tám tuần, tùy thuộc vào vị trí và mức độ chấn thương. Sau thời gian dài bó bột, bạn có thể cần phải phục hồi chức năng của bàn chân như mô tả dưới đây.
• Sau một hoặc hai tuần, bác sĩ có thể yêu cầu chụp lại X-quang để đảm bảo các xương đã vào vị trí đúng và đang lành đúng cách.

Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng. Nếu da gần ngón chân bị thương, bạn có nguy cơ nhiễm trùng xương hoặc các mô xung quanh. Khu vực nhiễm trùng sẽ sưng to, đỏ, ấm và mềm khi chạm vào. Đôi khi vết nhiễm trùng sẽ chảy mủ (cho thấy các tế bào bạch cầu đang hoạt động) và có mùi hôi. Trong trường hợp gãy xương hở, bác sĩ có thể kê thuốc kháng sinh để phòng ngừa nhiễm trùng trong hai tuần để ngăn chặn sự phát triển và lây lan vi khuẩn.

• Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng và kê thuốc kháng sinh nếu phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng.
• Bác sĩ cũng có thể đề xuất tiêm thuốc phòng tetanus sau khi gãy xương nghiêm trọng do bị đâm hoặc da bị rách.

Sử dụng đế lót giày chỉnh hình. Đế lót giày chỉnh hình được thiết kế để giảm cong của bàn chân và hỗ trợ cơ bắp khi đi lại và chạy. Sau khi gãy ngón chân, đặc biệt là ngón chân cái, cách đi và cơ bắp bàn chân có thể thay đổi vì việc khó khăn và tránh chạm vào ngón chân. Đế lót giày chỉnh hình sẽ giúp giảm nguy cơ các vấn đề ở các khớp khác như mắt cá, đầu gối và hông.

• Trong các trường hợp gãy xương nặng, luôn có nguy cơ viêm khớp ở các khớp xung quanh, nhưng đế lót giày chỉnh hình có thể giảm rủi ro này.

Tìm đến liệu pháp vật lý trị liệu. Sau khi hết đau sưng và xương gãy đã lành, bạn có thể thấy các cử động và sức mạnh ở bàn chân kém đi. Hãy nhờ bác sĩ giới thiệu một chuyên gia y học thể thao hoặc vật lý trị liệu. Họ có thể cung cấp nhiều bài tập tăng cường sức mạnh, giãn cơ và liệu pháp nhằm cải thiện sự vận động, cân bằng, sự kết hợp và sức mạnh theo nhu cầu cụ thể của bạn.

• Các chuyên gia khác cũng có thể hỗ trợ phục hồi chức năng của ngón chân/bàn chân như bác sĩ chuyên khoa bàn chân và chuyên gia nắn xương.

• Bạn không cần phải hoàn toàn tĩnh lặng khi chân bị gãy, nhưng hãy thực hiện những hoạt động nhẹ nhàng như bơi hoặc tập thể dục nhẹ nhàng để không gây áp lực lớn lên chân.
• Sau mười ngày, bạn có thể chuyển từ liệu pháp lạnh sang liệu pháp nhiệt ẩm (sử dụng túi gạo hoặc đậu được làm nóng trong lò vi sóng) để giúp giảm đau và tăng cường sự lưu thông máu trong ngón chân.
• Thay vì sử dụng thuốc giảm đau và kháng viêm, bạn có thể thử liệu pháp châm cứu để giảm đau và sưng viêm.
• Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường hoặc bệnh thần kinh ngoại biên (mất cảm giác ở ngón chân), không nên băng các ngón chân lại với nhau vì có thể không nhận ra rằng băng có thể bị quá chặt hoặc gây sưng phồng.

• Không sử dụng thông tin này để tự chữa trị! Luôn tìm kiếm sự tư vấn y tế từ bác sĩ.