1. Mục đích và đối tượng cần đặt ống Sonde dạ dày
Kỹ thuật đặt ống Sonde dạ dày, còn được gọi là đặt ống thông dạ dày. Tùy thuộc vào từng tình huống mà ống sẽ được đặt qua mũi hoặc miệng xuống dạ dày. Khiến kích thước của ống Sonde cũng sẽ được điều chỉnh theo từng đối tượng.
Việc đặt ống Sonde dạ dày để làm gì?
Việc đặt ống Sonde dạ dày được thực hiện với các mục đích sau đây:
- Đưa thức ăn vào dạ dày cho những bệnh nhân bị bất tỉnh, không thể tự ăn uống bằng miệng hoặc có vấn đề về tiêu hóa.
- Hút dịch trong dạ dày ra ngoài để giảm tình trạng dịch ứ đọng, thường gặp sau khi phẫu thuật.
- Lấy mẫu dịch dạ dày để thực hiện các xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh lý đường tiêu hóa.
- Đặt ống thông để rửa sạch dạ dày, thường được sử dụng khi bệnh nhân bị ngộ độc thực phẩm.

Phương pháp đặt ống thông dạ dày có thể thực hiện qua đường mũi hoặc đường miệng
Ai là đối tượng phù hợp với kỹ thuật đặt Sonde dạ dày?
Ống dẫn dị dạ dày thường được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Bệnh nhân đang ở trong tình trạng mất ý thức, không tỉnh táo, tình trạng liệt cơ mặt gây ra việc không thể nhai hoặc nuốt thức ăn.
- Bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến hệ hô hấp, bệnh lao phổi, viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày.
- Sau khi phẫu thuật, người bệnh có biểu hiện chướng bụng.
- Bệnh nhân bị ngộ độc thức ăn cần được rửa dạ dày.
- Những trường hợp bị biến dạng đường tiêu hóa gây cản trở việc nuốt thức ăn.
Ngoài các trường hợp được chỉ định đặt ống Sonde, cũng có một số trường hợp bệnh nhân không thích hợp với phương pháp này, bao gồm: bệnh nhân bị chèn ép ở họng, thực quản hẹp, co thắt, phình động tĩnh mạch thực quản hoặc vùng mặt, hàm, thực quản bị tổn thương. Ngoài ra, với những bệnh nhân có nghi ngờ hoặc được chẩn đoán mắc ung thư dạ dày cũng không nên sử dụng phương pháp đặt ống Sonde.

Đặt ống dẫn dị dạ dày để cung cấp thức ăn cho bệnh nhân đang mất ý thức, không tỉnh táo
2. Quy trình đặt ống dẫn dị dạ dày
Tùy theo từng cơ sở, bác sĩ thực hiện mà các bước đặt ống dẫn dị dạ dày có thể khác nhau. Theo quy định của Bộ Y tế, kỹ thuật đặt ống dẫn dị dạ dày sẽ được thực hiện với các bước sau:
Chuẩn bị
Trước khi đặt ống dẫn dị dạ dày, nhân viên y tế sẽ điều chỉnh tư thế nằm hoặc ngồi ngửa cho bệnh nhân. Đối với bệnh nhân đang mất ý thức, họ sẽ được đặt nằm nghiêng về bên trái và đầu hạ thấp. Tiếp theo, xác định chiều dài của ống dẫn dị dạ dày cần thiết cho từng bệnh nhân.
- Đối với trẻ nhỏ, ống dẫn dị dạ dày thường có chiều dài 5 - 10 mm.
- Đối với người lớn, ống dẫn thông thường có chiều dài từ 10 - 22 mm.
Đầu ống dẫn cần được thoa dầu để làm trơn giúp di chuyển dễ dàng khi đưa vào dạ dày. Tuy nhiên, cần chú ý không để dầu tích tụ trong miệng ống.
Đặt ống dẫn dị dạ dày
Bệnh nhân sẽ mở miệng để bác sĩ từ từ đưa ống dẫn từ miệng xuống dạ dày. Nếu đường miệng không thực hiện được thì có thể đặt ống qua đường mũi.
Các thao tác đưa ống vào bên trong đường tiêu hóa cần được thực hiện nhẹ nhàng, chậm rãi để giảm thiểu tổn thương niêm mạc. Ngoài ra, bác sĩ cần chú ý không để ống dẫn chạm vào lưỡi hoặc phần sau của họng khi đưa ống vào dạ dày từ miệng. Nếu người bệnh gặp phải các biểu hiện như ho, khạc nhổ mạnh mẽ, hay tình trạng tái mặt, cần phải rút ống ra và thử lại.
Kiểm tra
Sau khi đã đưa được ống dẫn dị dạ dày vào dạ dày, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra lại một lần nữa bằng một trong ba cách sau:
- Bơm 30ml khí vào ống và nghe âm thanh của tiếng sục khí phát ra từ vùng thượng vị.
- Dùng bơm tiêm hút dịch dạ dày ra ngoài.
- Nhúng đầu ống dẫn bên ngoài vào một cốc nước, nếu không thấy sủi bọt khí thì có thể cố định bằng băng dính và lắp túi dẫn lưu.
Sau khi đã hoàn thành quá trình đặt ống, nhân viên y tế sẽ ghi lại thông tin đầy đủ bao gồm loại ống đã sử dụng, kích thước, các loại thuốc đã sử dụng (nếu có) trong quá trình đặt ống, phương pháp kiểm tra vị trí ống dẫn mà bác sĩ đã áp dụng,…

Quá trình đặt ống dẫn dị dạ dày được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn
3. Bao lâu có thể để ống dẫn?
Đặt ống dẫn là phương pháp hiệu quả giúp cung cấp dưỡng chất cho cơ thể. Thời gian để ống thông dạ dày sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân. Trung bình, khi đặt ống dẫn qua đường mũi hoặc miệng, có thể để được khoảng 5 - 7 ngày.
Sau khoảng thời gian này, cần thay ống dẫn mới để đảm bảo vệ sinh, giảm nguy cơ nhiễm trùng cho bệnh nhân. Nếu đặt qua đường mũi, cần chuyển sang mũi còn lại để giảm tình trạng không thoải mái, đau đớn cho bệnh nhân.
Nếu trong quá trình đặt ống dẫn, bệnh nhân có biểu hiện như ho, sặc, nhịp tim thay đổi, tím tái, buồn nôn, nôn ra máu,… cần thông báo ngay cho bác sĩ để có biện pháp xử lý kịp thời. Trong trường hợp bệnh nhân giảm cân, người thân cần chú ý cân đối chế độ dinh dưỡng.
Ngoài ra, cần thường xuyên vệ sinh khoang miệng bằng nước muối sinh lý để tránh viêm nhiễm. Sau mỗi lần cho bệnh nhân ăn, người thân cũng cần chú ý vệ sinh ống sạch sẽ. Trong quá trình cho bệnh nhân ăn, nếu thấy thức ăn trào ngược, cần điều chỉnh tốc độ và hút dịch trước mỗi lần ăn.
Việc đặt ống Sonde dạ dày cần được thực hiện bởi chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Trong quá trình thực hiện kỹ thuật này, người thân và bệnh nhân không nên tự mình tháo ống ra. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu không bình thường nào, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để được tư vấn và xử lý.

Khi đặt ống Sonde, người thân cần đảm bảo vệ sinh ống thường xuyên cho bệnh nhân.