1. Chỉ số đường huyết - thông tin cơ bản
Để cơ thể hoạt động, chúng ta cần một nguồn năng lượng lớn từ thực phẩm. Đường là nguồn năng lượng quan trọng cho mọi hệ cơ quan, đặc biệt là hệ thần kinh và não bộ, được hấp thụ từ thực phẩm và lưu thông trong máu.
Chỉ số đường huyết là một chỉ số quan trọng để đánh giá sức khỏe
Cơ thể cần duy trì lượng đường trong máu phù hợp để đáp ứng nhu cầu, ngăn ngừa bệnh tiểu đường và các biến chứng do đường huyết cao. Để đánh giá chính xác, các bác sĩ đo chỉ số này tại 4 thời điểm:
- Chỉ số đường huyết bất kỳ, Chỉ số đường huyết lúc đói, Chỉ số đường huyết sau ăn 1 giờ, Chỉ số đường huyết sau ăn 2 giờ.
Chỉ số đường huyết không ổn định
Đôi khi cần phải đo nhiều lần trong nhiều ngày để theo dõi sự ổn định của nồng độ Glucose trong máu nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe. Nếu chỉ số đường huyết ở mức bình thường, cơ thể khỏe mạnh, cần duy trì. Nếu chỉ số đường huyết cao, có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường, cần điều trị ngay.
2. Bác sĩ giải thích chi tiết về chỉ số đường huyết bình thường trong từng trường hợp
Như đã đề cập, để đánh giá chính xác, cần đo chỉ số đường huyết tại nhiều thời điểm. Giá trị đường huyết bình thường khi:
Chỉ số đường huyết bất kỳ <140 mg/dL hoặc <7.8 mmol/l
Chỉ số này thường được đo để đánh giá sơ bộ xem đường huyết có ở mức cao hay thấp bất thường hay không.
Chỉ số đường huyết lúc đói: <100 mg/dL hoặc
Chỉ số này thường được đo lúc đói, sau khi không ăn uống gì trong 8 giờ. Nếu chỉ số trong khoảng từ 70 mg/dl (3.9 mmol/l) đến 92 mg/dl (5.0 mmol/dl) là bình thường. Người có chỉ số này không có nguy cơ tiểu đường, nhưng cần duy trì lối sống lành mạnh.
Chỉ số đường huyết sau khi ăn 1h: <140 mg/dl (hoặc <7.8 mmol/l)
Sau khi ăn 1h, nếu chỉ số đường huyết <140 mg/dl (hoặc <7.8 mmol/l) thì cơ thể bình thường. Sau 2h, chỉ số dưới 10 mmol/l.
Chế độ ăn uống ảnh hưởng lớn đến chỉ số đường huyết
Chỉ số đường huyết trước khi đi ngủ
Thường thì việc đo chỉ số đường huyết được thực hiện tại nhà cho người bệnh hoặc người có nguy cơ mắc bệnh. Nếu chỉ số đo được trong khoảng 110 - 150 mg/dl thì hoàn toàn bình thường.
Xét nghiệm Hemoglobin A1c (hay còn gọi là HbA1C)
Chỉ số HbA1c dưới 48 mmol/mol (tương đương 6.5%) là bình thường, đây là chỉ số quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh tiểu đường.
Đường huyết cao có thể do vấn đề về hoạt động của insulin hoặc tế bào tuyến tụy giảm khả năng tiết insulin, dẫn đến hai nhóm bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2. Đường huyết cao kéo dài khiến tuyến tụy làm việc quá sức, dễ suy giảm chức năng và tăng nguy cơ xơ vữa động mạch cũng như tổn thương nhiều cơ quan khác.
Mặc dù không cảnh báo nguy cơ đái tháo đường, nhưng khi chỉ số đường huyết dưới 70 mg/dl (tương đương 3.9 mmol/l), người bệnh bị hạ đường huyết. Thông thường, hạ đường huyết không quá nguy hiểm nếu nạp đường kịp thời. Nếu có dấu hiệu như mất năng lượng, nhìn mờ, nôn nao, ngất xỉu,... nên nạp nhanh đường bằng kẹo hoặc nước đường. Nếu tình trạng kéo dài, có nguy cơ hôn mê và tổn thương não.
3. Làm thế nào để duy trì chỉ số đường huyết bình thường?
Chỉ số đường huyết bị ảnh hưởng lớn bởi chế độ ăn uống, vì vậy duy trì chế độ ăn lành mạnh và lối sống khỏe mạnh là cách đơn giản để ổn định đường huyết và sức khỏe cơ thể.
Dưới đây là một số cách đơn giản giúp duy trì chỉ số đường huyết bình thường, ngăn ngừa nguy cơ hạ hoặc tăng đường huyết bất thường:
3.1. Chế độ ăn khoa học, đầy đủ và cân đối dinh dưỡng
Để đạt mục tiêu này, các bữa ăn hàng ngày cần xây dựng với thực phẩm và hàm lượng phù hợp. Tỷ lệ dinh dưỡng khuyến nghị là 50 - 60% Glucid, 20 - 30% Lipit và 15 - 20% Protid. Tổng lượng calo nạp vào nên dựa trên mức độ hoạt động hàng ngày của bạn.
Dinh dưỡng nạp vào cơ thể nên chia thành 3 bữa, đặc biệt không nên bỏ bữa sáng vì nó giúp ổn định đường huyết suốt cả ngày.
3.2. Tăng cường thực phẩm có màu đỏ tươi và xanh
Trong những thực phẩm này có chứa chất anthocyanins giúp kiểm soát đường huyết rất tốt bao gồm: quả mọng, dâu, nho,… Hãy kết hợp lành mạnh protein, chất béo và tinh bột trong bữa ăn với các loại trái cây này cùng các loại hạt để duy trì chỉ số đường huyết.
Các loại trái mọng có chứa chất giúp kiểm soát đường huyết rất tốt
3.3. Thực hiện tập thể dục
Mỗi ngày nên duy trì thói quen tập thể dục, đặc biệt là khiến cơ thể bạn đổ mồ hôi ít nhất 30 phút, duy trì 5 buổi/tuần. Đừng quên kiểm tra chỉ số đường huyết cũng như các chỉ số sức khỏe khác của cơ thể trước khi tập.
3.4. Theo dõi đường huyết đều đặn
Theo dõi đường huyết tại nhà với các thiết bị điện tử đơn giản sẽ giúp bạn duy trì sự cân bằng và ổn định đường huyết hơn.
Chỉ số đường huyết ổn định là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và phòng tránh bệnh đái tháo đường, một vấn đề đang ngày càng gia tăng đối với cả giới trẻ.