Buzz
1. Nguyên nhân khiến trẻ thường gặp vấn đề ho khò khè
Bệnh lý liên quan đến đường hô hấp thường là loại bệnh phổ biến nhất, đặc biệt ở trẻ nhỏ do hệ hô hấp còn non nớt, tiếp xúc trực tiếp với không khí môi trường và liên tục thay đổi. Do đó, đường hô hấp của trẻ nhỏ dễ bị tiếp xúc với nhiều vi khuẩn, chất kích ứng hoặc vi sinh vật từ môi trường sống, làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Mặc dù hệ thống hô hấp có nhiều cơ chế bảo vệ để ngăn chặn vi khuẩn và tác nhân gây hại từ môi trường, nhưng nguy cơ mắc bệnh vẫn rất cao.
Trẻ sơ sinh với hệ thống hô hấp chưa hoàn thiện nên dễ mắc bệnh hơn
Bệnh lý liên quan đến đường hô hấp thường gây ra việc tiết nhiều dịch nhầy, có thể chứa vi khuẩn và bạch cầu, khiến dịch nhầy trở nên màu vàng, xanh hoặc đặc sệt. Dịch nhầy này dễ gây tắc nghẽn đường thở, gây ra tình trạng thở khò khè, khó thở, thở nặng,...
Tình trạng thở khò khè thường xuyên xuất hiện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 - 3 tuổi, khiến các bậc phụ huynh lo lắng. Nguyên nhân được giải thích là do hệ thống hô hấp của trẻ chưa hoàn thiện. Phế quản ở những năm đầu đời có kích thước nhỏ, dễ bị sưng viêm, co thắt, phù nề và tiết nhiều dịch. Khi dịch tiết tăng nhiều, có thể gây tắc nghẽn đường thở và gây ra tình trạng thở khò khè.
Đến 30 - 40% trẻ được nuôi bằng sữa mẹ cũng gặp tình trạng thở khò khè
Theo thống kê, khoảng 30 - 40% trẻ trong thời kỳ bú mẹ gặp phải vấn đề hít thở khò khè này ít nhất một lần. Dù tỷ lệ này giảm khi trẻ lớn hơn, nhưng hiện tượng hít thở khò khè thường là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe nguy hiểm, cần được chú ý đặc biệt. Người lớn cũng có thể mắc các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp nhưng hiếm khi gặp phải hít thở khò khè, và nếu có, thường là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng.
2. Phân biệt giữa hít thở khò khè và khó thở do nghẽn mũi
Nhiều bậc cha mẹ gặp khó khăn khi phân biệt giữa hít thở khò khè và nhiều vấn đề về hệ thống hô hấp khác. Để nghe rõ nhất tiếng thở không bình thường của trẻ, cha mẹ nên đặt tai gần miệng trẻ và lắng nghe. Tiếng thở sẽ có âm sắc trầm, nặng nề, đặc biệt khi thở ra kéo dài và nỗ lực.
Nếu bạn gặp khó khăn khi phân biệt tiếng thở này, hãy đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa nhi. Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và đánh giá để xác định vấn đề (sử dụng ống nghe chuyên dụng).
Nghe rõ tiếng thở của trẻ là bước quan trọng nhất trong việc phân biệt giữa hít thở khò khè và tình trạng khó thở do nghẽn mũi hay đường hô hấp. Thực tế, hầu hết các trường hợp hít thở khò khè đều nghiêm trọng hơn so với khó thở do nghẽn mũi, vì vậy cần phải chú ý phân biệt.
Tiếng thở khò khè của trẻ có thể nghe thấy rõ
Để phân biệt dễ dàng hơn, bạn có thể sử dụng nước muối sinh lý để nhỏ mũi hoặc dung dịch rửa mũi chuyên dụng. Nếu mũi được làm sạch và không còn tiếng thở khò khè nữa, nguyên nhân có thể là do nghẹt mũi. Quan trọng là luôn quan sát dấu hiệu của trẻ để phát hiện kịp thời thở khò khè.
3. Cha mẹ nên làm gì khi trẻ bị khò khè?
Nhiều bậc phụ huynh có thể bỏ qua khi con mình thở khò khè, nghĩ rằng đó không phải là vấn đề nghiêm trọng và có thể chữa bằng cách rửa mũi. Tuy nhiên, nếu chỉ cần làm thông thoáng đường mũi khiến hô hấp trở lại bình thường nếu bị nghẹt mũi. Nhưng nếu trẻ thở khò khè mạnh mẽ, đặc biệt là kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như tím tái, khó thở, hoặc rối loạn tri giác,... thì cần phải lưu ý và thăm khám kịp thời.
Đặc biệt khi các triệu chứng thở khò khè xuất hiện ở trẻ dưới 3 tháng tuổi, đề kháng của trẻ lúc này rất yếu nên nguy cơ mắc bệnh và biến chứng rất cao. Cha mẹ không nên tự ý mua thuốc về cho trẻ tự dùng khi trẻ bị thở khò khè. Thường là cha mẹ tìm đến thuốc như giảm ho, tiêu đờm, kháng sinh, thuốc long đờm, kháng viêm hoặc thuốc trị bệnh. Nếu sử dụng không đúng cách, tình trạng thở có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
Nên đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu thở khò khè
Chẩn đoán nguyên nhân chính xác đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị hiệu quả tình trạng thở khò khè. Vì vậy, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám sớm tại cơ sở y tế chuyên khoa dù trẻ ở độ tuổi nào, có hoặc chưa có tiền sử bệnh trước đó. Mặc dù các bài thuốc thảo dược có thể có tác dụng tốt, nhưng nếu sử dụng không đúng cách, nguy cơ thở khò khè nặng hơn và biến chứng hô hấp cũng nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, khi chăm sóc cho trẻ bị thở khò khè, cần lưu ý các vấn đề sau:
Đảm bảo trẻ được bú và ăn đủ
Chỉ có đủ chất dinh dưỡng mới giúp trẻ phục hồi sức khỏe, ngăn chặn và tiêu diệt tác nhân gây bệnh đường hô hấp một cách hiệu quả. Vì vậy, dù trẻ có khó thở hay thở khò khè, việc đảm bảo trẻ được bú và ăn uống đầy đủ là rất quan trọng để tăng cường sức đề kháng, đẩy lùi bệnh tật.
Cần đưa trẻ đi khám nếu thở khò khè kéo dài hơn 1 tuần
Nguyên nhân khiến trẻ thở khò khè kéo dài có thể là do các dị tật về đường hô hấp, bất thường về cấu trúc hoặc nguyên nhân bệnh lý nguy hiểm. Trong những trường hợp này, nếu khó khăn trong việc chẩn đoán, có thể cần đến các phương pháp chẩn đoán hiện đại như siêu âm, X-quang, nội soi đường hô hấp, CT ngực,...
Rửa mũi cho trẻ
Dịch mũi tiết nhiều do bệnh lý đường hô hấp là nguyên nhân khiến trẻ khó thở, thở khò khè hơn nên cần chú ý vệ sinh đường mũi cho trẻ thường xuyên. Có thể sử dụng nước mũi sinh lý hoặc dụng cụ rửa mũi, nhưng cần thực hiện cẩn thận để tránh làm tổn thương mũi trẻ.
Rửa mũi giúp giảm dịch gây tắc đường thở cho trẻ
