Trong lĩnh vực hóa học, pH là chỉ số đo độ acid hoặc kiềm của một chất. Thang đo pH từ 0 đến 14; pH gần 0 là acid mạnh, pH gần 14 là kiềm mạnh, và pH 7 là trung tính hoàn toàn. Trong việc trồng trọt và làm vườn, độ pH trong đất ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và phát triển của cây trồng. Mặc dù hầu hết cây trồng chịu được độ pH từ 6,0-7,5, nhưng có loại cây phát triển tốt nhất trong khoảng pH hẹp hơn, vì vậy người làm vườn nên hiểu rõ về việc kiểm soát độ pH. Hãy đọc bước 1 dưới đây để bắt đầu học cách giảm độ pH trong đất.
Các bước
Bước tiến hành kiểm tra độ pH

Kiểm tra độ pH của đất. Trước khi thêm bất kỳ chất nào để thay đổi độ pH trong đất, bạn cần kiểm tra độ pH hiện tại để biết mục tiêu giảm độ pH còn bao xa. Bạn có thể mua bộ kiểm tra tại cửa hàng làm vườn hoặc mang mẫu đất đến văn phòng phát triển nông thôn địa phương để kiểm tra.

Khai phá 5 khe đất nhỏ trong vùng trồng cây. Độ pH trong đất vườn dễ dàng xác định bằng bộ kiểm tra pH sẵn có. Các bộ kiểm tra pH thường được bán tại các cửa hàng gia dụng hoặc cửa hàng cung cấp đồ làm vườn với giá rẻ. Để bắt đầu kiểm tra, bạn sẽ cần lấy mẫu đất từ vị trí cần kiểm tra. Đào 5 khe đất nhỏ (sâu khoảng 15-20 cm). Chọn các vị trí ngẫu nhiên trong vườn; như vậy, bạn sẽ biết được độ pH 'trung bình' của đất trong vườn. Không cần giữ lại mẫu đất từ các khe đất đó.
- Lưu ý rằng hướng dẫn trong phần này chỉ mang tính chất chung chung; bạn nên tham khảo hướng dẫn cụ thể trong bộ kiểm tra pH.

Lấy mẫu đất từng khe đất. Tiếp theo, sử dụng xẻng hoặc thuổng để lấy một 'lát' đất từ trên bề mặt của từng khe đất. Lát đất này sẽ có hình dạng hình chữ nhật và dày khoảng 1,5 cm. Cố gắng lấy các mẫu đất với kích thước tương đương. Đặt các mẫu đất vào cùng một xô sạch và khô.
- Lấy lượng đất từ mỗi mẫu đất sao cho tổng cộng đạt 1 lít hoặc hơn. Đối với hầu hết các phương pháp kiểm tra, lượng đất này là đủ.

Trộn đều các mẫu đất trong xô và phơi khô trên giấy báo. Phơi khô đất cho đến khi không còn thấy ẩm.
- Quan trọng là phải đảm bảo đất khô hoàn toàn trước khi tiến hành kiểm tra pH; độ ẩm có thể làm mất tính chính xác của kết quả.

Sử dụng bộ kiểm tra để xác định độ pH chính xác trong đất. Tùy thuộc vào loại bộ kiểm tra sử dụng, phương pháp kiểm tra có thể khác nhau. Với nhiều bộ kiểm tra phổ biến, bạn sẽ đặt một lượng nhỏ đất vào ống kiểm tra, thêm một vài giọt dung dịch vào ống, lắc đều và để cho hỗn hợp lắng xuống trong vài giờ. Cuối cùng, màu sắc của dung dịch sẽ thay đổi; bằng cách so sánh màu sắc của dung dịch với màu trên biểu đồ của bộ kiểm tra, bạn có thể xác định độ pH trong đất.
- Có nhiều loại bộ kiểm tra khác nhau, vì vậy bạn cần đọc hướng dẫn đi kèm. Ví dụ, một số bộ kiểm tra độ pH điện tử mới có thể xác định độ pH trong đất gần như ngay lập tức thông qua một đầu dò kim loại. Bạn cũng có thể thu thập mẫu đất và mang đến văn phòng phát triển nông thôn để kiểm tra đất miễn phí.
Sử dụng các phương pháp để giảm độ pH

Bổ sung chất hữu cơ. Nhiều loại chất hữu cơ như phân trộn, phân chuồng và vật liệu phủ như lá thông có thể giảm dần độ pH trong đất. Khi chất hữu cơ phân hủy, vi khuẩn và vi sinh vật sinh ra sản phẩm phụ có tính axit. Việc này cần thời gian để thay đổi độ pH trong đất, phù hợp cho mục tiêu dài hạn. Nhiều người làm vườn thêm chất hữu cơ vào đất hàng năm để giảm nhẹ độ pH. Tuy nhiên, cách này không phù hợp cho đất sét nặng.
- Chất hữu cơ cũng có thể cải thiện độ thoát nước và độ thoáng khí trong đất.

Bổ sung nhôm sunfat. Để giảm độ pH nhanh chóng, bạn có thể sử dụng nhôm sunfat. Nhôm sunfat tạo axit trong đất ngay khi hòa tan, hiệu quả ngay lập tức. Vì vậy, nhôm sunfat là lựa chọn tốt để giảm độ pH trong đất nhanh chóng.
- Số lượng nhôm sunfat cần sử dụng tùy thuộc vào độ pH ban đầu trong đất. Tuy nhiên, cần lưu ý không sử dụng quá nhiều để tránh tích tụ nhôm và độc tố nhôm trong đất.

Bổ sung lưu huỳnh. Lưu huỳnh thăng hoa là một lựa chọn khác để giảm độ pH trong đất. Lưu huỳnh cần được chuyển hóa bởi vi khuẩn trong đất, cần thời gian để có hiệu quả. Sử dụng một lượng tương đối nhỏ lưu huỳnh thăng hoa là đủ để thay đổi độ pH tương đương.
- Lưu huỳnh thăng hoa cũng có thể được sử dụng để cải thiện đất.

Bổ sung u-rê bọc lưu huỳnh. U-rê bọc lưu huỳnh là một lựa chọn khác để giảm độ pH trong đất. U-rê bọc lưu huỳnh có tác dụng nhanh chóng và là một thành phần phổ biến trong nhiều loại phân bón. Đọc hướng dẫn trên bao bì để xác định liều lượng thích hợp.
- U-rê bọc lưu huỳnh là loại phân bón tan chậm, cung cấp dinh dưỡng từ từ cho cây trồng.

Bổ sung phụ gia có tính axit khác. Ngoài nhôm sunfat và lưu huỳnh, còn nhiều phụ gia khác có thể giảm độ pH trong đất như diamoni photphat, sắt sulfat và nitrat amoni. Đọc hướng dẫn trên bao bì hoặc tham khảo ý kiến của nhân viên cửa hàng để sử dụng chính xác.
- Không dùng phụ gia quá nhiều để tránh gây hại cho cây trồng.

Trồng cây chịu được độ kiềm. Chọn loại cây ưa đất kiềm để giảm độ pH của đất. Cây sẽ giúp cân bằng độ pH trong quá trình phát triển và phân hủy chất hữu cơ, từ đó giúp giảm độ kiềm của đất.
- Một số loài cây bụi thường xanh như hoàng dương, tử đinh hương California
- Một số loài cây bụi rụng lá như tử đinh hương, nhài cam, liên kiều
- Một số loài cây lâu năm như pick, thiết khoái tử
Nhận diện cây ưa đất có độ pH thấp

Giảm độ pH cho cây bụi như đỗ quyên. Đỗ quyên cần đất có độ axit tương đối. Độ pH thấp sẽ tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của cây này, giúp cây sinh trưởng mạnh mẽ và phát triển hoa quả.

Giảm độ pH cho hoa như thu hải đường và cẩm tú cầu. Nhiều loại hoa màu sắc rực rỡ, như dã yên thảo và thu hải đường, cần đất có độ axit. Điều chỉnh độ pH từ nhẹ đến cao có thể làm thay đổi màu sắc của hoa, tạo ra những bức tranh hoa đẹp mắt.
- Chú ý rằng màu sắc của hoa cẩm tú cầu cũng phụ thuộc vào độ pH của đất, tạo nên những màu sắc đặc biệt khi giảm độ pH.

Giảm độ pH cho cây thường xanh. Cây thường xanh lá kim như vân sam, linh sam và thông thường sinh trưởng tốt trong đất có độ axit nhẹ. Lá của cây có thể giúp cân bằng độ pH trong đất khi lá cây mục rữa.

Giảm độ pH cho cây quả mọng. Cây việt quất là loại cây ưa đất axit tiêu biểu nhất. Chúng phát triển tốt trong đất có độ axit cao, khoảng độ pH 4 - 5 là lý tưởng. Ngoài ra, còn có nhiều loại cây quả mọng khác cũng ưa đất axit như cây nam việt quất, lý gai, nho Hy Lạp và cây cơm cháy.

Điều chỉnh độ pH cho cây dương xỉ. Hầu hết các loài dương xỉ trồng trong vườn ưa đất có độ pH dưới 7. Ngay cả những loài ưa đất kiềm cũng có thể chịu được đất có tính axit nhẹ. Một số loài dương xỉ thậm chí còn có thể chịu được loại đất có độ pH thấp đến 4.

Tham khảo các nguồn hướng dẫn làm vườn để biết thêm về các loài cây ưa axit. Có rất nhiều loại cây có khả năng sống hoặc sinh trưởng tốt trong đất có độ pH thấp, không thể liệt kê hết được trong bài viết này. Tham khảo nguồn thông tin toàn diện để biết danh sách đầy đủ các loài cây ưa axit. Ví dụ, bạn có thể truy cập trang chính thức của The Old Farmer's Almanac để biết thêm thông tin chi tiết.
Lời khuyên
- Đề phòng việc lạm dụng hóa chất điều chỉnh đất vì có thể gây hại cho đất và môi trường.
- Cây trồng sẽ phát triển tốt hơn trên đất có độ pH phù hợp, giúp chúng hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.
- Lưu huỳnh nguyên tố có thể tác động tích cực vào đất qua nhiều mùa.
- Sử dụng phân trộn tự nhiên để bổ sung chất dinh dưỡng cho cây trồng.
- Độ pH của đất ảnh hưởng đến khả năng thoát nước và độ xói mòn của đất.
Chú ý
- Việc sử dụng quá nhiều nhôm sulfat có thể gây ô nhiễm đất.
- Nếu u-rê, nhôm sulfat hoặc lưu huỳnh vô tình rơi lên lá cây, hãy rửa lá kỹ với nước sạch. Hóa chất còn lại trên lá cây có thể gây tổn thương cho cây.