Buzz
Trẻ sơ sinh bị sổ mũi khi chuyển mùa thường làm các bậc phụ huynh lo lắng và gây khó chịu cho trẻ nhỏ. Trong bài viết này, Mytour sẽ hướng dẫn cách giải quyết vấn đề sổ mũi cho bé sơ sinh.
Sổ mũi là hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh
Lý do gây ra sổ mũi ở trẻ sơ sinh là gì?
Sổ mũi ở trẻ sơ sinh là một vấn đề phổ biến và thường không nguy hiểm với trẻ nhỏ. Sổ mũi có thể làm trẻ em cảm thấy không thoải mái, gây khó khăn trong quá trình hô hấp và dần dần có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Sổ mũi ở trẻ sơ sinh có nhiều nguyên nhân
Gây ra bởi không khí khô
Niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với không khí khô. Tiếp xúc với không khí khô trong mùa đông có thể làm khô chất tiết mũi của trẻ, gây ra tình trạng nghẹt mũi.
Gây ra bởi dị ứng
Các chất kích thích như gió, bụi, khói hóa học, khói thuốc lá và sữa được đưa vào mũi của trẻ em khi bị ốm sữa có thể kích thích niêm mạc mũi. Sự kích thích này có thể dẫn đến sổ mũi hoặc nghẹt mũi.
Gây ra bởi cảm lạnh và cúm
Sổ mũi và nghẹt mũi là các triệu chứng thông thường của nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Bởi hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, cảm lạnh và cúm rất phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ lớn hơn. Trẻ có thể mắc cảm lạnh từ 6 đến 10 lần trong năm đầu tiên của cuộc sống.
Bệnh cảm lạnh và cúm có thể được gây ra bởi các loại virus khác nhau, một số trong số đó có thể lây lan qua không khí từ người này sang người khác, nhưng phần lớn lây truyền qua tiếp xúc với tay-mũi.
Bệnh cảm lạnh thường phổ biến hơn cúm. Cảm lạnh gây ra các triệu chứng và biến chứng ít nghiêm trọng hơn so với cúm. Đôi khi, cảm lạnh có thể dẫn đến các vấn đề phụ như viêm tai giữa hoặc viêm xoang.
Gây ra bởi sự phình to của amidan hoặc phình to của lách
Amidan và lách là một loại lọc của cơ thể, loại bỏ vi khuẩn và virus xâm nhập qua hệ thống mũi và họng và tạo ra kháng thể để chống lại nhiễm trùng. Đôi khi amidan và lách có thể trở nên viêm nhiễm, sự viêm nhiễm tái phát khiến amidan phình to.
Sự phình to của lách có thể gây ra trở ngại trong đường hô hấp. Trong trường hợp nặng, chúng có thể gây ra tình trạng nghẹt mũi hoàn toàn. Phình to của lách cũng có thể gây khó ngủ. Trong một số trường hợp, phình to của lách có thể dẫn đến viêm tai giữa.
Bị gặp khi có dị vật trong mũi
Phát sinh khi bất kỳ vật thể nào được đặt vào mũi của trẻ. Trẻ dưới 5 tuổi thường rất tò mò và đôi khi có thể đặt những vật nhỏ như hạt, đậu khô, tờ giấy, sỏi, đồ chơi nhựa, hạt bắp, nút áo, bi nhỏ, cao su xốp hoặc pin vào mũi.
Bởi việc sử dụng thuốc xịt mũi một cách quá mức
Mặc dù việc lạm dụng thuốc xịt mũi có thể gây ra co mạch là một nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng nghẹt mũi ở người lớn do biến chứng viêm mạch mũi, nhưng hiếm khi gây nên tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vì các loại thuốc này thường không được khuyến nghị sử dụng xịt mũi cho trẻ dưới 6 tuổi.
Chăm sóc cẩn thận cho trẻ sơ sinh bị sổ mũi là cần thiết
Làm thế nào để xử lý tình trạng sổ mũi ở trẻ sơ sinh?
Khi trẻ sơ sinh gặp tình trạng sổ mũi, phụ huynh có thể thực hiện các biện pháp điều trị tại nhà như sau:
Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý
- Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý
natri clorid 0,9% để làm sạch mũi và loại bỏ chất nhầy bên trong mũi của trẻ. Các bước thực hiện như sau:
- Trước hết, hãy ngâm lọ dung dịch nước muối sinh lý vào nước ấm trước khi nhỏ vào mũi của trẻ.
- Đặt trẻ sơ sinh nằm ngửa và hơi ngửa đầu ra sau một chút để đảm bảo đầu thấp hơn chân, tránh tình trạng sặc. Nhỏ dung dịch nước muối sinh lý vào mỗi bên mũi, với trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi, chỉ cần nhỏ 2-3 giọt, trẻ lớn hơn nhỏ 4-5 giọt.
- Chờ khoảng 30 giây để dung dịch nước muối làm ẩm và làm loãng chất nhầy trong mũi.
- Khiến trẻ ngồi dậy để xì mũi hoặc sử dụng dụng cụ hút dịch mũi khi trẻ sơ sinh có chảy nước mũi.
- Thực hiện quy trình này khoảng 4 lần mỗi ngày để giúp trẻ vượt qua tình trạng sổ mũi, nghẹt mũi hoàn toàn.
Hút mũi cho trẻ em
Trước khi hút dịch mũi cho trẻ sơ sinh bị sổ mũi, mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Sau khi được chỉ định, mẹ nhỏ 2 hoặc 3 giọt dung dịch nước muối sinh lý vào mỗi lỗ mũi, chờ khoảng 30 - 60 giây rồi mới tiến hành hút dịch mũi một cách nhẹ nhàng.
Thực hiện hút dịch mũi cho trẻ 4 lần mỗi ngày cho đến khi trẻ không còn cảm giác nghẹt mũi.
Tắm nước gừng
Cách giải quyết tình trạng sổ mũi ở trẻ sơ sinh có thể bao gồm việc tắm nước gừng ấm. Việc này sẽ làm lỏng dịch mũi, giúp trẻ dễ dàng xì mũi và cho phép mẹ làm sạch hốc mũi trẻ em bằng dụng cụ chuyên dụng.
Kê cao đầu trẻ em khi ngủ
Các mẹ có thể sử dụng khăn hoặc thêm gối để nâng cao đầu và vai của trẻ khi ngủ, đặc biệt khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi. Tư thế này giúp dịch mũi không chảy ngược vào trong mà sẽ lưu thông ra ngoài, giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn.
Massage mũi cho trẻ em
Sau khi nhỏ dung dịch nước muối sinh lý vào mũi, các mẹ nên massage nhẹ nhàng vào cánh mũi của trẻ. Sử dụng ngón tay cái và ngón tay trẻ em để chải nhẹ nhàng ở 2 bên cánh mũi. Điều này giúp làm thông thoáng đường hô hấp của trẻ và giảm triệu chứng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh.
Một số biện pháp khác
- Để chăm sóc trẻ sơ sinh bị sổ mũi, mẹ cần đảm bảo bé uống đủ nước và ăn thức ăn lỏng để làm cho dịch mũi lỏng hơn, dễ dàng vệ sinh cho bé.
- Trong thời gian bé còn bú, hạn chế đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ và chất béo.
- Sử dụng dầu tràm hoặc dầu khuynh diệp để massage nhẹ nhàng lên lòng bàn chân hoặc lưng và ngực của bé.
- Khi bé đi ngủ, đặt tất cho bé để giữ ấm và giúp bé ngủ ngon.
- Khi bé ngủ, nâng đầu bé cao lên để ngăn dịch mũi chảy ngược vào bên trong, gây ra tình trạng nghẹt mũi.
Một số sai lầm khi trị sổ mũi cho trẻ em sơ sinh
Trẻ bị sổ mũi có thể được điều trị tại nhà
Dưới đây là một số sai lầm thường gặp khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị sổ mũi mà các bà mẹ thường mắc phải. Hãy lưu ý những điều sau khi chăm sóc bé:
Chăm sóc sổ mũi cho trẻ sơ sinh bằng tỏi
Thường nghe thấy mẹ bảo cách giúp bé sơ sinh bị sổ mũi là nước tỏi kết hợp với dung dịch nước muối sinh lý và nhỏ vào mũi bé.
Theo BS. Đỗ Anh, chuyên khoa Nhi tại bệnh viện Bạch Mai: “Tỏi chứa nhiều chất sunfua, axit amin, cùng các muối khoáng như germany, selen, kẽm và vitamin A, B, C”. Nhưng việc nhỏ nước tỏi vào mũi bé sơ sinh dễ gây nóng rát do niêm mạc mũi bị kích ứng bởi sức cay nóng từ tỏi.
Dùng quá nhiều dung dịch nước muối sinh lý cho trẻ
Với tư duy “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, các mẹ thường nhỏ dung dịch nước muối sinh lý cho bé ngay cả khi bé khỏe mạnh. Điều này là một sai lầm và có thể gây phản tác dụng trong việc điều trị sổ mũi ở trẻ sơ sinh.
Theo PGS-TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng Khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai: Thông thường, mũi tự có cơ chế tự làm sạch. Vệ sinh mũi quá thường xuyên sẽ làm mất đi dịch nhầy tự nhiên do mũi trẻ em tự tiết ra, chất này giúp làm ấm và ngăn chặn bụi bẩn trong hốc mũi.
Hút mũi cho trẻ em bằng miệng
Là một lỗi lầm phổ biến, một số mẹ cho rằng hút chất nhầy cho bé sơ sinh bị sổ mũi bằng miệng không gây tổn thương cho mũi bé. Thực tế, cách làm này có thể gây hại vì vi khuẩn trong miệng của mẹ dễ lây sang cho bé, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn cho bé.
Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Nếu trẻ sơ sinh bị sổ mũi mà không có triệu chứng nghiêm trọng hơn và biểu hiện giảm dần thì bệnh thường tự khỏi trong khoảng từ 10 - 14 ngày.
Nếu bé sơ sinh bị sổ mũi dưới 3 tháng tuổi mà không có biểu hiện giảm, có thể bé đang gặp phải các vấn đề nghiêm trọng hơn và cần được theo dõi và đưa đến bệnh viện. Khi có các dấu hiệu sau, cần đưa bé đến cơ sở y tế:
Bé ít thay bỉm hơn bình thường, cơ thể nóng hơn 38 độ C, bé cảm thấy đau tai hoặc không thoải mái, mắt đỏ và có dịch mắt, khó thở, ho kéo dài, Nước mũi có màu xanh lá trong nhiều ngày, bé khóc không bình thường hoặc kéo dài không nín,
Đặc biệt, khi có các dấu hiệu sau, cần đưa bé đến bệnh viện ngay:
Bé từ chối ăn, từ chối bú, ho nhiều gây nôn hoặc làm thay đổi màu da, ho có đờm, bé khó thở hoặc có môi và các ngón tay tím tái.
Cách ngăn ngừa sổ mũi ở trẻ sơ sinh
Phòng tránh bệnh quan trọng hơn việc điều trị, các mẹ có thể tự giúp trẻ em tránh khỏi cảm giác không thoải mái, mệt mỏi khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi bằng một số biện pháp đơn giản như sau:
Hút bụi thường xuyên, không hút thuốc trong nhà, hạn chế tiếp xúc của thú cưng với trẻ em, không mở cửa sổ nếu trẻ bị dị ứng phấn hoa, tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng cách cho trẻ bú sữa đầy đủ, duy trì nhiệt độ môi trường ổn định, vệ sinh mũi cho trẻ em đều đặn và đúng cách.
Giải đáp một số thắc mắc liên quan đến trẻ em sơ sinh bị sổ mũi
Mytour trả lời một số câu hỏi về việc trẻ em sơ sinh bị sổ mũi cho các mẹ:
Trẻ bị nghẹt mũi nhưng không có dịch mũi phải làm thế nào?
Có nhiều biện pháp để giải quyết vấn đề trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi nhưng không có dịch mũi, bao gồm:
Vệ sinh sạch sẽ hốc mũi cho trẻ em
Một trong những cách để điều trị tình trạng trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi nhưng không có dịch mũi an toàn nhất cho trẻ em là rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý. Cách này giúp loại bỏ bụi bẩn và chất nhầy trong hốc mũi, đồng thời có tác dụng kháng khuẩn, tiêu diệt virus, giảm viêm sưng trong mũi.
Tắm nước ấm với tinh dầu
Tắm bằng nước ấm là biện pháp hiệu quả cho trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi nhưng không có dịch mũi. Hơi ấm từ nước giúp máu lưu thông dễ dàng hơn, giảm nghẽn mũi và viêm sưng.
Thêm 1-2 giọt tinh dầu tự nhiên giúp trẻ em thở dễ hơn và cảm thấy thư thái hơn.
Xông mũi
Ngoài việc tắm nước ấm cho trẻ, các mẹ cũng có thể xông mũi cho trẻ vào buổi tối trước khi đi ngủ để giúp trẻ thở dễ hơn và ngủ ngon hơn.
Có thể thực hiện xông mũi truyền thống (đun sôi nước và xông cho vùng mũi) hoặc sử dụng máy xông mũi cho trẻ. Phương pháp này không phù hợp với trẻ sơ sinh và trẻ dưới 3 tháng tuổi.
Cung cấp nhiều chất lỏng hơn cho trẻ
Nước không chỉ giúp mọi thứ lưu thông dễ dàng hơn mà còn làm cho dịch nhầy trong mũi loãng hơn. Do đó, khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi nhưng không chảy dịch mũi, các mẹ cần cho trẻ uống nhiều nước.
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, các mẹ nên cho trẻ bú hoặc uống sữa công thức nhiều hơn.
Trẻ sơ sinh bị sổ mũi có nên tắm không?
Các chuyên gia Tai - Mũi - Họng từ Bệnh viện Nhi Trung Ương khuyến nghị rằng, dù trẻ sơ sinh bị sổ mũi hay ho, các mẹ vẫn nên tắm rửa cho trẻ như bình thường. Việc làm sạch cơ thể sẽ loại bỏ mọi bụi bẩn và mồ hôi của bé một cách đầy đủ.
Ngoài ra, việc củng cố sức khỏe hô hấp từ bên trong cũng rất quan trọng với trẻ nhỏ.
Thông điệp từ Mytour
Mytour đã giải đáp nguyên nhân nào gây ra tình trạng sổ mũi cho các mẹ về các vấn đề liên quan khi trẻ sơ sinh bị sổ mũi. Lưu ý, các bài viết từ Mytour chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Linh Linh biên soạn
