Buzz
Hiện tại, có rất nhiều phương pháp nâng cao từ vựng tiếng Anh như học từ vựng qua bài hát, phim ảnh, học từ vựng theo flashcard, hay học từ đồng nghĩa hay word family của từ mới. Với mức độ đa dạng của người học từ đặc tính, trình độ, và mục tiêu học tập thì mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng, đòi hỏi ứng sự dụng linh hoạt của người học. Để đa dạng hoá thêm phương pháp học, bài viết này sẽ giới thiệu về cách học tiếng Anh của người Do Thái - một trong những dân tộc thông minh và đóng góp rất nhiều thành tựu cho thế giới.
Phương pháp học tiếng Anh của người Do Thái
Bên cạnh đó, Eran Katz trong “Jerome becomes a genius” đã từng lí giải lí do tại sao ông có thể lập kỉ lục Guinness với khả năng ghi nhớ dãy số 500 chữ số sau một lần nghe bằng việc tiết lộ người Do Thái ở mỗi cộng đồng mới mà học di cư hay sinh sống đều cố gắng tạo ra một ngôn ngữ mới có sự hoà trộn giữa ngôn ngữ mẹ đẻ của họ và ngôn ngữ địa phương.
Người Do Thái đã tự tạo ra những hiện tượng ngôn ngữ thú vị như tiếng Đức Do Thái, tiếng Ba Tư Do Thái, tiếng Do Thái Tây Ban Nha để học ngôn ngữ mới hay truyền lại ngôn ngữ mẹ đẻ cho thế hệ sau. Việc hoà trộn ngôn ngữ mẹ đẻ với một ngôn ngữ mới sẽ làm cho việc tiếp cận ngôn ngữ mới không còn xa lạ, mà trở nên thân thuộc và dễ nhớ hơn.
Ứng dụng cách học tiếng Anh của người Do Thái, người học có thể kết hợp đọc hiểu văn bản song ngữ Anh-Việt, hay đọc dịch văn bản Anh lồng ghép xen lẫn cụm từ nghĩa tiếng Việt.
Quá trình đọc hiểu kết hợp dịch thuật, đối chiếu nghĩa văn bản ngoại ngữ mới có sự lồng ghép của tiếng mẹ đẻ sẽ giúp người học hiểu rõ nghĩa của các cụm từ mới, cách sử dụng, từ đó nhớ nhanh và sâu hơn.
Ví dụ:
Recent technological advances in các phương tiện vận chuyển có người lái và không người lái (1), along with những đột phá (2) in satellite technology and computer equipment, đã khắc phục một số mặt hạn chế (3) of divers and diving equipment for scientists doing research on the great oceans of the world.
(1) manned and unmanned vehicles
(2) breakthroughs
(3) have overcome some of the limitations
Ứng dụng phương pháp học tiếng Anh của người Do Thái
Bước 1: Đọc văn bản gốc, gạch dưới những cụm từ chưa hiểu
Tuỳ vào trình độ và mục tiêu học tập, người học có thể lấy văn bản đọc từ các nguồn thông tin khác nhau. Đối với người học bắt đầu học hoặc học lại sau thời gian dài nghỉ thì nên chọn các văn bản có độ dài ngắn, dễ hiểu, kèm bài tập câu hỏi đọc hiểu đơn giản để kết hợp ôn luyện lại ngữ pháp.
Đối các học viên từ trình độ trung cấp trở lên, có thể chọn lọc văn bản dài hơn với các câu hỏi đọc hiểu phức tạp hơn, đồng thời nâng cao từ vựng tiếng Anh hiện có. Học viên từ trình độ nâng cao trở lên cần tập trung nắm bắt ý và mục đích, học cụm từ hay, văn phong, lối viết của tác giả có thể tham khảo bài đọc từ các nguồn báo chí nổi tiếng uy tín như New York Times, BBC, The Guardians, hay Tuoitrenew, Vietnamnews.
Sau khi chọn được văn bản đọc, người học nên cố gắng đoán nghĩa và đọc hiểu toàn văn bản mà không có sự trợ giúp của từ điển, sử dụng chức năng in đậm, gạch chân hay highlight tuỳ thích để đánh dấu các từ hoặc cụm từ mới.
Ví dụ: Ho Chi Minh City high school students implement initiative to get closer to elderly.
A project launched by two high school students in Ho Chi Minh City is inspiring teenagers across the city to connect with older generations. Twelfth-graders Vo Ngoc Doan Dung and Dang Mai Chi of the High School for the Gifted under the Vietnam National University-Ho Chi Minh City established Elderly of Saigon, or ESG, in August 2019 with an aspiration to eliminate the generation gap between urban Generation Z youngsters and old people.
Generation Z cohorts have the mid-to-late 1990s as their starting birth years and the early 2010s as their ending birth years, according to researchers and popular media use.“I have learned so many life lessons from my grandparents," said Dung. "The ESG project aims to create a platform for young people to talk to the elderly and nurture compassion and understanding for their own loved ones so they can learn those same lessons.”
Together, ESG project members make gifts and hand them out to elderly residents across the city, using the exchange as a chance to make small talk and share stories which can be posted to ESG’s Facebook fanpage. Through Facebook, ESG has recently launched a competition entitled 'Listening,' which calls for submissions from young people nationwide of stories told by their grandparents. Lam Kim Dat, a 17-year-old student at the high school, said participating in the project has allowed him to go places and listen to interesting stories of times past.
Nguồn: Tuoitrenews.
Bước 2: Sử dụng từ điển để đọc hiểu thực sự từng câu, hoặc so sánh với bản dịch nếu có
Người học có thể sử dụng các trang web trực tuyến từ điển Anh- Anh như Oxford hay Cambridge để hiểu rõ ý nghĩa, cách sử dụng của các từ/cụm từ mới. Ngoài ra, nếu văn bản sử dụng có bản dịch, người học cũng có thể đối chiếu để hiểu nhanh nghĩa của các cụm từ.
Cách học tiếng Anh của người Do Thái sẽ giúp người học luyện được tư duy ngôn ngữ, khắc sâu nghĩa trong quá trình dịch hiểu và chuyển thể sang ngôn ngữ mẹ đẻ, và ứng dụng sử dụng được từ vựng mới trong cách bối cảnh tương tự.
Bước 3: Nghe bản audio đọc văn bản gốc để lưu ý cách phát âm từ mới, và đọc to văn bản
Ngôn ngữ được lưu truyền qua các thế hệ của loài người qua nhiều công cụ, đơn giản và cơ bản nhất là nghe và nói. Một đứa trẻ cũng đã học ngôn ngữ mẹ đẻ qua việc nghe cha mẹ chúng giao tiếp và nhại hoặc nói theo, từ đó phát triển tự nhiên ngôn ngữ từ những năm tháng đầu đời mà chưa cần đến các công cụ hữu ích khác như chữ viết, kí tự hay sách vở.
Vì vậy, khi học ngôn ngữ, đặc biệt là ngôn ngữ mới, người học cần biết kết hợp giữa việc nghe bằng tai và nói hay lặp lại bằng miệng để thấm dần ngôn ngữ mới như một đứa trẻ.
Khi đọc hiểu văn bản bất kì, người học dù có chọn phương pháp đọc thầm hay đọc to thành tiếng thì cái vang lên trong đầu vẫn là âm thanh chứ không phải là kí tự hay hình ảnh. Chính vì thế, việc kết nối kí tự từ mới với âm thanh bằng việc nghe audio hoặc đọc to sẽ giúp não bộ khắc sâu từ vựng ngôn ngữ mới.
Lưu ý, đối với việc đọc to văn bản, cần kiểm tra thật kĩ cách phát âm chuẩn xác của từ mới trong audio bản đọc hoặc từ điển chính thống để tránh ghi nhớ chuỗi âm thanh sai.
Ví dụ: Hãy nghe và đọc to lặp lại văn bản ở ví dụ trên Link.
Bước 4: Kết hợp trộn lẫn hai bản Anh Việt để tích hợp học từ vựng.
Sau khi nghe và đọc to lặp lại văn bản, người đọc sẽ đến với bước kiểm tra lại trí nhớ ngắn hạn với âm thanh của mình bằng cách đọc dịch văn bản hoà trộn Anh Việt. Văn bản mới này được tạo ra trên nền gốc văn bản tiếng Anh, và thay thế một vài cụm từ hay/thông dụng hoặc cụm từ mới học bằng nghĩa tiếng Việt của chúng.
Quá trình tư duy dịch hiểu, hồi tưởng từ ngữ cùng âm thanh sẽ giúp người học nhớ nhanh và khắc sâu từ mới, hiểu và ứng dụng được từ trong bối cảnh tương tự, đồng thời biết cách trau chuốt hơn cách dùng từ, chọn lọc từ của mình.
Ví dụ: Hãy dịch hiểu các cụm từ gạch chân trong bài văn sau đây sang tiếng Anh.
Ho Chi Minh City high school students thực hiện sáng kiến để kết nối gần gũi hơn elderly
A project được phát động by two high school students in Ho Chi Minh City đang truyền cảm hứng cho thanh thiếu niên across the city to connect with older generations. Các học sinh lớp 12 Vo Ngoc Doan Dung and Dang Mai Chi of the High School for the Gifted under the Vietnam National University-Ho Chi Minh City established Elderly of Saigon, or ESG, in August với mong muốn xóa bỏ khoảng cách thế hệ between các thế hệ thanh niên thành thị gen Z and old people.
Các nhóm thuộc thế hệ Z have the từ giữa đến cuối 1990s as their năm sinh bắt đầu and the early 2010s asnăm sinh cuối, according to researchers and popular media use.“I have learned so many bài học cuộc sống from my grandparents," said Dung. "The ESG project nhằm mục đích đích tạo ra một nền tảngfor young people to talk to the elderly and nuôi dưỡng lòng trắc ẩn và sự thấu hiểu for their own loved ones so they can learn those same lessons.”
Together, ESG project members make gifts and trao tận tay to elderly residents across the city, sử dụng buổi giao lưu as a chance to make small talk and share stories which can be posted to ESG’s Facebook fanpage. Through Facebook, ESG has recently launched a competition mang tên 'Listening,' which kêu gọi các bạn trẻ trên toàn quốc gửi về of stories told by their grandparents. Lam Kim Dat, a 17-year-old student at the high school, said participating in the project has allowed him to đi khắp nơi and listen to câu chuyện thú vị của một thời đã qua.
Answers: implement initiative, to get closer to, launched, inspiring teenagers, Twelfth-graders, with an aspiration, to eliminate the generation gap, urban Generation Z youngsters, Generation Z cohorts, mid-to-late, starting birth years, their ending birth years, life lessons, aims to, create a platform, nurture compassion and understanding, hand them out, using the exchange, entitled, calls for submissions from young people nationwide, go places, interesting stories of times past.
Tổng kết
Học viên có thể sử dụng phương pháp học tiếng Anh của người Do Thái để ghi nhớ từ vựng nhanh chóng, cũng như là nâng cao vốn từ vựng, cách diễn đạt của mình trong các bài luận văn cá nhân. Tuy nhiên, cần nhớ rằng mọi phương pháp học đều có nhược điểm và ưu điểm, phù hợp với từng người học dựa trên đặc tính, trình độ và mục tiêu học tập riêng của họ.
Vì vậy, học viên cần biết lựa chọn và linh hoạt áp dụng phương pháp học này cũng như cần thường xuyên lặp lại kiến thức mới để ghi nhớ sâu và hiệu quả trong thời gian dài.
Nguyễn Xuân Vương Quỳnh
