Kiểm tra chế độ ổ đĩa UEFI hay BIOS, hay định dạng ổ đĩa theo MBR hoặc GPT làm thế nào? Việc kiểm tra này mang lại lợi ích gì cho việc sử dụng ổ đĩa máy tính? Bạn có biết cách cài đặt Windows 10 hoặc tạo USB cài Windows 10 chuẩn UEFI không? Điều này đồng nghĩa với việc tại sao chúng ta nên tạo USB cài Windows 10 chuẩn UEFI thay vì MBR. Hãy khám phá những lợi ích này trong bài viết dưới đây.
Bí quyết kiểm tra chế độ ổ đĩa UEFI hay BIOS, MBR hay GPT
Khái niệm UEFI và BIOS là gì?
- BIOS, hay còn được biết đến với tên gọi Basic Input/Output System, là phần mềm hoạt động ở mức thấp. Đây là một tập lệnh được lưu trữ trên chip Firmware trên bo mạch chủ của máy tính. Các dòng laptop sử dụng các phím tắt khác nhau để truy cập BIOS, ví dụ như F12 trên laptop Dell.
- Unified Extensible Firmware Interface, hay UEFI, là một tiêu chuẩn được Intel phát triển để vượt qua những hạn chế của BIOS khi sử dụng trong máy chủ Itanium 64-bit. Ban đầu, UEFI được đặt tên là Intel Boot Initiative.
UEFI thực hiện nhiều chức năng giống như BIOS truyền thống, nhưng có các tùy biến được tổ chức theo cách hiển thị đồ họa cơ bản. Mặc dù không yêu cầu sự hiện diện của giao diện đẹp, nhưng nó thực sự hữu ích trong những công việc như Overclock (tăng tốc độ xử lý).
Khái niệm MBR và GPT là gì?
- MBR viết tắt của Master Boot Record, xuất hiện đầu tiên với IBM PC DOS 2.0 vào năm 1983. Master Boot Record chính là sector khởi đầu của ổ đĩa, chứa boot loader cài đặt trên hệ điều hành và thông tin về các phân vùng logic trên ổ cứng.
Boot loader là một đoạn mã nhỏ để tải boot loader lớn hơn từ phân vùng khác trên ổ đĩa. Trong cài đặt Windows, bit ban đầu của boot loader Windows nằm ở đây - đó là lý do bạn cần 'sửa chữa' MBR nếu nó bị ghi đè và Windows không khởi động được.
- GPT là một tiêu chuẩn mới, dần thay thế MBR. GPT liên quan đến UEFI, thay thế cho BIOS với giao diện và tính năng hiện đại. Ngoài ra, GPT cũng thay thế hệ thống phân vùng MBR cũ bằng các tính năng và giao diện hiện đại hơn.
GPT không bị hạn chế như MBR. GPT có thể hoạt động trên các ổ cứng lớn hơn nhiều, với kích thước phụ thuộc vào hệ điều hành và file hệ thống.
GPT cũng cho phép tạo phân vùng không giới hạn. Hạn chế ở đây phụ thuộc vào hệ điều hành, ví dụ như Windows cho phép tạo tối đa 128 phân vùng trên một ổ GPT, và không cần tạo phân vùng mở rộng để chúng hoạt động.
-> Đọc bài viết so sánh MBR Partition và GPT Partition để hiểu rõ hơn về hai tiêu chuẩn này.
Cách kiểm tra ổ cứng UEFI hay BIOS
Để kiểm tra xem ổ cứng của bạn hỗ trợ UEFI hay BIOS (Legacy) theo chuẩn cũ, bạn có thể sử dụng phần mềm có tên là HWiNFO. Hãy tải HWiNFO tại đây.
Bước 1: Sau đó, giải nén file HWiNFO bằng ứng dụng WinRAR trên máy tính của bạn.
Bước 2: Chọn phiên bản phù hợp với hệ điều hành của bạn, có thể là 32 bit hoặc 64 bit. Ví dụ, nếu bạn sử dụng Windows 10 64 bit, hãy chọn 64 bit và chạy với quyền quản trị.
Bước 3: Giao diện của phần mềm HWiNFO sẽ hiển thị, chỉ cần nhấn Run để bắt đầu quá trình kiểm tra.
Bước 4: Sau đó, hiển thị 3 cửa sổ thông số khác nhau, hãy đóng 2 cửa sổ như hướng dẫn trong hình.
Bước 5: Chỉ giữ lại HWiNFO, nhìn vào dòng UEFI BOOT. Nếu hiển thị Present, máy tính hoặc laptop của bạn hỗ trợ UEFI; nếu là No Present, máy tính chỉ hỗ trợ BIOS (Legacy).
Kiểm tra phần Motherboard để xem dòng UEFI BIOS. Nếu là Capable, máy tính của bạn hỗ trợ UEFI; nếu là Not Capable và thông số UEFI Boot ở trên là Not Present, máy tính chỉ hỗ trợ BIOS.
Cách kiểm tra ổ cứng MBR hay GPT
Kiểm tra ổ cứng MBR hay GPT rất đơn giản mà không cần sử dụng phần mềm.
Bước 1: Nhấn tổ hợp phím Windows + R, gõ Diskpart và nhấn OK.
Bước 2: Gõ mã lệnh List disk để hiển thị ổ đĩa.
Bước 3: Ở đây, xem ổ đĩa có hiển thị ở cột GPT hay không. Nếu có dấu * là định dạng GPT, không có là MBR.
Trong hướng dẫn này, Mytour chia sẻ cách kiểm tra xem ổ cứng của bạn đang hỗ trợ UEFI hay BIOS, và đang ở định dạng MBT hay GPT. Việc này giúp bạn đánh giá tình trạng máy tính và ổ cứng, từ đó quyết định cài đặt Windows 10 theo cách phù hợp nhất. Ví dụ, cài đặt Windows 10 64-bit chuẩn UEFI - GPT trở nên quan trọng với những thiết bị mới không hỗ trợ BIOS. Nếu không thực hiện cài Windows 10 64-bit chuẩn UEFI GPT, bạn có thể gặp khó khăn trong quá trình cài đặt.