PHƯƠNG PHÁP LUYỆN NGHE ĐẢO NGƯỢC (REVERSE LISTENING)

Với người đi làm bận rộn, cải thiện kỹ năng nghe càng “khó nhằn” hơn bao giờ hết. Vậy nên phân bổ thời gian ra sao? Sử dụng Phương pháp luyện nghe đảo ngược (Reverse Listening) liệu có thích hợp? Mytour sẽ giới thiệu và hướng dẫn chi tiết trong bài viết sau.

1. Thách thức của người mới học nghe tiếng Anh

Những khó khăn của người mới học tiếng Anh

• Nghe không hiểu (do từ vựng, phát âm, nối âm, tốc độ...): Đây là vấn đề chung của nhiều người học tiếng Anh, kể cả người dành nhiều thời gian để luyện nghe tiếng Anh cũng phải đối mặt. Có nhiều lý do cho vấn đề này: do vốn từ vựng của bạn chưa phong phú, phát âm chưa chuẩn, chưa hiểu cách nối âm,...

Hơn nữa, người bản xứ thường nói khá nhanh và sử dụng nhiều từ vựng, ngữ pháp đa dạng. Trung bình cứ 1 giây, họ sẽ nói 3 từ. Điều này khiến người mới học khó bắt kịp và hiểu được nội dung. Chưa kể tới trong tiếng Anh có rất nhiều giọng điệu (accent), nếu đối phương nói giọng điệu mà bạn ít khi được tiếp xúc, việc nghe hiểu càng trở nên khó khăn.

• Không biết phương pháp nghe: Phương pháp đúng và phù hợp chính là chìa khóa để bạn mở khóa kỹ năng Nghe, giúp bạn cải thiện năng lực Nghe - Hiểu tiếng Anh nhanh chóng. Đồng thời làm phong phú vốn từ vựng của bạn và phát triển song song với các kỹ năng cốt lõi khác.

Luyện nghe không có phương pháp cũng tương tự như luyện nghe có phương pháp nhưng không phù hợp với trình độ và khả năng học hỏi của bạn. Cả hai đều dẫn đến một kết quả duy nhất: không thể hiểu tiếng Anh khi nghe, dù bạn dành nhiều thời gian luyện nghe đến mức nào. Vì vậy, bạn cần tìm hiểu và lựa chọn phương pháp luyện nghe phù hợp với trình độ của mình.

• Không có thói quen luyện nghe: Hầu hết người học tiếng Anh không thể cải thiện kỹ năng nghe vì lý do duy nhất: nghe chưa đủ nhiều. Hệ thống phiên âm của tiếng Anh khác hoàn toàn với tiếng Việt và nói rất nhanh. Do đó, cần phải luyện tai để bộ não của bạn được tiếp xúc và làm quen với tiếng Anh.

Nếu bạn chỉ đang luyện nghe bằng cách nghe tiếng Anh 10 phút/ ngày hay học theo hứng, khi thì luyện nghe liên tục tới 8 tiếng nhưng lại bỏ quên trong vài ngày sau đó thì kỹ năng nghe sẽ chẳng bao giờ tốt lên được. Tích lũy đủ thời gian học chất lượng sẽ dẫn đến sự nâng cao về trình độ. Do đó, phải xây dựng thói quen luyện nghe tiếng Anh đều đặn mỗi ngày.

• Không có kỹ năng làm bài: Mỗi kỹ năng đều có những dạng bài khác nhau và có phương pháp giải. Nếu không biết cách làm mà chỉ giải đề theo bản năng, bạn sẽ khó tăng cường khả năng phân tích và tư duy, giành lấy điểm cao trong các kỳ thi chứng chỉ. Về lâu dài, trình độ ngôn ngữ của bạn sẽ không thể cải thiện.
• Không có nguồn luyện nghe phù hợp: Có vô số nguồn luyện nghe trên mạng, nhưng không phải tất cả chúng đều phù hợp với bạn. Nếu chọn bài nghe quá dễ, bạn sẽ dễ chán và không học hỏi được nhiều kiến thức mới. Nếu chọn nguồn nghe quá khó, bạn lại không nghe - hiểu kịp và dễ nản lòng, cảm thấy tiếng Anh quá khó để chinh phục hay thậm chí, sợ những cuộc đối thoại bằng tiếng Anh.
• Không kiên trì: Kỹ năng nghe sẽ không tốt lên ngay lập tức sau 1 lần luyện, 1 ngày hay 1 tuần mà cần có thời gian. Nghe nhưng chưa hiểu được nội dung ở những lần nghe đầu tiên là điều rất bình thường mà ai cũng phải trải qua khi học tiếng Anh. Và không có giải pháp nào khác ngoài việc chúng ta phải kiên trì dành thời gian luyện nghe đều đặn mỗi ngày. 
• Nghe được nhưng không hiểu kịp nội dung: Có nhiều lý do khiến bạn có thể nghe nhưng không kịp nắm bắt nội dung người khác muốn truyền đạt, chẳng hạn như có vài từ vựng mới lạ, tốc độ nói nhanh, thiếu kiến thức về chủ đề đang nói. Ngoài ra, nói chuyện với người hoặc trong môi trường mà bạn không quen thuộc cũng có thể khiến tâm lý trở nên căng thẳng, hiểu nội dung chậm hơn.

2. Phương pháp Luyện nghe đảo ngược (Reverse Listening) là gì?

Bạn có thường nghe bằng cách mở file âm thanh, nghe, làm bài tập, kiểm tra kịp thời, sửa lỗi và học từ mới đúng không? Với phương pháp Luyện nghe đảo ngược, quy trình này sẽ thay đổi và mang lại hiệu quả cao hơn.

Phương pháp Luyện nghe đảo ngược (Reverse Listening) dành cho những người mất gốc và hạn chế về từ vựng

Luyện nghe đảo ngược (Reverse Listening) là phương pháp luyện nghe dành cho người tự học bị mất gốc hoặc rất yếu phần từ vựng, càng nghe càng không hiểu được nội dung của bài.

Không giống các phương pháp phổ thông, luyện nghe đảo ngược cho phép tìm hiểu về từ vựng, ngữ cảnh và nội dung của bài nghe trước khi nghe qua script. Điều này giúp người học mở rộng vốn từ, nghe hiểu chủ động và quan trọng nhất là có động lực để kiên trì, thêm yêu thích việc luyện nghe.

Nghe có thể có vẻ lạ, nhưng thực tế, học qua kịch bản trước khi nghe có thể cải thiện kỹ năng nghe của người mới bắt đầu rất hiệu quả. Lý do là nếu bạn gặp từ vựng hoặc ngữ pháp mới trong những lần nghe đầu tiên, bạn có thể dễ nản lòng và từ bỏ. Vì vậy, phương pháp Luyện nghe đảo ngược được nghiên cứu và phát triển nhằm giúp người học:

• Ghi nhớ và nâng cao từ vựng trong ngữ cảnh: Khi đọc trước script để nắm nội dung, bạn sẽ biết được từ vựng mới, phiên âm và ngữ cảnh của chúng. Học từ vựng qua ngữ cảnh là phương pháp ứng dụng các kích thích và dấu hiệu ghi nhớ cho não bộ, giúp bạn nhớ từ vựng nhanh hơn, đồng thời giúp việc tái tạo thông tin tốn ít thời gian và công sức hơn.
• Nghe - hiểu tiếng Anh một cách dễ chịu: Vì đã nắm được các từ vựng, phiên âm và nội dung của bài nghe, bạn sẽ không còn gặp nhiều khó khăn trong việc nghe - hiểu thông tin. Từ đó, làm bài một cách trơn tru hơn.

3. Các bước thực hiện phương pháp cho người mới bắt đầu

Bài nghe minh họa

Bước 1: Hiểu rõ đề bài

Đọc đề bài để hiểu chủ đề. Tập trung vào yêu cầu và thông tin có sẵn để định hướng nội dung và từ khóa cần nghe, cần gạch chân. Nếu có từ bạn chưa biết, tra từ điển để hiểu rõ đề hơn.

Trong bài nghe này, cần chú ý 2 thông tin:

• Thông tin được đưa ra là đúng (true) hay sai (false).
• Có 6 thông tin cần nghe.

Bước 2: Đọc script trước khi nghe

Bước này giúp bạn làm quen với cách phát âm của từ và tập phản xạ dịch nội dung nhanh hơn. Nếu không hiểu từ nào, bạn tra nghĩa và phát âm của từ đó, ghi lên từ vựng để dễ theo dõi. Hãy đảm bảo bạn hiểu được nghĩa và quen với cách phát âm của từng từ bằng cách dịch toàn bộ đoạn script.

Bước 3: Nghe audio trong khi đọc script đã dịch

Kết hợp việc nghe và đọc script để biết phát âm của từ mới, đồng thời ôn lại nội dung và các từ vựng bạn đã học. Hãy kiểm tra lại xem bạn có bỏ sót từ mới hay từ nào phát âm chưa chuẩn hay không. Điều chỉnh tốc độ bài nghe từ chậm đến bình thường để làm quen với tốc độ của người nói, đảm bảo bạn nghe hiểu được nội dung.

Bước 4: Nghe và thực hiện lại bài tập mà không sử dụng script

Ở bước này, hãy thử nghe và giải đề mà không nhìn vào script để xem bạn có nghe và hiểu đúng thông tin hay không. Có thể bạn sẽ cảm thấy rằng mình đang thuộc lòng đề để làm. Nhưng đừng lo, hãy làm theo các bước đúng đắn, đến lần luyện nghe thứ 4,5, bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt.

Bước 5: Kiểm tra đáp án và xem lại script

So sánh bài làm của bạn với đáp án. Nghe lại xem còn thiếu thông tin hay hiểu sai nội dung không.

Bước 6: Gạch chân các từ vựng, cụm từ và ý tưởng hay từ bài nghe 

Gạch chân các từ vựng, cụm từ và ý tưởng hay từ bài nghe và ghi chú vào vở để dễ dàng ôn lại. Bạn nên thêm ví dụ (câu trong bài nghe hoặc do bạn tự nghĩ ra) và áp dụng vào thực tế để ghi nhớ lâu hơn.

Thực hiện phương pháp Luyện nghe đảo ngược với tối thiểu 10 bài nghe tiếp theo để trải nghiệm sức mạnh của phương pháp này.

4. Số bài nghe cần luyện để có thể giao tiếp tiếng Anh cơ bản

Vì sao hầu hết mọi người đều cải thiện kỹ năng nghe thất bại? Chỉ có 1 lý do duy nhất: họ nghe tiếng Anh chưa đủ nhiều. Bạn cần luyện tai để bộ não được làm quen với tiếng Anh. Vậy cần luyện nghe bao lâu để có thể giao tiếp được tiếng Anh cơ bản? Hãy cùng Mytour theo dõi trong bảng dưới đây.

Thời gian cần để luyện nghe và có khả năng giao tiếp tiếng Anh cơ bản

Nếu bạn dành 2h/ngày, 5 ngày/tuần để học tiếng Anh, sẽ mất 12 tháng để tích lũy 5.000 từ vựng. Nếu dành 3h/ngày, 5 ngày/tuần, sẽ tích lũy được 10.000 từ vựng trong 16 tháng. Để sở hữu kỹ năng giao tiếp cơ bản, bạn cần đầu tư thời gian và công sức. Đừng nản lòng bỏ cuộc sau vài lần luyện nghe!

Tuy nhiên, việc dành thời gian luyện nghe không đảm bảo bạn sẽ nghe - hiểu tiếng Anh tốt hơn. Cần phải chọn nguồn nghe phù hợp, trau dồi từ vựng và chỉnh sửa phát âm, đồng thời xây dựng thói quen nghe mỗi ngày. Khi đó, kỹ năng nghe và giao tiếp tiếng Anh sẽ được cải thiện.

5. Phân chia thời gian luyện nghe trong 1 ngày cho người bận rộn

Luyện nghe tiếng Anh không phải là chuyện ngày một ngày hai mà cần đầu tư nhiều thời gian và công sức. Với người đi làm bận rộn, dành ra ít nhất 2h/ngày để học tiếng Anh càng khó hơn. Mytour gợi ý bạn cách phân bổ thời gian luyện nghe trong 1 ngày vô cùng hiệu quả, biến điều không tưởng trên thành khả thi nhé!

• Buổi sáng: Buổi sáng là thời điểm tốt để học tiếng Anh vì bộ não của bạn nhạy bén hơn sau giấc ngủ ngon, giúp bạn tiếp thu kiến thức nhanh hơn. Do đó, bạn có thể khởi động ngày mới bằng 1 audio tiếng Anh, có thể là podcast, các đoạn video ngắn tiếng Anh hay bộ phim tùy theo sở thích. Một số bộ phim tiếng Anh hài hước kinh điển như Extra, How I met your mother, Friends,... chắc chắn sẽ khiến việc luyện nghe thêm thú vị.
• Khi tập thể dục, vệ sinh cá nhân, đi bus, nấu ăn...: Thay vì để bộ não rảnh rỗi trong những khoảng thời gian nhỏ như thế này, bạn có thể đeo nghe hoặc bật loa lên và nghe đi nghe lại các video/ audio đã học. Điều này giúp bạn nghe tiếng Anh quen tai hơn, tăng khả năng nghe - hiểu tiếng Anh.
• Nghỉ trưa: Tại các công ty thường nghỉ trưa ít nhất 1h. Trong hoặc sau bữa ăn, bạn có thể luyện nghe một cách nhẹ nhàng với các bài nghe đã học. Bạn có thể rút ngắn thời gian ngủ để tranh thủ học từ vựng, chỉnh sửa cách phát âm. Và đừng quên nghỉ trưa để tái tạo năng lượng bạn nhé!
• Khi tan làm: Khi tan làm, bạn có thể luyện nghe lại các bài đã nghe trong ngày, tra nghĩa, cách phát âm của từ mới để hiểu hơn về nội dung bài nghe. Nếu bạn đã quen tai với các bài trước, hãy đổi sang một bài mới. 
• Trước khi đi ngủ: Theo dữ liệu của ứng dụng học ngôn ngữ Duolingo, những người dùng biến việc luyện tập ngôn ngữ trước giờ đi ngủ thành thói quen hàng ngày có kết quả tốt hơn hẳn so với nhóm người dùng khác. Do đó, trước khi đi ngủ, bạn nên kiểm tra lại tất cả nội dung đã nghe trong ngày, ôn lại từ vựng, nghe và tưởng tượng bài nghe ở trong đầu. Đây là lúc bộ não hứng thú và tập trung tiếp thu kiến thức hiệu quả.

Phân chia thời gian luyện nghe tiếng Anh cho người bận rộn

Kể cả khi đi ngủ, bạn vẫn có thể luyện nghe và làm quen với âm điệu, trọng âm của tiếng Anh. Bộ não của chúng ta luôn làm việc chăm chỉ, tạo ra mối liên hệ giữa kiến thức bạn mới tiếp thu và những điều bạn đã biết. 

Tóm lại, tất cả khoảnh khắc trên đều có 1 điểm chung: chúng không đòi hỏi sự tập trung hoặc suy nghĩ sâu. Trong ngày có rất nhiều thời gian như vậy, và chúng chính là thời điểm tốt để luyện nghe. Bằng cách kiên trì nghe tiếng Anh theo thời gian phân bổ như trên, cho dù bận rộn đến mấy, bạn vẫn có thể luyện nghe tiếng Anh hơn 1h/ngày.

Để không lãng phí thời gian luyện nghe mà không thể cải thiện, bạn nên nghe từ dễ đến khó và chọn các nguồn nghe có phụ đề, từ vựng đi kèm. Script sẽ giúp bạn biết được lý do nghe không hiểu tiếng Anh là do phát âm của bạn chưa chuẩn hay do từ mới bạn chưa biết. Từ đó, học từ vựng và chỉnh sửa phát âm, đồng thời cũng nhớ được mặt chữ, phục vụ quá trình đọc viết sau này.

6. Cách thực hiện phương pháp Luyện nghe đảo ngược trong lớp học tại Mytour

Không ngẫu nhiên mà học giao tiếp tiếng Anh tại trung tâm là phương pháp mang lại hiệu quả tốt nhất cho người đi làm bận rộn. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc sắp xếp thời gian, tự học nghe - nói tiếng Anh và kỷ luật bản thân, hãy để Mytour giúp bạn.

Mytour thực hiện phương pháp Luyện nghe đảo ngược trong quy trình giảng dạy

Mytour là trung tâm tiếng Anh giao tiếp duy nhất cam kết đầu ra chuẩn CEFR theo cả 4 kỹ năng: nghe - nói - đọc - viết. Đến nay, đã có hơn 500.000 học viên có thể giao tiếp tiếng Anh thành thạo sau các khóa học tại Mytour. Bên cạnh các phương pháp học tiên tiến như Pronunciation Guide (phát âm chuẩn IPA), tiếng Anh kỷ luật, v.v, Mytour đang áp dụng nhiều phương pháp nâng cao kỹ năng nghe cho học viên. Cụ thể:

• Luyện nghe đảo ngược (Reserve listening): Học viên được đọc script, tìm hiểu từ vựng, cách phát âm và nội dung bài nghe trước khi nghe và giải đề.
• Nghe hiểu chuyên sâu (Listening Comprehension): Đây chính là những bước cuối cùng của phương pháp luyện nghe đảo ngược. Học viên được nghe bài nghe 1 lần duy nhất để tăng sự tập trung. Tiếp theo, kiểm tra lại với scipt để xác định lý do nghe sai: từ vựng mới hoặc từ vựng đã biết nhưng phát âm chưa chuẩn. Sau đó, được giới thiệu các từ mới và cách sử dụng chúng. 
• Nghe hiểu thông qua các video tình huống thực, qua phim: Giúp học viên học được từ vựng qua ngữ cảnh, ghi nhớ lâu hơn. Đồng thời, làm quen với tiếng Anh giao tiếp thường ngày.