Với các liên kết mở rộng từ Truyện Kiều, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Đoàn thuyền đánh cá, Ánh trăng, Bếp lửa, Con cò, Sang thu, Nói với con, Làng, Lặng lẽ Sa Pa... giúp học sinh rất nhiều trong quá trình ôn thi vào lớp 10. Ngoài ra, có thể tham khảo thêm phương pháp viết đoạn văn nghị luận văn học.
Liên kết mở rộng từ Truyện Kiều
- “Nguyễn Du viết Kiều đất nước hóa thành văn..”
(Chế Lan Viên)
- “Nguyễn Du vĩ đại bởi Nguyễn Du là nhà thơ nhân đạo chủ nghĩa.”
(Nguyễn Lộc)
- “Thúy Kiều không chỉ là một con người thông thường mà còn là một nhân cách, một tiêu chuẩn, một nguyên lý sống để so sánh mọi giá trị thực hay giả của cuộc sống; nếu tự thẩm nhìn vào đó, tất cả những phẩm chất tốt đẹp, cao quý hay những tư duy xấu xa, ti tiện sẽ hiện rõ, không thể giấu diếm.”
(Nguyễn Lộc)
Liên kết mở rộng về Mùa xuân nho nhỏ
- “Thanh Hải chưa phải là một nhà thơ vĩ đại. Nhưng khi giọng nói cách mạng biến thành tiếng thơ, dù không lớn nhưng vẫn rất đáng quý.”
(Hoàng Trung Thông)
- “Nhà thơ Thanh Hải đã trao lại cho thế giới “Một mùa xuân nho nhỏ”, “một nốt trầm sâu thẳm”, nhưng đó không phải là mùa xuân thoáng qua mà là một lửa nhỏ sẽ luôn bùng cháy, đó không phải là nốt trầm dừng lại mà là âm điệu vang mãi, không bao giờ phai nhạt.”
(Lê Khánh Mai)
- Liên kết với cảnh thiên nhiên của mùa thu:
“Bóng nắng mặt trời thêm sáng rực
Bông lúa chín sáng màu vàng óng
Sương bay trên cỏ mềm mại
Sương rơi tỏa ánh lấp lánh
Bay lượn về phía bầu trời xanh biếc
Chim hót ríu rít khắp nơi.”
(Trần Hữu Thung)
- Kết nối với tinh thần tự nguyện, hy sinh cho quê hương:
“Tóc đã bạc nửa đầu
Vẫn còn gì dành cho quê hương
Xin làm chiếc lá rụng
Xin làm giọt sương bay.”
(Viễn Phương)
Liên kết mở rộng với tác phẩm Viếng lăng Bác
- “Viễn Phương là một cá nhân với nhiều chiều sâu, chịu ảnh hưởng sâu sắc từ quá khứ, từ cuộc đấu tranh của dân tộc, và cảm thấy mạnh mẽ với thơ của mình, với tinh thần của mình, và với cuộc sống của mình.”
(Trần Thanh Đạm)
- “Thơ của Viễn Phương tự nhiên, dễ thương, sâu lắng, u buồn, sôi động, không rườm rà, phức tạp, quan trọng. Mỗi hình ảnh trong cuộc sống anh đều chứa đựng yếu tố thơ.”
(Mai Văn Tạo)
- Sự tiếc thương không ngừng của cả dân tộc dành cho người cha già đáng kính:
“Trong những ngày u buồn tiễn đưa
Đời chảy nước mắt trời đổ mưa.”
(Tố Hữu)
- Kết nối với hình ảnh những cây tre xanh bên góc lăng của Bác:
“Bão giông ôm chặt bờ vai
Bàn tay nắm chặt nhau gần thêm.
Tình bạn không biên giới
Xây dựng từ đó mà trở nên quý giá.”
(Nguyễn Duy)
Liên kết mở rộng Đồng chí
- “Chính Hữu đã tạo ra cho mình một phong cách thơ, một cách diễn đạt riêng, phong cách và cách diễn đạt đó không thể lẫn vào bất kỳ phong cách thơ nào khác, kể cả của các tác giả quân đội khác.
(Ngô Vĩnh Bình)
- “Tài năng và tình cảm trong thơ của Chính Hữu đã làm cho những bài thơ nổi bật với tinh thần quân đội và tinh thần giai cấp vượt qua cả chiến trường.
(Thùy An)
- “Chính Hữu là một nhà thơ có tài, có cảm xúc sáng tạo độc đáo, sâu sắc, và chăm chút từng từ, từng ý, từng vần. Ông không sáng tác nhiều nhưng lại đầy tinh tế. Trong thơ của ông, có triết lý mà không phải nhà thơ nào cũng có.”
(Nhà văn Hồ Phương)
- Kết nối với sự lạnh lẽo của rừng hoang:
“Rét ở Thái Nguyên, rét đến Yên Thế
Gió thổi qua rừng, Đèo Khế gió thổi qua.
(Tố Hữu)
- Kết nối với tinh thần chiến đấu của binh lính:
“Người ra đi không quay đầu lại
Đằng sau, nắng rọi lá rơi phủ đầy.”
(Nguyễn Đình Thi)
- Kết nối với tình đồng chí, đồng đội:
“Ba thằng đó bám chặt gió thổi đi đâu?
Giữa đêm, sương rơi ướt nhẹp mái tóc
Chòi cao, lá khô nhiều đến đâu.”
(Lê Kim)
Kết nối mở rộng Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- “Thơ của ông mang hơi thở của một thời đại nhưng bằng một phong cách độc đáo, mạnh mẽ và kiêu căng của người lính trong cuộc chiến chống Mỹ. Thơ ông có sức mạnh của cả một đội quân sẵn sàng ra trận.
(Nguyễn Văn Thọ)
- “Sáng tác của Phạm Tiến Duật là một 'Góc bảo tàng sống động về Trường Sơn thời chiến tranh chống Mỹ.”
(Đỗ Trung Lai)
- “Tôi có mối liên kết sâu sắc với Trường Sơn và có thể nói Trường Sơn đã sinh ra nhà thơ Phạm Tiến Duật. Trước, nay và tương lai, mọi thứ tôi có thể viết được để ghi lại trong lòng của độc giả chính là kết quả của những năm tháng tôi sống ở Trường Sơn.”
(Phạm Tiến Duật)
- “Quê hương của tôi là miền biển mặn, làng tôi nơi đất nghèo phải cày lên cả sỏi đá. Anh và tôi, hai người xa lạ, từ hai phương trời xa lạ gặp nhau.”
(Chính Hữu)
- “Đoàn quân giải phóng ra đi một lần, không biết sẽ có ngày trở về. Ra đi để bảo vệ non sông, ra đi, thà chết còn hơn là phải lui.”
(Phan Huỳnh Điểu)
- “Khi chúng ta lên xe, chúng ta chưa quen biết nhau, nhưng khi chúng ta xuống xe, chúng ta đã trở thành bạn bè.”
(Phạm Tiến Duật)
- “Đường Trường Sơn được chia làm hai để giúp cứu nước, và lòng dũng cảm của những người tham gia mở ra tương lai.”
(Tố Hữu)
Kết nối mở rộng Đoàn thuyền đánh cá
- “Huy Cận có khả năng cảm nhận cuộc sống với một cách đặc biệt, từ những chi tiết tinh tế của tự nhiên đến những biến động to lớn trong vũ trụ vô hạn. Ông là nhà thơ có “bộ óc lắng nghe kỳ diệu”.”
(Xuân Diệu)
- “Bài thơ của tôi là một cuộc đua giữa con người và tự nhiên, và con người đã chiến thắng. Đây là một bản hòa nhạc, ca tụng tinh thần làm chủ, niềm vui của con người lao động.”
(Huy Cận)
- “Con người tồn tại trong xã hội và trong vũ trụ... là một phần của vũ trụ. Đó là hai cực của cuộc sống, hai cực của tư duy, hai cực của người thơ.”
(Huy Cận)
- Cảnh thuyền dân chài ra khơi vào buổi sáng đẹp nhất:
“Khi trời quang đãng, gió nhẹ buổi sớm hồng
Người dân mạnh mẽ lái thuyền ra đánh cá.”
(Tế Hanh)
- Vẻ đẹp mạnh mẽ của những con thuyền ra khơi:
“Chiếc thuyền như con ngựa hoang rất dũng mãnh
Đẩy mái chèo mạnh mẽ vượt qua biển rộng
Cánh buồm trắng trải rộng như tinh thần của làng quê
Rãnh mình mở rộng bao la, hứng gió mênh mông..”
(Tế Hanh)
- Sự phong phú, đẹp đẽ của quê hương:
“Bầu trời xanh là của chúng ta
Núi rừng này là của chúng ta
Cánh đồng hương thơm phức
Những con đường rộng lớn
Các dòng sông nâu đậm chất đất đỏ.”
Kết nối mở rộng với Ánh trăng
- “Nguyễn Duy mong muốn đứng giữa hiện tại và nhìn lại quá khứ từ góc độ cá nhân, thơ anh như một cảnh báo, một lời nhắc nhở (...) Không chỉ qua thể thơ và giọng điệu, mà cả bản chất dân dã của thơ Nguyễn Duy hiện hữu trong cả cách suy nghĩ và biểu đạt, trong quá trình xây dựng hình ảnh thơ. Tất cả những điều đó vừa mang dấu ấn dân tộc và truyền thống, lại cực kỳ hiện đại và sáng tạo.”
(Lê Quang Hưng)
- Kết nối với sự biến đổi của cuộc sống đô thị ảnh hưởng đến tư duy con người:
“Trở về thành phố xa lạ
Nhìn nhà cao, còn thấy núi non xa xôi
Giữa phố đông, vẫn nhớ về làng quê
Ánh đèn sáng vẫn nhớ mảnh trăng giữa rừng.”
(Tố Hữu)
- Liên hệ với việc quên lãng quá khứ của người lính sau thời gian bình yên:
Trách người vội vã, bỏ lại quá khứ kỉ niệm
Trách người phũ phàng, lãng quên tình tự yêu thương
Liên hệ mở rộng Bếp lửa
- “Tâm hồn trẻ trung, nhiều suy nghĩ, đầy rung động, sâu thẳm, duyên dáng”
(Lê Đình Kỵ)
- “Bếp lửa” là nguồn nhiệt năng tỏa sáng, hào sảng và trẻ trung, gợi cảm và tươi mới, ấm áp và trí tuệ”
(Trần Quang Quy)
- Kết nối với kí ức tuổi thơ bên bà:
“Tiếng gà rền
Mang theo biết bao niềm vui
Về đêm, cháu nằm mơ
Một giấc ngủ êm đềm.”
(Xuân Quỳnh)
- Nối kết với tình yêu dành cho quê hương, đất nước:
“Mỗi người có một quê hương
Giống như chỉ có một người mẹ thôi
Ai không nhớ về quê hương
Sẽ không thể trưởng thành..”
(Nguyễn Trung Quân)
Liên hệ mở rộng Con cò
- “Trong suốt hơn 50 năm, thơ của Chế Lan Viên luôn là một giọng thơ thu hút sự chú ý của dư luận. Có thể nói: Chế Lan Viên là một nhà thơ không yên ổn, anh không yên ổn trong sự trăn trở sáng tạo và cũng tạo ra sự không ổn định trong thế giới thơ của chúng ta.”
(Tế Hanh)
- “Chế Lan Viên luôn là một nhà thơ sáng tạo, luôn khám phá và tìm kiếm. Ông thừa hưởng và phát triển những giá trị tốt đẹp của văn chương và con người để tạo ra những tác phẩm độc đáo. Ông hiểu biết sâu sắc về vai trò của văn chương và trách nhiệm của người nghệ sĩ đối với cuộc sống”.
- Tình mẹ và lời ru gắn bó với cuộc sống của con
Mẹ ru bằng sự thật trong cuộc sống/ Sữa nuôi cơ thể, lời ru nuôi tâm hồn/ Mẹ ru con, liệu mai sau con còn nhớ điều ấy.”
(Nguyễn Duy)
- Con cò trường tồn mãi mãi; lời ru sẽ sống vĩnh viễn với con người, sống mãi với dân tộc Việt Nam:
“Nghìn năm trên đất nước này/Cò vẫn bay vút bao la/Cò vẫn ngự trên đỉnh mây/Cò vẫn hát khúc dân ca quê hương!”
(Nguyễn Duy)
Liên kết với mùa thu đang đến
- “Thơ Hữu Thỉnh chứa đựng những suy tư sâu sắc và đầy câu hỏi. Điều đó làm cho thơ của Hữu Thỉnh trở nên sâu lắng trong nhìn nhận về cuộc sống. Ngoài ra, từng trải qua những gian khổ của chiến tranh, thơ Hữu Thỉnh là biểu hiện của sự trưởng thành từ kinh nghiệm sống, là tiếng reo vang của những kí ức về thời gian đầy bom đạn.”
(Hà Thị Anh)
- Kết nối với sự thay đổi của mùa vụ:
“Thu đã về bên kia cửa sổ
Trên cành lá vàng bắt đầu rụng rời.”
(Sao Mai)
- Kết nối với đặc điểm của mùa thu:
“Buổi sáng mát mẻ như những ngày xưa
Gió thu mang hương cốm mới.”
(Nguyễn Đình Thi)
Liên kết mở rộng Đàm thoại với con
- “Thơ Y Phương giống như một bức tranh dân gian với nhiều màu sắc khác nhau, phong phú và đa dạng, nhưng vẫn giữ được bản sắc dân tộc rất đậm và độc đáo. Điểm độc đáo này được thể hiện cả trong nội dung lẫn hình thức. Với Y Phương, thơ của dân tộc Tày và của Việt Nam nói chung đều được thêm vào một dấu ấn mới, một phong cách mới.”
- Tinh thần quê hương rõ ràng trong thơ của Y Phương:
“Nàng về quê Cao Bằng bỏ lại giã gạo/ Để anh mang nước Cao Bằng về ngâm/ Nước Cao Bằng ngâm thì gạo trắng.”
(Dân ca)
- Kết nối với câu ca dao “Đường đời cho những tấm lòng”:
“Biển lên, non xuống, gập ghềnh
Đường tình nghĩa, ai còn nhớ đường?”
(Ca dao)
Kết nối mở rộng với làng quê
- “Chỉ với ba tác phẩm “Vợ nhặt”, “Làng”, “Con chó xấu xí”, Kim Lân đã đủ sức để góp mặt trong danh sách các tác phẩm văn học uy tín của Việt Nam.”
- “Khi viết về nạn đói, thường tập trung vào khổ cực và bi thảm. Nhưng khi viết về con người gặp đói, thường nghĩ đến cái chết. Tôi muốn viết một câu chuyện ngắn khác. Trong hoàn cảnh khốn cùng, dù đối mặt với cái chết, những con người đó không mải mê nghĩ về cái chết mà vẫn đặt niềm tin vào sự sống, hy vọng vào tương lai. Họ muốn sống, để lại dấu ấn cho thế hệ sau.”
(Kim Lân)
- “Trong truyện ngắn Làng, linh hồn chính là ông Hai. Kim Lân đã tạo nên một hình ảnh sống động về người nông dân Việt Nam trong những ngày đầu kháng chiến, những người bình thường với tình yêu thương đối với quê hương và đất nước, được nuôi dưỡng và phát triển để trở nên tốt đẹp hơn mỗi ngày.”
(Trịnh Bích Ba)
- “Truyện ngắn này không chỉ viết về cuộc sống trong ngõ ngách mà còn về tình cảm sâu sắc của con người dành cho quê hương và làng xóm. Đó là câu chuyện về những người dân trong làng tôi. ...Tôi yêu quê hương của mình và tin rằng những người dân trong làng tôi không bao giờ khuất phục trước kẻ thù. Tôi viết truyện ngắn Làng để khẳng định niềm tin của mình và chứng minh sự trung thành của làng tôi.”
(Kim Lân)
Kết nối mở rộng với hành trình yên bình ở Sa Pa
– “Mỗi truyện ngắn của Nguyễn Thành Long như một trang đời, một khúc, một nét của cuộc sống được rút trích. Ta thường thấy trong những tác phẩm của Nguyễn Thành Long những lời nhận xét nhỏ nhắn, nhẹ nhàng như một lời nhắc nhở dịu dàng đến độc giả.”
(Tô Hoài)
- “Các tác phẩm như một bài thơ về cái đẹp của cách sống và tư duy của những người lao động bình thường, nhưng cao cả. Họ là biểu tượng của một giai đoạn lịch sử đầy gian khổ và hy sinh, nhưng cũng đầy sáng sủa, đẹp đẽ. Từ hình ảnh của họ, ta suy ngẫm về ý nghĩa của cuộc sống, của lao động tự do, về bản chất của con người và nghệ thuật.”
Kết nối mở rộng với câu chuyện của Chiếc lược ngà
- “Nguyễn Quang Sáng là một tác giả tài năng trong việc kể chuyện. Bằng cách viết đơn giản mộc mạc, anh ta kể từng câu chuyện tình này đến câu chuyện tình khác giống như một người nông dân miền Nam kể chuyện truyền thống. Những trang văn đơn giản này đã đánh thức những cảm xúc sâu sắc về tình yêu.”
(Phan Đắc Lập)
- “Trong lĩnh vực văn chương, Nguyễn Quang Sáng là một trong những tác giả tài năng nhất của Việt Nam.”
(Nguyễn Quang Thiều)
- “Tác phẩm là một trong những câu chuyện đáng đọc, đã đem lại cho tôi những cảm xúc cao quý.”
- “Trong tất cả các truyện, tôi ưa thích nhất Chiếc lược ngà, vì cách viết đơn giản như đang kể chuyện, chân thành, mang hơi thở của miền Nam. Các nhân vật trong truyện đều thân thuộc, giản dị, sống tự do, vừa anh hùng vừa gần gũi với cuộc sống hàng ngày.”
(Phan Đông Thúc)
Kết nối mở rộng với vũ trụ xa xôi của Những ngôi sao
- “Tôi luôn quan sát những tình huống khó khăn trong cuộc sống, để thúc đẩy người ta tìm cách giải quyết mọi thách thức, để họ có thể tha thứ lẫn nhau, sống hòa thuận hơn và yêu thương nhau nhiều hơn. Đó là ý nghĩa của tác phẩm của tôi.”
(Lê Minh Khuê)
- “Những đội du kích nhỏ mạnh dạn giương cao khẩu súng/ Kẻ Mỹ khoe sức mạnh một cách lòe loẹt nhưng cúi đầu/Nhưng người anh hùng không phải là ai đó chỉ vì mái râu”
(Tố Hữu)
- “Câu chuyện kể rằng: một cô gái dũng cảm mở lối/ Để giữ cho con đường đêm đó không bị hỏng/Để đoàn xe có thể kịp giờ ra trận/ Cô ấy đã dùng tình yêu với Tổ quốc làm lửa sáng/ Đánh lạc hướng cho kẻ thù. Đó là sức mạnh từ lòng yêu nước.”
(Lâm Thị Mỹ Dạ)
Liên kết mở rộng đến Bài ca ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ
- “Thơ của Nguyễn Khoa Điềm là một dạng thơ trữ tình đầy cảm xúc, chứa đựng niềm khao khát và hành động. Đó là một thể loại thơ giàu sức sống, mang trong lòng mình sự trăn trở của một thời kỳ.”
(Báo Đắk- nông)
- “Nguyễn Khoa Điềm đã hiểu rõ bản chất của thơ ca, đảm bảo sự sâu sắc và nhảy vọt của tư duy thơ, anh ta chọn lọc từ ngữ và hình ảnh một cách tinh tế, tận dụng mạnh mẽ “âm điệu của khoảng cách trong thơ”, ngôn ngữ thơ được tinh chế để thể hiện vẻ đẹp của thực tế. Phong cách sáng tạo của nhà thơ đã đạt đến mức độ trưởng thành, tạo ra một không gian nghệ thuật mở cửa giữa thế giới ảo và thực, đồng thời lưu giữ những giá trị văn hóa bền vững của dân tộc…”
- Kết nối mở rộng về tình yêu thương bao la của người mẹ dành cho con:
“Cuộc đời này con đi qua
Nhưng lời ru mẹ không đi qua hết.”
(Nguyễn Duy)
- Liên kết mở rộng về tình yêu, hy vọng, và mong ước của mẹ dành cho con:
“Lớn lên, lớn lên, lớn lên...
Con làm gì
Con làm thi sĩ!
Cánh cò trắng vẫn cất tiếng bay
Trước nhà con
Trong bóng mát của câu văn..”
(Chế Lan Viên)