Để nhận diện một người có tính kiểm soát, hãy bắt đầu bằng cách quan sát hành vi của họ. Chú ý đến sự thay đổi trong tâm trạng và phản ứng của họ đối với những câu hỏi đơn giản. Lưu ý cách họ phản ứng khi bạn từ chối hoặc muốn làm điều gì đó cho riêng mình. Hãy quan sát cách họ tương tác với người khác, đặc biệt là trong các nhóm bạn bè. Đừng quên xem xét việc lạm dụng quyền lực, đặc biệt là khi quyền lợi là chung.
Các bước
Kiểm tra hành vi của họ

Cảm nhận khi ở gần họ. Bạn có mối quan hệ nào khiến bạn cảm thấy bị hạn chế, bị kiểm soát, bị đè nén hoặc đơn giản là cảm thấy buồn chán vì họ luôn sai khiến? (Và bạn cảm thấy phải xin lỗi vì phải luôn nhường nhịn?) Có ai khiến bạn phải tự giữ gìn để hành động theo cách mà họ mong muốn hoặc để làm cho họ hài lòng không? Có ai đó dường như luôn phản đối bạn vì những điều bạn nói hoặc làm mặc dù không có lý do gì không? Nếu bạn cảm thấy quen với những tình huống như vậy, có thể bạn đang đối diện với một người thích kiểm soát.
- Người thích kiểm soát không phải lúc nào cũng là nam giới, phụ nữ hoặc bất kỳ ai. Mối quan hệ kiểm soát có thể là tình yêu hoặc mối quan hệ thông thường. Bạn cũng nên cẩn trọng với người ghen tuông và kỳ thị bạn bè của bạn, đặc biệt khi họ không hài lòng với mối quan hệ hiện tại của họ.
- Việc có tính cách mạnh mẽ chưa chắc đã là người thích kiểm soát. Bạn có thể kiểm tra bằng cách này: 'Họ có cho phép bạn tự do là chính mình không, hay họ ảnh hưởng quá mức đến hành vi của bạn?'
- Phân biệt giữa người có ranh giới rõ ràng và người thích kiểm soát bằng cách quan sát cách họ phản ứng với các vấn đề khác nhau. Nếu một người luôn tức giận khi bị chạm vào cơ thể mà không được cảnh báo trước, nhưng không bao giờ ép buộc khi bạn thay đổi kiểu tóc, tăng hoặc giảm cân... Đó là người có ranh giới rõ ràng. Quyền lựa chọn riêng tư của người khác về thay đổi tôn giáo, ăn uống, cách ăn mặc hoặc tập thể dục cũng là vấn đề về ranh giới. Dù bạn cho rằng bạn đúng và họ sai, người nhạy cảm với những vấn đề này thường có ranh giới rõ ràng về những gì họ muốn trong cuộc sống của họ, cũng như cách họ muốn được đối xử và đối xử với người khác. Chỉ khi họ bắt đầu nói bạn phải làm gì, phải mặc gì, cảm thấy như thế nào và cư xử ra sao, họ mới là những người thích kiểm soát.
- Đừng tự cảm thấy xấu hổ khi nhận ra bạn cũng có thể kiểm soát người khác đôi khi, đặc biệt là nếu cha mẹ bạn cũng như vậy. Ở mức độ sâu sắc hơn, bạn sẽ cảm thấy thoải mái với môi trường mà bạn lớn lên, và sẽ mất một khoảng thời gian để thay đổi cách bạn xử lý người khác theo cách mà bạn đã được dạy. Điều này là một phần quan trọng của quá trình tự thay đổi. Nếu bạn nhận ra điều này, hãy dừng lại và xin lỗi người bạn đã xâm phạm ranh giới. Điều này có thể bảo vệ mối quan hệ và tình bạn trong cuộc sống của bạn.

Chú ý đến biến động tâm trạng. Biến động tâm trạng là dấu hiệu đặc trưng của người thích kiểm soát. Họ thường suy nghĩ về những nỗi đau và bất công mà họ phải chịu, và tìm cách kiểm soát người khác để giải quyết vấn đề của họ. Có ai tốt hơn là một người vâng lời và một người khác để đổ lỗi hoặc đe dọa khi họ không muốn đối diện với nguyên nhân của nỗi đau của họ?
- Những người thay đổi tâm trạng thường hay tỏ ra cáu kỉnh hoặc tạo ra không khí u ám ngay cả khi mọi thứ đang tốt đẹp.
- Họ thường không hài lòng khi không được chú ý đúng mức và không đáp ứng đúng nhu cầu của họ. Điều này là một cách kiểm soát mà rất khó từ chối vì họ sẽ nói rằng họ đang đau khổ hoặc buồn bã để khiến người khác cảm thông.

Nghi ngờ và thể hiện tính nóng nảy. Thường xuyên bộc phát sự tức giận, đặc biệt là kết hợp với hành vi bắt nạt hoặc đe dọa, là một dấu hiệu của người thích kiểm soát. Sự tức giận thường xảy ra khi bạn không đồng ý với họ hoặc khi bạn không thực hiện những gì họ muốn. Trong tâm trí họ, bạn đang thách thức quyền lực của họ khi phản đối hoặc không tuân theo ý muốn của họ.
- Với tâm trạng dễ biến đổi, những người nóng tính có thể làm bạn cảm thấy rất khó chịu vì bạn không bao giờ biết bạn đứng ở đâu trong tâm trạng của họ. Đôi khi, họ có thể trút giận lên bạn bằng hành động hoặc lời nói. Đừng bao giờ chịu đựng hành vi bạo lực hoặc lạm dụng từ người khác. Việc này không phải là lỗi của bạn.

Quan sát cách họ phản ứng khi được hỏi những câu hỏi thông thường. Cách họ đáp lại câu hỏi có thể tiết lộ một số điều về họ:
- Một người thích kiểm soát tin rằng bạn nên biết mọi suy nghĩ của họ. Nếu bạn hỏi về những thứ như làm gì cùng nhau, đi đâu, họ muốn gì... họ có thể tỏ ra tức giận vì họ mong bạn hiểu hết tất cả nhu cầu của họ và ưu tiên chúng trên hết. Họ không thích khi phải ra quyết định vì họ cho rằng mọi quyết định đều đã được định sẵn theo ý họ.
- Người thích kiểm soát thường nghĩ rằng họ có thể đọc được suy nghĩ của bạn. Họ có thể bối rối khi bạn nói điều khác với hình ảnh mà họ đã tưởng tượng về bạn.
- Những câu hỏi có thể làm người thích kiểm soát cảm thấy không thoải mái vì họ muốn kiểm soát tình huống.
- Người thích kiểm soát có thể nghĩ rằng người hỏi cần được chỉ dẫn và hướng dẫn vì họ không biết câu trả lời. Họ sẽ cố gắng khiến bạn phải đoán và lo lắng về khả năng ra quyết định của mình.

Lắng nghe cách họ nói chuyện. Những người này thường cố gắng kiểm soát bạn bằng cách tạo ra cảm giác bạn là 'tất cả mọi thứ' đối với họ. Họ có thể khen ngợi bạn dù đó chỉ là lời khen không đáng hoặc không chính xác. Nhưng thường thì họ sẽ nhanh chóng khinh thường bạn và cư xử thô lỗ, đặc biệt khi họ nghĩ bạn đã làm sai điều gì đó. Nếu bạn cảm thấy tự ti, xấu hổ hoặc buồn bã sau khi nói chuyện với họ, có thể bạn đang chịu ảnh hưởng của một người thích kiểm soát.
- Ví dụ: Duy luôn khen ngợi Linh nhưng không bao giờ coi cô ấy là bạn thân. Thay vào đó, cô ấy luôn cảm thấy thấp hèn và luôn cảm thấy mình cần phải chiếm ưu thế trong mối quan hệ này.
- Người thích kiểm soát có thể chỉ trích người khác như một cách để tỏ ra mình cao hơn. Hãy chú ý đến cách họ nói về người khác, có thể bạn sẽ nhận ra họ luôn đặt mình lên cao và coi thường người khác.

Hãy cẩn thận với những người không chấp nhận câu trả lời 'không'. Họ thường áp đặt ý kiến của mình lên bạn và khiến bạn cảm thấy tội lỗi về quyết định của mình. Nhớ rằng bạn có quyền từ chối mà không cần phải cảm thấy áy náy.
- Áp lực trong mối quan hệ thường xuyên xuất phát từ yêu cầu tình dục. Nếu bạn bị ép buộc thực hiện điều gì đó mà bạn không muốn, hãy nhớ rằng bạn luôn có quyền từ chối.

Xem xét những tình huống khi bạn cảm thấy phải thay đổi bản thân hoặc kế hoạch của mình để hòa hợp với người khác. Nếu bạn phải thay đổi ý kiến của mình để làm theo người khác, có thể bạn đang gặp phải một người thích kiểm soát.
- Họ thường bỏ qua cảm xúc của bạn và cố gắng định nghĩa thực tế theo cách của họ. Nếu bạn thấy mệt mỏi, họ có thể nói rằng bạn không hề thế, đó là một dấu hiệu của người kiểm soát.
- Nếu kế hoạch của bạn thường bị thay đổi vì người khác, hãy cân nhắc lại mối quan hệ đó. Bạn không cần phải thay đổi ý kiến của mình để làm theo người khác.

Quan sát cách họ xử lý những tình huống khó khăn và ra quyết định chung. Điều này giúp bạn nhận biết người thích kiểm soát. Họ không chấp nhận sự khác biệt và luôn muốn bạn giống họ. Hãy nhớ rằng mối quan hệ là vấn đề của cả hai, không chỉ của họ.
- Những người kiểm soát thường chỉ trích bạn thay vì nhìn nhận vấn đề. Hãy cẩn trọng và không để họ đè nén bạn.
- Đôi khi tình yêu có thể làm bạn bỏ qua những dấu hiệu này. Hãy tỉnh táo và không để tình cảm làm mù mắt bạn.
Quan sát cách họ tương tác với môi trường xung quanh

Lắng nghe những câu chuyện về mối quan hệ của bạn với người khác. Khi người thích kiểm soát can thiệp vào mối quan hệ của bạn với bạn bè và người thân, đó là một dấu hiệu đỏ. Họ cố gắng chia rẽ bạn và người khác, phá vỡ mối quan hệ giữa hai bên.
- Mục tiêu của họ là cô lập bạn để kiểm soát cuộc sống của bạn. Hãy cẩn trọng với mọi hành động chia rẽ bạn bè của bạn.
- Người thích kiểm soát thường ghen tuông và muốn kiểm soát mọi khía cạnh của cuộc sống của bạn. Đây không phải là dấu hiệu của tình yêu, mà là sự kiểm soát không lành mạnh.

Kiểm tra mối quan hệ bạn bè của họ. Người thích kiểm soát thường không có bạn thân và luôn ghen tị với những người được yêu mến hơn. Họ thường chỉ trích người khác và không biết nhường nhịn trong mối quan hệ.
- Mối quan hệ cần sự cân bằng từ cả hai phía. Nếu chỉ một phía kiểm soát, mối quan hệ sẽ không thể phát triển.

Chú ý đến lạm dụng quyền lực. Người thích kiểm soát thường muốn kiểm soát mọi khía cạnh của cuộc sống, kể cả mối quan hệ xã hội. Họ có thể dùng mọi cách, từ đe dọa đến sử dụng thẻ tín dụng, để kiểm soát bạn.
- Đừng để bị mê hoặc bởi những quyền lợi tạm thời mà họ đưa ra. Họ chỉ muốn kiểm soát bạn hơn.
Tự giải thoát khỏi người kiểm soát

Chấp nhận sự thật về họ. Nếu bạn cảm thấy không thoải mái ở bên họ, hãy tìm cách loại bỏ họ khỏi cuộc sống của bạn. Đừng tự trách bản thân vì đã rơi vào tình huống này.
- Bạn là mạnh mẽ và không cần phải để bản thân trở thành con mồi của họ. Hãy nhớ điều đó.
- Hãy tìm sự hỗ trợ từ những người đáng tin cậy để vượt qua khó khăn này. Đừng giải thích với người kiểm soát về kế hoạch của bạn.

Thiết lập ranh giới và bảo vệ quyền của bạn. Đừng để bị người khác ép buộc bạn làm những điều bạn không muốn. Hãy nói thẳng nếu bạn không đồng ý với ý kiến của họ.
- Hãy kiên nhẫn và không để bị họ làm phiền bạn. Khi cảm thấy không thoải mái, hãy kết thúc cuộc trò chuyện.
- Hãy nhớ rằng việc nổi giận của họ chỉ là cách họ kiểm soát bạn. Đừng để bị họ lôi kéo vào cuộc xung đột không cần thiết.

Không cố gắng thay đổi họ. Bạn không thể thay đổi người khác, đặc biệt là những người thích kiểm soát. Hãy tập trung vào việc điều chỉnh hành vi của bản thân mình thay vì cố gắng thay đổi họ.

Luôn giữ vững quan điểm trước sự thao túng. Người thích kiểm soát thường muốn lợi dụng thông tin cá nhân của bạn. Hãy tự tin và không để bị họ làm phiền.
- Nếu có ai dò xét thông tin cá nhân của bạn, hãy giữ khoảng cách với họ.

Giữ khoảng cách. Tránh gặp gỡ người thích kiểm soát và giao tiếp ngắn gọn. Đừng để họ làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bạn.
- Giữ quyền lợi và lựa chọn của bạn. Hãy nói rõ quan điểm của mình và không để bị thao túng.

Biết giữ khoảng cách và không để bị thao túng. Đừng đắm chìm vào vấn đề của người khác. Hãy tập trung vào bản thân mình và không để họ làm ảnh hưởng đến bạn.
- Hãy tự tin bảo vệ quyền lợi của mình và không chấp nhận sự kiểm soát của người khác.
Lời khuyên
- Nếu bạn có lòng mạnh mẽ, hãy để ý đến cảm giác kỳ lạ khi bên cạnh người đó. Đừng để bản thân trở thành bản sao của họ.
- Đừng để người đó làm bạn cảm thấy bất lực. Cuộc sống của bạn xứng đáng với hạnh phúc và không nên bị kiểm soát bởi họ.
- Giữ bí mật về những trải nghiệm cá nhân của bạn. Đừng để họ lợi dụng để kiểm soát bạn. Hãy giữ mình luôn tự do và độc lập.
- Hãy nhớ bạn có thể kiểm soát cách phản ứng của mình. Đừng để họ chi phối bạn. Xử lý mọi tình huống một cách tự tin và linh hoạt.
- Nếu bạn cảm thấy bị cô lập, hãy đặt ra những ranh giới rõ ràng. Hãy tự tin bảo vệ quyền lợi của mình và không để ai đó làm tổn thương bạn.
- Hãy cảnh giác với những người giả dối. Đừng để bản thân bị họ chi phối và đánh mất đi cái tôi của mình.
Cảnh báo
- Đặt ra những ranh giới rõ ràng và kiên định. Đừng để ai đó xâm phạm vào cuộc sống của bạn.
- Đừng từ bỏ sở thích và bạn bè của mình chỉ để làm hài lòng người khác. Hãy giữ vững cái tôi của mình.
- Đề phòng với những người giả lả. Hãy tự tin và không để bị chi phối bởi họ.