Sự khác biệt căn bản giữa Anh-Anh và Anh-Mỹ
Từ vựng
Bên cạnh sự khác biệt giữa accent Anh Mỹ và Anh Anh, sự khác biệt trong từ vựng giữa American English (tiếng Anh Mỹ) và British English (tiếng Anh Anh) là một trong những khía cạnh thú vị và rõ ràng nhất. Dưới đây là một số ví dụ về sự khác biệt này trong một vài chủ đề:
Giao thông
Nghĩa tiếng Việt | Anh - Mỹ | Anh - Anh |
---|---|---|
xe tải | truck | lorry |
tàu điện ngầm | subway | underground |
xăng dầu | gasoline | petrol |
vỉa hè | sidewalk | pavement |
xe tắc-xi | cab | taxi |
cốp xe ô tô | trunk | boot |
Trang phục
Nghĩa tiếng Việt | Anh - Mỹ | Anh - Anh |
---|---|---|
quần dài | pants | trousers |
áo len | sweater | jumper |
giày thể thao | sneakers | trainers |
áo ghi-lê | vest | waistcoat |
Các vật dụng hằng ngày
Nghĩa tiếng Việt |
Anh - Mỹ | Anh - Anh |
---|---|---|
thang máy | elevator | lift |
vòi nước | faucet | tap |
đèn pin | flashlight | torch |
tủ quần áo | closet | wardrobe |
cục tẩy | eraser | rubber |
Đồ ăn
Nghĩa tiếng Việt | Anh - Mỹ | Anh - Anh |
---|---|---|
bánh quy | cookie | biscuit |
khoai tây chiên | fries | chips |
bánh khoai tây lát | chips | crisps |
kẹo | candy | sweets |
Writing techniques
Có thể nhận thấy Anh-Anh và Anh-Mỹ có sự khác biệt trong cách viết (spelling). Một số khác biệt thường thấy là:
Anh - Mỹ | Anh - Anh |
---|---|
-or (color, honor, favorite, neighbor) | -our (colour, honour, favourite, neighbour) |
-ize (recognize, organize, realize) | -ise (recognise, organise, realise) |
-se (defense, license, offense, pretense) | -ce (defence, licence, offence, pretence) |
-l (fulfil, traveler, canceled, enrol) | -ll (fulfill, traveller, cancelled, enroll) |
-er (meter, center, fiber) | -re (metre, centre, fibre) |
Pronunciation methods
Cách phát âm là dấu hiệu dễ nhận biết để phân biệt người nói đang nói giọng Anh-Anh hay Anh-Mỹ. Sự khác nhau xảy ra ở cả 3 trường hợp: khác biệt về trọng âm, khác biệt trong cách phát âm nguyên âm và khác biệt trong cách phát âm phụ âm.
Khác biệt về trọng âm
Anh - Mỹ | Anh - Anh | |
---|---|---|
weekend | /ˈwiːkend/ (nhấn âm 1) | /ˌwiːkˈend/ (nhấn âm 2) |
ballet | /bælˈeɪ/ (nhấn âm 2) | /ˈbæl.eɪ/ (nhấn âm 1) |
Khác biệt trong phát âm nguyên âm
Một số khác biệt điển hình trong kỹ thuật luyện phát âm tiếng Anh-Mỹ và Anh-Anh là:
Âm /æ/ và /ɑː/: Trong khi người Mỹ thường phát âm /æ/, ví dụ: “can’t" (/kænt/) thì người Anh có xu hướng phát âm/ɑː/ thay vì /æ/. → Ví dụ: "can't" được phát âm là /kɑːnt/.
Âm /ɒ/ và /ɑː/: Người Mỹ thường phát âm /ɑː/, ví dụ: "hot" được phát âm là /hɑːt/. Người Anh thiên về âm /ɒ/,, "hot" được phát âm là /hɒt/.
Âm /juː/: Trong Anh Mỹ, âm này thường bị giảm hoặc mất đi. → Ví dụ: "new" được phát âm là /nuː/ nhưng trong Anh-Anh, âm này được giữ lại rõ ràng hơn, "new" được phát âm là /njuː/.
Khác biệt trong phát âm phụ âm
Tiếng Anh của người Mỹ còn có xu hướng thay đổi hoặc lượt bỏ phụ âm trong một số để có thể nói nói nhanh và dễ dàng hơn. Điển hình là phụ âm và dễ nhận thấy nhất là âm /t/ và /r/
Âm /r/: Trong Anh-Mỹ âm /r/ được phát âm rõ ràng ở mọi vị trí trong từ, ví dụ: "car" được phát âm là /kɑr/. Trong khi đó, âm /r/ trong Anh - Anh thường không được phát âm ở cuối từ hoặc trước một phụ âm khác. Ví dụ: "car" được phát âm là /kɑː/.
Âm /t/: trong Anh-Mỹ, âm /t/ ở giữa từ thường được phát âm giống âm /d/ (hiện tượng này được gọi là "flapping"). Ví dụ: "butter" được phát âm là /ˈbʌdər/. Âm /t/ trong Anh-Anh được phát âm rõ ràng hơn, không bị biến đổi. Ví dụ: "butter" được phát âm là /ˈbʌtə/.
Practice standard American English pronunciation
Pronouncing the T Sound when Learning the Anh-Mỹ accent
Người Mỹ có cách phát âm nhất định đối với âm T tùy thuộc vào vị trí của “t” trong từ.
Âm Flap T trong Anh-Mỹ
Ngoài cách phát âm âm /t/ chuẩn trong IPA, âm /t/ trong Anh Mỹ sẽ được chuyển thành âm /d/ khi nằm giữa hai nguyên âm hoặc khi âm cuối của từ phía trước là âm /t/ và từ phía sau bắt đầu bằng một nguyên âm.
Ví dụ:
Party → Pardy.
Better→Beder.
Later→ Lader.
What is → Whadis.
Âm Vanish T trong Anh-Mỹ
Ngoài ra, âm /t/ trong giọng Anh Mỹ sẽ hoàn toàn biến mất. Trường hợp này gọi là âm Vanish T và xảy ra khi âm /t/ đi liền sau âm /n/ trong một từ. Lưu ý chỉ áp dụng cách này đối với những âm tiết không nhấn (unstressed syllable).
Ví dụ: internet → innernet.
Trường hợp khác khi âm Vanishing T xuất hiện là khi âm /t/ nằm giữa hai phụ âm. Như trong từ “products” khi có âm /s/ sau thì âm /t/ sẽ có xu hướng bị lượt bỏ. Lúc này, từ chỉ được phát âm /ˈprɒd.ʌks/.
Âm Held T trong giọng Mỹ
Âm Held T là cách gọi khi âm /t/ hoàn toàn được giữ lại trong miệng và không được phát âm. Trường hợp này xảy ra khi /t/ là âm cuối trong từ (ending sound). Điều này giúp người nói dễ liên kết với cái từ phía sau tốt hơn.
Ví dụ: “great” được phát âm là /ɡreɪ/ (đã mất âm /t/)
Stress emphasis
Tiếng Anh là ngôn ngữ có độ dài trọng âm khác nhau (stress-timed language). Điều đó có nghĩa là một số âm tiết sẽ được phát âm dài hơn và một số sẽ ngắn hơn. Trái với một số ngôn ngữ có tất cả âm tiết có cùng độ dài (syllable-timed language).
Ngoài trọng âm trong từ, giọng Anh-Mỹ có những nét đặt trưng trong trọng âm câu. Thông thường các từ mang nội dung (content words) sẽ được nhấn trọng âm hơn, đồng thời các từ mang chức năng ngữ pháp (function words) sẽ không nhận trọng âm. Xét ví dụ dưới đây:
I’m going to the store: “to the” sẽ được đọc nhanh, đọc nối và lướt, không nhấn trọng âm. Ngược lại, từ ‘going’ và ‘store’ là hai từ mang nội dụng nên sẽ được nhấn âm rõ trong câu.
Let’s go out for dinner: từ “for” sẽ được đọc nhẹ hơn các từ còn lại và có thể trở thành cách phát âm như phát âm ‘fer’.
Use specific American words (American Word)
Như đã đề cập ở trên, người Anh và người Mỹ sử dụng từ khác nhau để gọi cùng một vật.
→ Ví dụ: người Mỹ dùng từ “freshman” thay cho “first-year student” để chỉ sinh viên năm nhất. Trong ngôn ngữ nói, người Mỹ sử dụng nhiều từ lóng (slang). Nếu không làm quen với các từ này, người học khi luyện nói tiếng Anh giọng Mỹ khó có thể hiểu được nghĩa của từ, đặc biệt trong trường hợp ngữ cảnh không rõ ràng.
Ví dụ: người Mỹ sẽ nói:
“y’all” (phát âm tượng tự như từ “your”) thay vì nói “you guys.”
“dude” thay cho “guy.”
“buck” thay cho “dollar.”
“my bad” thay cho “my mistake.”
Learn American culture and speech through movies
Phim ảnh là một cách học hiệu quả và giúp người học tiếp thu nhanh. Thông qua các đoạn hội thoại thường nhật, tự nhiên trong đời sống, người học có thể luyện nghe tiếng Anh giọng Mỹ chuẩn. Từ đó, làm quen dần với cách nói của người Mỹ phóng khoáng. Điều này ít được khai thác trong sách vở, tài liệu ở dạng viết.
Các bộ phim không chỉ giúp bạn cải thiện kỹ năng nghe và phát âm, mà còn cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về phong cách giao tiếp, ngôn ngữ cơ thể, và các đặc điểm văn hóa của người Mỹ. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể từ bộ phim “Friends” nổi tiếng:
Culture: This film clearly portrays the living culture of young Americans, especially life in New York City. Viewers will see how they handle relationships with friends, love, work, and family.
Language: Everyday language that is easy to understand and very natural. Viewers will learn many common vocabulary words, humorous conversational styles, and common exclamations.
Example:
Joey often says 'How you doin'?' as a greeting and flirtation.
Chandler has a habit of using sarcasm and irony in his speech.
Suggestions for online resources to practice American English accent
Summary
Reference Source
Smith, Rachel. 'English: A Stress-Timed Language.' Rachel's English, 1 Apr. 2024, rachelsenglish.com/english-stress-timed-language.