Phương pháp sơ cứu gãy xương đúng kỹ thuật, đúng lúc khi xảy ra tai nạn

Sau khi xảy ra vấn đề gãy xương, việc sơ cứu bệnh nhân đúng kỹ thuật và kịp thời là vô cùng quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu cách sơ cứu gãy xương đúng kỹ thuật, kịp thời khi xảy ra tai nạn.

Gãy xương nếu không được sơ cứu kịp thời, đúng phương pháp và đưa đến bệnh viện để điều trị có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là đối với những người cao tuổi. Hãy cùng Mytour tìm hiểu cách sơ cứu gãy xương đúng kỹ thuật, kịp thời khi có tai nạn trong bài viết sau đây nhé!

Nguyên nhân gây ra tình trạng gãy xương

Một số nguyên nhân chính gây ra việc gãy xương như sau:

• Gãy xương do chấn thương: Chấn thương có thể xuất phát từ việc tập thể dục, thể thao, té ngã trong cuộc sống hàng ngày, tai nạn lao động và một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây chấn thương là tai nạn giao thông.

• Nguyên nhân gây ra gãy xương do các căn bệnh liên quan đến xương: Các bệnh lý này có thể bao gồm khớp giả bẩm sinh, u xương, viêm xương,...

Dấu hiệu của người bị gãy xương cần được sơ cứu ngay lập tức

Những biểu hiện, triệu chứng cho thấy người bị gãy xương cần phải nhận sự giúp đỡ kịp thời bao gồm:

• Người bị gãy xương không thở, không di chuyển, không phản ứng.
• Người bị gãy xương chảy máu nhiều.
• Ngón tay hoặc chân bị tê hoặc biến màu xanh tím ở đầu chi, chi bị rút ngắn, xoắn vặn hoặc khớp bị thay đổi hình dạng.

• Nghi ngờ người bị gãy xương ở cổ, đầu hoặc lưng.
• Người bị gãy xương nghe thấy tiếng 'rắc' của xương khi gãy.
• Người bị gãy xương cảm thấy đau ở vị trí xương bị gãy hoặc ở các khu vực lân cận và cảm giác đau tăng khi di chuyển hoặc gặp lực nhẹ vào.
• Mất hoàn toàn hoặc giảm khả năng di chuyển của xương gãy.
• Có dấu hiệu sưng phù, bầm tím ở vị trí chấn thương.

Các bước sơ cứu gãy xương

Nguyên lý cơ bản khi tiến hành sơ cứu gãy xương

Không nên di chuyển nạn nhân trừ khi tình huống đặc biệt để tránh làm tăng thêm nguy cơ tổn thương. Thực hiện các biện pháp sơ cứu như sau:

Bước 1 Hạ áp lực máu

Sử dụng băng vô trùng để băng bó vết thương hoặc sử dụng vải sạch, quần áo sạch. Băng vô trùng là lựa chọn tốt nhất nếu có sẵn.

Bước 2 Giữ vùng bị thương yên tĩnh

Tránh cố gắng chỉnh sửa hoặc thay đổi vị trí xương, nếu có kỹ năng nẹp xương, bạn có thể áp dụng nẹp phía trên và dưới vị trí gãy xương để giảm đau cho nạn nhân.

Bước 3 Áp dụng phương pháp chườm lạnh

Bạn có thể sử dụng phương pháp chườm lạnh để giảm sưng và giảm đau cho nạn nhân, nhưng không nên đặt đá trực tiếp lên vùng bị thương. Thay vào đó, hãy sử dụng khăn hoặc vải để bọc đá trước khi chườm lên vùng bị thương.

Bước 4 Xử lý tình trạng sốc

Nếu nạn nhân bị ngất hoặc thở nhanh, khó thở, bạn nên đặt nạn nhân nằm ngửa, đầu thấp hơn cơ thể và nâng chân của nạn nhân nếu có thể.

Biện pháp sơ cứu cho vết thương gãy xương ở tay

Biện pháp sơ cứu cho vết thương gãy xương ở cẳng tay

Xương ở cẳng tay là phần xương từ 2cm phía dưới nếp khuỷu đến 5cm phía trên nếp cổ tay.

Bước 1 Giữ cố định xương cẳng tay bị gãy gần thân người, cẳng tay được đặt vuông góc với cánh tay, lòng bàn tay hướng lên trên.

Bước 2 Chuẩn bị 2 thanh nẹp, đặt 1 thanh nẹp ở phía trong cẳng tay, và 1 thanh nẹp ở phía bên ngoài cẳng tay.

Bước 3 Sử dụng băng vải để buộc cố định nẹp vào lòng bàn tay và phần thân của cẳng tay, sau đó sử dụng khăn tam giác để treo cẳng tay trước ngực.

Sơ cứu gãy xương ở cánh tay

Xương ở cánh tay là phần xương nằm giữa khớp vai và khớp khuỷu tay.

Bước 1

Bước 2 Sử dụng 2 thanh nẹp, đặt 1 thanh nẹp phía trong từ khuỷu tay đến cổ tay, thanh nẹp còn lại đặt phía ngoài từ vai đến ngoại khớp khuỷu tay.

Bước 3 Sử dụng dải garo rộng để buộc cố định thanh nẹp ở hai vị trí trên và dưới vùng bị gãy.

Bước 4 Sử dụng khăn tam giác để giữ cố định cẳng tay trước ngực, cánh tay được đặt vuông góc, lòng bàn tay cao hơn khuỷu tay, và lòng bàn tay hướng lên trên.

Bước 5 Sử dụng dải garo rộng để bọc bắt cánh tay vào thân người và cột nút ở phía trước nách không bị tổn thương.

Sơ cứu gãy xương ở chân

Biện pháp sơ cứu cho vết thương gãy xương đùi

Bước 1 Đặt nạn nhân nằm phẳng, chân duỗi thẳng, bàn chân vuông góc với cẳng chân.

Bước 2 Sử dụng 2 nẹp, 1 nẹp đặt từ bên trong đùi đến gót chân và nẹp còn lại đặt từ bên ngoài. Đặt đệm bông vào hai đầu nẹp và phần bị gãy của xương cả từ phía trong và ngoài.

Bước 3 Buộc cố định hai nẹp ở hai vị trí trên và dưới vị trí bị gãy xương, dưới khớp gối, và trên cơ thể ở vùng trên mông.

Bước 4 Sử dụng băng loại số 8 để giữ bàn chân vuông góc với cẳng chân.

Bước 5 Buộc 3 dải băng ở mắt cá chân, ở đầu gối và ở trên đùi để giữ chân cố định.

Biện pháp sơ cứu cho vết thương gãy xương cẳng chân

Bước 1 Đặt nạn nhân nằm phẳng, chân duỗi thẳng, bàn chân vuông góc với cẳng chân.

Bước 2 Sử dụng 2 nẹp, 1 nẹp đặt ở phía trong từ vùng bắn đến gót chân và nẹp còn lại đặt ở phía ngoài. Đặt đệm bông vào hai đầu nẹp và phần lồi của các đầu xương cả ở mặt trong và ngoài.

Bước 3 Buộc cố định 2 đầu nẹp ở phía trên và dưới vùng bị gãy xương.

Bước 4 Sử dụng dải băng số 8 ở mắt cá chân để giữ bàn chân vuông góc với cẳng chân.

Biện pháp sơ cứu cho vết thương gãy xương cột sống

Sơ cứu vết thương gãy xương cột sống vùng cổ

Bước 1 Đặt nạn nhân nằm sấp trên mặt phẳng, tay chân duỗi thẳng, cố định đầu và cổ của nạn nhân.

Bước 2 Nới lỏng quần áo trên người nạn nhân trong khi đợi xe cứu thương đến.

Bước 3 Kiểm tra mạch đập, nhịp tim, và hơi thở,... để bác sĩ tiếp nhận và cấp cứu nhanh chóng hơn.

Bước 4 Sử dụng gạch hoặc bao cát chèn hai bên tai để cổ giữ thẳng, ổn định cột sống cổ.

Bước 5 Trong trường hợp bệnh nhân chảy máu, hãy cầm máu bằng băng ép hoặc quần áo sạch. Nhưng trong khi làm việc này, hãy đảm bảo cố định đầu của nạn nhân.

Lưu ý: Nạn nhân bị gãy xương cột sống vùng cổ cần được chuyển đi cấp cứu bằng xe cứu thương để cố định vùng cổ, tránh việc di chuyển nạn nhân bằng xe máy để ngăn ngừa tình trạng chấn thương trầm trọng hơn.

Gãy xương cột sống vùng lưng

Bước 1 Đặt nạn nhân nằm thẳng trên tấm ván cứng có chiều dài tương đương với cơ thể. Khi di chuyển nạn nhân, hãy cố định cột sống và không làm xoắn hoặc gấp cột sống.

Bước 2 Khi đưa nạn nhân đến các cơ sở y tế, hãy cố định người bệnh vào cáng.

Bước 3 Cầm máu bên ngoài nếu nạn nhân bị chảy máu, giảm đau, ngăn chặn sốc, và tránh biến chứng mất máu gây sốc hoặc liệt cả bốn chi do xương cột sống gãy chèn ép vào tủy sống.

Bước 4 Dựa vào tình trạng của bệnh nhân để sử dụng thuốc giảm đau hoặc truyền dung dịch,...

Lưu ý khi cấp cứu gãy xương

Một số lưu ý trong quá trình sơ cứu người bị gãy xương:

• Làm sao để chuyển nạn nhân ra khỏi tình huống nguy hiểm càng nhanh càng tốt.
• Nẹp cố định phải đủ dài để giữ chặt khớp trên và dưới vị trí gãy.
• Dây cố định nẹp cần buộc ở trên và dưới vị trí gãy, cũng như ở khớp trên và khớp dưới của vết thương.
• Không nên cố gắng tháo quần áo của nạn nhân. Nếu cần phải lộ ra vết thương, hãy cắt theo chiều của chỉ và nếu phải tháo ra thì hãy tháo phía không bị chấn thương trước.

Cách chăm sóc người gãy xương để hồi phục nhanh chóng

Gãy xương ảnh hưởng đến chế độ ăn uống như thế nào và cần ăn những gì?

Khi gặp phải tình trạng gãy xương, cần phải chú ý đến chế độ ăn uống để giúp vết thương hồi phục nhanh chóng. Nên tránh các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, quá ngọt, quá mặn hoặc chứa nhiều chất kích thích như rượu, bia, cà phê,...

Ngoài ra, cần phải bổ sung vào cơ thể những thực phẩm chứa nhiều canxi như sữa, phô mai, cá hồi,..., các thực phẩm giàu vitamin D, giàu kẽm, giàu magie, giàu vitamin B12 như thịt bò, cá ngừ,...

Cách chăm sóc cho người bị gãy xương sau khi bó bột

Trong quá trình chăm sóc người bị gãy xương và điều trị bằng phương pháp bó bột, bạn cần lưu ý một số điều như sau:

• Nếu có dấu hiệu căng thẳng ở vùng bó bột hoặc cảm giác tê, lạnh, tím hoặc sưng, cần báo cho bác sĩ để lỏng bó, tránh tình trạng bó ép gây tổn thương da chi.
• Cần giữ cho vùng bó khô ráo, tránh làm ướt gây ngứa, khó chịu, kích ứng da.
• Luôn giữ cho vùng bó sạch sẽ và lau sạch phần đầu chi không bị bột.

• Tránh sử dụng các vật dụng như que gỗ để gãi ngứa vì có thể gây tổn thương da.
• Không tự ý cắt ngắn hoặc cắt xén mép bó bột trước khi có sự cho phép của bác sĩ.
• Nếu mép bó bị trầy xước, tấy đỏ, cần phải đi thăm bác sĩ ngay.

Chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật gãy xương

• Trong vòng 24 giờ sau khi phẫu thuật gãy xương, cần theo dõi bệnh nhân thường xuyên để phát hiện kịp thời các biến chứng do gây mê và phẫu thuật, nếu có tình trạng này phát sinh cần thông báo ngay cho bác sĩ.
• Nếu bệnh nhân bị chảy máu từ vết mổ thì phải cầm máu và thông báo ngay cho bác sĩ

• Bệnh nhân phải hạn chế thức ăn và đồ uống chứa nhiều đường và tránh uống nước đá lạnh.
• Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần kê cao phần xương bị gãy để tránh sưng phù do tắc máu tĩnh mạch.
• Nếu vết mổ phục hồi tốt, có thể cắt chỉ sau 7 ngày, nhưng phải được bác sĩ kiểm tra và cho phép.

Các biện pháp giúp nhanh phục hồi sau khi gãy xương

Vận động sau khi gãy xương rất quan trọng với bệnh nhân, giúp cải thiện tuần hoàn máu để vết thương mau lành và giảm đau. Một số biện pháp giúp bệnh nhân phục hồi bao gồm:

• Tập động khớp: Giảm nguy cơ căng thẳng khớp do không vận động đủ.
• Tập duy trì sức mạnh cơ: Nhằm tăng cường sức mạnh cơ để trở lại tình trạng bình thường.

• Tập điều độ: Bệnh nhân có thể sử dụng nạng gỗ sau khi được sự đồng ý của bác sĩ.
• Tập các hoạt động hàng ngày: Một số hoạt động thường ngày có thể giúp bệnh nhân gãy xương phục hồi nhanh chóng như tập ngồi dậy, đứng lên,...

Nguồn: Mytour, Bệnh viện Tâm Anh

Mua nước khoáng từ Mytour để sử dụng khi tập thể dục: