1. Bệnh ghẻ ngứa là gì?
Mặc dù bệnh ghẻ ngứa đã được phát hiện từ năm 1600, nhưng chỉ sau hơn 100 năm, người ta mới xác định được nguyên nhân chính xác gây bệnh. Bệnh do nhiễm ký sinh trùng Sarcoptes scabiei, được phát hiện thông qua kính hiển vi. Ký sinh trùng này có hình bầu dục, đường kính khoảng 0,3mm. Khi xâm nhập vào lớp thượng bì, chúng đào hầm và đẻ trứng, sau đó phát triển thành ấu trùng và trưởng thành trong khoảng 21 - 24 ngày. Chu kỳ tái phát của bệnh thường là 3 tuần/lần.
Ghẻ ngứa là một trong những căn bệnh da liễu phổ biến tại Việt Nam, thường xuất hiện ở những khu vực có dân cư đông đúc, nhà cửa chật hẹp, môi trường và nước sạch không đảm bảo. Bệnh có thể lây lan thông qua tiếp xúc trực tiếp như ngủ chung, mặc chung đồ, quan hệ tình dục,... Nếu không được điều trị kịp thời và dứt điểm, bệnh có thể tái phát nhiều lần và gây ra những biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng, viêm cầu thận cấp.
Ký sinh trùng da Sarcoptes scabiei - nguyên nhân gây ra bệnh ghẻ
2. Triệu chứng lâm sàng của người mắc bệnh ghẻ ngứa
Ban đầu, khi tiếp xúc với 'cái ghẻ', bệnh nhân sẽ cảm thấy ngứa rát khoảng 6 đến 8 tuần, đặc biệt là vào ban đêm. Vết 'ghẻ' có màu đỏ, da bong tróc, có những trường hợp xuất hiện nốt sần bị đóng vảy. Vị trí thường là ở các kẽ, nếp gấp, lòng bàn tay, bàn chân, dương vật, môi lớn âm đạo, và nhũ hoa nữ giới,...
Đặc điểm nhận biết bệnh là các luống ghẻ hình sợi mảnh, dài dưới 10mm, cái ghẻ di chuyển dưới lớp sừng của da gây ra hiện tượng này. Ở vị trí nếp gấp, cổ tay, khuỷu tay sẽ thấy rõ ràng nhất, tuy nhiên nếu ở giai đoạn đầu sẽ khó phát hiện, đôi khi bị nhầm lẫn với da bị trầy xước. Trên bề mặt sẽ xuất hiện mụn nước, khi dùng đầu kim đề khều ra sẽ thấy cái ghẻ bám trên đầu kim.
Các tổn thương cơ bản do bệnh ghẻ gây ra bao gồm:
- Ở các vị trí dễ bị ghẻ đã được liệt kê ở trên sẽ xuất hiện những nốt mụn nước rải rác và riêng lẻ. Ở trẻ sơ sinh, những nốt mụn nước này có thể xuất hiện dưới lòng bàn chân. Đối với nam giới, vết ghẻ ở dương vật cũng có thể bị nhầm lẫn với bệnh giang mai.
- Ở vùng nách, bẹn có thể xuất hiện sẩn cục hoặc sẩn huyết thanh.
- Nếu có các vết trầy xước, đỏ, hoặc rát thâm trên da, có thể gây ra nguy cơ nhiễm trùng, mụn mủ, hoặc chàm.
- Các vùng da bị ghẻ vảy có thể làm hỏng móng và da xung quanh mà không gây ngứa.
Những dấu hiệu nổi bật của bệnh ghẻ
3. Phát hiện và chẩn đoán bệnh ghẻ
Hiện nay, để chẩn đoán bệnh ghẻ, phương pháp phổ biến nhất là sử dụng kính hiển vi để phát hiện vi khuẩn ghẻ, trứng ghẻ và các chất thải từ vi khuẩn ghẻ trên da.
Ngoài ra, có thể sử dụng phương pháp PCR để xác định DNA của vi khuẩn ghẻ trong các mảng da.
Để đưa ra kết quả chẩn đoán chính xác nhất, cần kết hợp cả phương pháp xét nghiệm và các triệu chứng lâm sàng của bệnh.
Việc sử dụng kính hiển vi để tìm kiếm vi khuẩn ghẻ là phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay
4. Cách điều trị ghẻ ngứa đơn giản và hiệu quả
Trước hết, bạn cần tuân theo 3 nguyên tắc cơ bản sau khi điều trị bệnh ghẻ:
- Điều trị cho những người trong gia đình, người thân đã tiếp xúc với người mắc bệnh ghẻ và có các triệu chứng ngứa như đã mô tả trước đó.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về cách sử dụng thuốc đúng cách.
- Giữ vệ sinh và sạch sẽ cho quần áo và đồ dùng cá nhân.
Dưới đây là danh sách các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị bệnh ghẻ hiện nay:
- Kem permethrin 5%.
- Lindane 1% (dạng sữa).
- Sulfur 5 - 10% dạng phun sương.
- Benzyl benzoat 10%.
- Ivermectin 200 µg/kg.
Tại Việt Nam, thường sử dụng kem crotamiton, dung dịch DEP,... Ngoài ra, còn dùng corticoid kháng sinh để giảm ngứa và hỗ trợ giảm các triệu chứng do bệnh ghẻ gây ra.
Bên cạnh đó, việc thực hiện các biện pháp phòng tránh và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh ghẻ là rất quan trọng:
- Rửa tay kỹ càng trước khi ăn là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn bệnh tật. Việc sử dụng xà phòng sẽ loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh một cách hiệu quả.
- Tránh tiếp xúc với nước bẩn để ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn gây hại cho sức khỏe.
- Trong thời tiết nắng nóng, cơ thể dễ bị viêm da do mồ hôi và bụi bẩn từ môi trường, điều này có thể gây ra bệnh ghẻ. Vì vậy, việc tắm rửa thường xuyên là cần thiết để tránh bệnh tật.
- Giữ vệ sinh nhà cửa luôn sạch sẽ, và thường xuyên giặt giũ các vật dụng như mùng, mền, chiếu, gối.
- Đảm bảo ăn thực phẩm chín, uống nước sôi để tránh gây hại cho sức khỏe. Việc bổ sung nhiều vitamin A, B, C sẽ giúp cơ thể có sức đề kháng tốt hơn.
- Tuyệt đối không chia sẻ đồ dùng cá nhân như khăn, quần áo với người khác để ngăn chặn sự lây lan của bệnh ghẻ qua các vật dụng này.
- Tránh sử dụng mỹ phẩm và hóa chất độc hại có thể gây tổn thương cho da, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại xâm nhập.
Lindane 1% là phương pháp điều trị ghẻ phổ biến tại Việt Nam.
Điều trị ghẻ một cách triệt để và hiệu quả để không gây ra những rắc rối trong cuộc sống hàng ngày. Khi phát hiện có các dấu hiệu của bệnh, cần đi khám chuyên khoa da liễu ngay để được chẩn đoán và điều trị triệt để. Trong quá trình sử dụng thuốc, cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và tránh tiếp xúc với người khác để ngăn chặn sự lây lan của bệnh ghẻ.
Bệnh viện Mytour là một trong những bệnh viện đa khoa hàng đầu tại Hà Nội và trên toàn quốc hiện nay. Trong hơn 24 năm hoạt động, Mytour đã nhận được sự tin tưởng và đánh giá cao từ phía khách hàng. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, Mytour tự tin là địa chỉ đáng tin cậy cho mọi bệnh nhân.