Nhà nghiêng là gì? Cách khắc phục nhà nghiêng hiệu quả như thế nào? Trong quá trình thi công xây dựng, có không ít sự cố bất ngờ có thể xảy ra. Những vấn đề như nhà bị nghiêng, lún không đều, hay nghiêm trọng hơn là nhà có thể bị sập hoàn toàn. Hãy cùng Mytour tìm hiểu thông tin và các biện pháp xử lý tình trạng này một cách hiệu quả.
Cách nhận diện nhà bị nghiêng
Để nhận biết nhà bị nghiêng, bạn cần hiểu rõ về khái niệm “nhà lún”, vì hai hiện tượng này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.

- Hiện tượng “Lún” xảy ra khi toàn bộ công trình bị kéo xuống theo phương thẳng đứng, bao gồm cả móng và phần công trình phía trên, gây ra sự lún sâu vào lớp đất nền bên dưới. Mức độ lún được đo bằng đơn vị milimet, dựa trên trọng lượng công trình tác động lên nền đất dưới công trình.
- Nhà bị nghiêng là tình trạng ngôi nhà không còn thẳng đứng do tác động của hiện tượng lún nền.
Liệu nhà bị nghiêng có nguy hiểm không? Mọi công trình, lớn nhỏ, đều có thể gặp phải hiện tượng lún, nhưng nếu mức độ lún nằm trong phạm vi an toàn, thì không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu nhà bị nghiêng vượt mức an toàn, cần phải có phương án xử lý ngay lập tức để tránh nguy hiểm.
Những ngôi nhà bị lún hoặc nghiêng quá mức an toàn sẽ rất nguy hiểm. Vì vậy, trước khi thiết kế các công trình biệt thự 2 – 3 tầng, nhà phố tân cổ điển 4 – 5 tầng, các kiến trúc sư cần tiến hành khảo sát, tính toán và đưa ra phương án thiết kế tối ưu để đảm bảo công trình không chỉ đẹp mắt mà còn vững chắc và an toàn lâu dài.
Nhà nghiêng và lún thường gặp trong những kiểu thiết kế nào?

Nhà bị nghiêng và lún chủ yếu xảy ra ở những khu vực có nền đất yếu, vùng đất thấp, đặc biệt là những khu vực gần sông, rạch, hoặc vùng trũng có lớp bùn dày, có thể lên đến hàng trăm mét.
Các công trình như nhà lô phố có mặt tiền đẹp và các tòa nhà cao tầng rất dễ gặp phải tình trạng nghiêng lún nếu không được tính toán kỹ lưỡng. Đặc biệt khi xây dựng công trình cao tầng với tải trọng lớn mà diện tích móng lại hạn chế. Thêm vào đó, những ngôi nhà ở mặt phố thường xuyên có các xe tải trọng nặng đi qua, gây rung lắc kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu móng.
Phương pháp đo độ nghiêng của nhà
Khi công trình bị lún không đều, sẽ gây ra hiện tượng nghiêng. Để xử lý nhà nghiêng, trước hết cần xác định chính xác độ nghiêng của công trình bằng các phương pháp dưới đây:
- Phương pháp thả dọi: Một người đứng tại vị trí không vuông góc với bất kỳ mặt nào của công trình, cầm dọi. Người còn lại đứng ở bên ngoài để quan sát. Sau đó, thả dây dọi vào cạnh A của công trình. Nếu giao tuyến trùng với dây dọi thì phần đó là thẳng đứng. Nếu không trùng, nghĩa là công trình đang bị nghiêng.

- Phương pháp chiếu đứng: Dùng máy chiếu đứng để xác định tọa độ thực tế của các điểm O1’, O2’, O3’, O4’ trên trục tọa độ. Sau đó, xác định giao điểm của các tâm, từ đó vẽ đường thẳng nối hai tâm và tính toán chính xác độ nghiêng của công trình.
- Phương pháp đo góc: Dùng thước vuông để đo góc vuông giữa chân tường và nền nhà. Nếu thước không tạo góc vuông với chân tường, thì ngôi nhà đang bị nghiêng.

- Phương pháp tọa độ: Đối với phương pháp này, bạn cần xác định tâm tọa độ của công trình ở các độ cao khác nhau. Sau khi xác định tọa độ thực tế trên cùng một mặt phẳng, nếu các điểm này trùng nhau thì ngôi nhà vẫn thẳng đứng.
Giới hạn độ nghiêng cho phép của nhà ở tại Việt Nam
Nhà nghiêng bao nhiêu thì nguy hiểm? Mỗi loại công trình có các tiêu chuẩn khác nhau về độ nghiêng, lún và chiều cao. Theo TCVN 9400:2012, tiêu chuẩn quốc gia về độ lún tối đa của nhà ở, độ nghiêng của công trình ở mức an toàn dao động từ 8 đến 30cm. Nếu nhà nghiêng 5cm, vẫn được coi là trong phạm vi an toàn.

Để đảm bảo sự an toàn cho công trình, độ lún của nền móng phải luôn nhỏ hơn hoặc bằng mức độ lún cho phép. Nếu độ lún vượt quá giới hạn, công trình sẽ bị nghiêng dần theo thời gian, gây ra hư hỏng nghiêm trọng, thậm chí là sập đổ, ảnh hưởng đến sự an toàn của người sử dụng và các công trình lân cận.

Nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng nhà nghiêng
Nhà nghiêng do ảnh hưởng từ công trình liền kề
Việc xây dựng công trình bên cạnh có thể gây tác động mạnh đến phần móng của ngôi nhà hiện tại, khiến ngôi nhà bị nghiêng.

Giải pháp: Trong quá trình thi công, nếu công trình hiện tại bị nghiêng và có nguy cơ sụp đổ, cần phải có biện pháp hỗ trợ và gia cố ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho công trình.
Nhà nghiêng do tải trọng công trình bên cạnh
Đây là nguyên nhân khách quan nhưng rất phổ biến. Với sự phát triển nhanh chóng của các khu đô thị lớn, nhà lô phố san sát và dày đặc, việc một công trình bị lún không đều, nghiêng sẽ ảnh hưởng ngay đến các ngôi nhà liền kề.
Dù công trình của bạn được xây dựng trên nền đất tốt, móng được xử lý cẩn thận, vẫn có thể xảy ra tình trạng nghiêng nếu bị tác động từ trọng lực của các công trình bên cạnh.

Phương pháp xử lý: Áp dụng giải pháp thi công cho hệ thống tường vây:
Áp dụng móng cọc nhồi để tạo lỗ theo kiểu xoay hoặc sử dụng tường neo đất để gia cố.
- Móng cọc nhồi tạo lỗ theo kiểu xoay được sử dụng để hỗ trợ vách của các cọc công trình bên cạnh. Móng cọc này được đào bằng máy xúc gầu ngoạm, cần làm sâu tại ranh giới khu đất, không nên thu hồi sau khi hoàn thành công trình (trừ khi có yêu cầu bắt buộc).
- Trước khi thi công tường neo đất, cần có sự thỏa thuận với chủ sở hữu công trình đất liền kề và được sự chấp thuận từ cơ quan có thẩm quyền.

Giải pháp: Đối với những công trình gần các công trình có tải trọng lớn tác động lên đất hoặc có hố móng sâu hơn, cần phải gia cố vách bằng cừ thép hoặc cừ bê tông ứng lực trước để đảm bảo an toàn cho công trình.
Khi thiết kế tường cừ, cần phải tính toán và thực hiện chống văng, neo cẩn thận để đảm bảo các biến dạng của công trình luôn trong phạm vi cho phép.
Nhà nghiêng do cải tạo và nâng tầng
Vì sao nhà bị nghiêng khi cải tạo nâng tầng? Các ngôi nhà cũ thường có nền móng yếu, độ ổn định không còn như lúc mới xây. Tuy nhiên, gia chủ lại quyết định xây thêm tầng thay vì phá bỏ và xây lại hoàn toàn từ đầu.

Giải pháp: Ngừng thi công ngay lập tức nếu công trình đang thi công. Nếu công trình đã hoàn thành, cần chuyển đồ đạc có tải trọng lớn xuống tầng dưới và sử dụng các biện pháp kỹ thuật để khôi phục độ nghiêng ban đầu của công trình.
Nhà cũ với nền móng yếu, cải tạo thêm tầng gây nghiêng
Cải tạo thêm tầng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng nhà nghiêng, đặc biệt đối với những ngôi nhà cũ có nền móng yếu. Sự ổn định của công trình giảm sút theo thời gian, khiến việc lún nghiêng trở nên dễ dàng hơn và cần phải xử lý kịp thời.

Giải pháp: Đầu tiên, cần gia cố lại nền móng để đảm bảo tính ổn định, đủ vững chắc cho việc phân tầng. Hãy tìm chuyên gia hoặc đơn vị có đủ thẩm quyền kiểm tra kết cấu công trình. Tiếp đó, chọn bản vẽ thiết kế nâng tầng phù hợp với kết cấu của ngôi nhà cũ, giúp công trình trở nên an toàn và bền vững hơn.
Nhà bị nghiêng do tính toán và xử lý móng không đúng cách trên nền đất yếu

Đây là một nguyên nhân quan trọng gây ra hiện tượng nhà bị nghiêng.
- Nghiên cứu của các chuyên gia cho thấy, các khu vực có nhiều công trình bị nghiêng chủ yếu nằm ở những nơi có địa hình thấp, nền đất yếu, và cấu trúc địa chất không ổn định.
- Tình trạng nguyên vật liệu bị rút bớt trong xây dựng cũng ảnh hưởng rất lớn đến kết cấu móng. Vì vậy, chủ đầu tư cần tăng cường giám sát công trình, đặc biệt là trong giai đoạn đổ móng và thi công trần, sàn nhà.
Giải pháp: Nếu công trình đang thi công mà xuất hiện tình trạng nghiêng, cần ngay lập tức thực hiện biện pháp chống lún, ngừng tình trạng nghiêng. Tiếp theo, phải tìm ra nguyên nhân gây lún và tiến hành xử lý kịp thời. Nếu không khắc phục ngay, công trình có thể bị sập đổ hoặc sẽ tốn kém chi phí lớn khi sửa chữa và phục hồi lại sự thẳng đứng của ngôi nhà.
Các nguyên nhân khác dẫn đến nhà bị nghiêng

Ngoài các nguyên nhân đã đề cập, còn một số yếu tố khác gây ra tình trạng nghiêng nhà như: hạ thấp mực nước ngầm, sự cố hang động ngầm, lún do tải trọng đất san lấp tạo mặt bằng,... Do đó, bạn cần quan sát kỹ lưỡng để xử lý kịp thời và hiệu quả.
Kiểm định và các biện pháp phòng tránh, khắc phục nhà nghiêng trước khi bắt đầu thi công
Trước khi tiến hành xử lý tình trạng nhà nghiêng, bạn cần yêu cầu kiểm định từ Sở Xây dựng địa phương để thẩm định mức độ nghiêng, lún. Sau khi có kết quả, cơ quan này sẽ đưa ra các giải pháp cụ thể. Nếu bạn muốn thuê đơn vị khác để sửa chữa, cũng cần có sự kiểm tra của cơ quan chức năng. Đơn vị này sẽ sử dụng cả phương pháp quan sát trực tiếp và thiết bị kỹ thuật để đánh giá tình trạng chính xác của công trình.

Để tránh tình trạng nhà bị nghiêng, bạn cần chọn loại móng phù hợp và tiến hành khảo sát địa chất một cách tỉ mỉ, chi tiết:
- Nếu nền đất tốt, khả năng chịu lực cao và ít biến động, hiện tượng lún hay nứt sẽ không xảy ra, từ đó hiếm khi gặp phải tình trạng nhà bị nghiêng.
- Đối với nền đất yếu, cần phải chọn móng đúng loại và thực hiện khảo sát địa chất cẩn thận. Đặc biệt, khi xây dựng móng cọc, cần đảm bảo độ vững chắc, tránh sử dụng móng băng hoặc móng đơn ở những khu vực đất yếu. Nếu cần tiết kiệm chi phí, bạn có thể cắt giảm ở khâu hoàn thiện như cửa, mái, sơn,... Nhưng với phần móng, đây là yếu tố quan trọng cần đầu tư đầy đủ để đảm bảo sự an toàn và bền vững của công trình.
Xử lý tình trạng nhà nghiêng có cần phải xin giấy phép hay thẩm định trước không?

Khi thực hiện xử lý nhà nghiêng, đặc biệt là trong quá trình sửa chữa trước khi thi công, chủ nhà cần phải đến cơ quan chức năng có thẩm quyền để xin giấy phép và thẩm định.
Hy vọng những chia sẻ về cách nhận diện nhà nghiêng và cách xử lý nhà nghiêng lún hiệu quả từ Mytour sẽ cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích, giúp bạn đánh giá chính xác tình trạng nghiêng, lún của công trình, từ đó đưa ra các biện pháp thi công và khắc phục hiệu quả nhất.