Việc mua hoặc thuê pin đều là một câu hỏi quan trọng đối với người tiêu dùng và các nhà sản xuất xe điện, vì chi phí pin hiện nay chiếm gần 40% tổng chi phí để sản xuất một chiếc xe.
VinFast và mô hình bán xe điện không kèm pin
Tại sự kiện VinFast Gobal EV Day mới diễn ra, bà Lê Thị Thu Thuỷ - Tổng giám đốc VinFast Global cho biết VinFast sẽ ngừng sản xuất xe xăng từ cuối năm 2022 để tập trung hoàn toàn vào nghiên cứu, phát triển và sản xuất các dòng xe điện.
Quyết định này chứng tỏ sự quyết tâm lớn của VinFast trong cuộc đua xe điện toàn cầu. Hai mẫu xe điện VF8 và VF9 đã được công bố giá bán tại Việt Nam lần lượt là 961 triệu đồng và 1,312 tỷ đồng.
Một điểm quan trọng trong chiến lược kinh doanh của VinFast là mô hình bán và cho thuê pin. VinFast cung cấp hai gói thuê pin cho khách hàng, bao gồm gói Linh hoạt (tối thiểu 500 km, tính phí từ km thứ 501) và gói Cố định (không phụ thuộc vào quãng đường đi).
VinFast cam kết rằng, tổng chi phí hàng tháng cho thuê pin sẽ tương đương với chi phí xăng tại từng thị trường (Mỹ, châu Âu và Việt Nam). Hơn nữa, VinFast sẽ chi trả toàn bộ chi phí sửa chữa, bảo dưỡng pin và thay thế miễn phí khi khả năng sạc - xả của pin giảm dưới 70%.
Trong thực tế, việc mua hoặc thuê pin là một vấn đề quan trọng đối với cả nhà sản xuất và người tiêu dùng trong lĩnh vực xe điện.
Theo số liệu từ Statista, pin chiếm từ 30 – 40% tổng chi phí để sản xuất xe điện. Trong trường hợp các nhà sản xuất chỉ bán vỏ xe mà không bao gồm pin, giá cả của xe điện sẽ giảm đáng kể, từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người tiêu dùng.
Tháng 8/2020, NIO, một nhà sản xuất xe điện của Trung Quốc, đã ra mắt dịch vụ cho thuê pin, cho phép khách hàng mua xe mà không cần sở hữu pin. Dịch vụ này được gọi là 'battery as a service – BaaS', trong đó người dùng trả chi phí thuê hàng tháng để sử dụng pin. Giá của một chiếc xe NIO không kèm pin thấp hơn khoảng 20% so với xe điện có pin.
William Li, Giám đốc điều hành của NIO, tin rằng với BaaS, nhiều khách hàng sử dụng xe xăng sẽ suy nghĩ về việc chuyển sang sử dụng xe điện hơn. Hiện tại, NIO vận hành 143 trạm đổi pin trên khắp Trung Quốc và có kế hoạch xây dựng thêm hàng trăm trạm mới trong những năm tiếp theo. Công ty này niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán New York, với mức vốn hoá thị trường gần 47 tỷ USD.
'Trạm xăng' của xe điện
Quay trở lại với VinFast, mô hình cho thuê pin sẽ đòi hỏi có một công ty chuyên nghiệp vận hành dịch vụ và chăm sóc khách hàng, bao gồm: cho thuê pin, nhận thanh toán từ khách hàng, kiểm tra tình trạng của pin, cung cấp tư vấn... Một cách đơn giản, công ty này sẽ đóng vai trò tương tự như các công ty vận hành trạm xăng hiện nay (trong đó, Petrolimex là tên tuổi phổ biến nhất ở Việt Nam).
Đối với khách hàng, ngoài việc chi phí nhiên liệu cho xe hàng tháng giảm, họ cũng muốn có phương tiện nạp nhiên liệu cho xe một cách thuận tiện, tối thiểu là như việc nạp xăng hiện nay. Tuy nhiên, với xe điện, họ cũng có thêm lựa chọn sử dụng trạm sạc và dịch vụ đổi pin tận nhà...
Mô hình đổi pin đã được VinFast thử nghiệm với xe máy điện. Tuy nhiên, để áp dụng cho các sản phẩm ô tô điện, hệ thống trạm sạc và đổi pin sẽ cần phải được hoàn thiện rất nhiều.
Trong báo cáo cập nhật mới nhất đến nhà đầu tư, VinFast thông báo đã thiết lập 10.000 trạm sạc trên toàn quốc. Các trạm sạc sẽ được đặt tại các khu dân cư, khu đỗ xe, trạm xăng, trung tâm thương mại và các khu đô thị lớn...
Cuối năm 2018, Vingroup và Petrolimex ký kết hợp tác toàn diện tập trung vào hệ thống cửa hàng xăng dầu của Petrolimex và các dự án của Vingroup trên toàn quốc.
Dù chưa rõ về điều khoản cụ thể, nhưng không ngạc nhiên nếu trong tương lai, các trạm xăng của Petrolimex tích hợp cả trạm sạc điện và hệ thống đổi pin của VinFast. Petrolimex hiện đang vận hành 5.500 trạm xăng trên toàn quốc, chiếm 50% thị phần xăng dầu.
Vì vậy, công ty này có thể sẽ là một trong những đơn vị chịu ảnh hưởng khá lớn từ sự phổ biến của xe điện. Việc điều chỉnh mô hình kinh doanh theo hướng này có lẽ là điều không thể tránh khỏi.