PNL đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất kinh doanh của các doanh nghiệp. Hãy cùng tìm hiểu PNL là gì, vai trò của nó và cách tạo báo cáo PNL qua bài viết dưới đây!
PNL là gì?
Dựa vào PNL, doanh nghiệp, nhà đầu tư và các bên liên quan có thể hiểu rõ tình hình vận hành và tiềm năng sinh lời của doanh nghiệp. Công thức tính PNL như sau:
PNL = Tổng doanh thu – Tổng chi phí (bao gồm thuế)
Trong đó:
- PNL âm nghĩa là doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận ròng âm, tức là đang ghi nhận lỗ.
- PNL dương nghĩa là doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận ròng dương, tức là đang có lãi trong hoạt động kinh doanh.

Đọc thêm: Năm của “Thiên nga đen” và những tác động không thể lường trước
Vai trò của PNL trong kinh doanh
PNL đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh, không chỉ đối với các doanh nghiệp mà còn đối với các nhà đầu tư:
- Với nhà đầu tư, PNL cung cấp cái nhìn tổng quan về hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giúp họ đưa ra quyết định đầu tư chín chắn.
- Với các doanh nghiệp, PNL thể hiện hiệu quả hoạt động. PNL âm yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược kinh doanh, tránh lỗ kéo dài. PNL dương cần được duy trì để thu hút nhà đầu tư và duy trì sự phát triển bền vững.

Đặc điểm của PNL trong đầu tư kinh doanh
Trong lĩnh vực đầu tư, chỉ số PNL là công cụ quan trọng cung cấp thông tin chi tiết về lợi nhuận của doanh nghiệp:
- PNL là báo cáo cung cấp thông tin đầy đủ về lợi nhuận ròng của doanh nghiệp, bao gồm doanh thu và chi phí.
- PNL thể hiện khả năng quản lý của doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh, hỗ trợ việc cắt giảm chi phí và thúc đẩy doanh thu.
- PNL phản ánh xu hướng về doanh thu, chi phí, dòng tiền, thu nhập và lợi nhuận tổng thể, thể hiện chính sách, chiến lược phân bổ nguồn lực và ngân sách của doanh nghiệp.
Dựa trên các đánh giá này, nhà đầu tư có thể xác định mức đầu tư vào một doanh nghiệp để đạt lãi sau một khoảng thời gian nhất định. Đồng thời, các chủ doanh nghiệp cũng có thể dựa vào đánh giá PNL để xây dựng chiến lược kinh doanh mới hiệu quả hơn.

Những thành phần trong báo cáo PNL
Bây giờ, bạn đã hiểu PNL là gì. Để lập báo cáo PNL, bạn cần hiểu rõ các thành phần cơ bản và các yếu tố liên quan:
Thành phần cơ bản của PNL
Một báo cáo PNL đầy đủ bao gồm các phần sau:
- Doanh thu: Bao gồm doanh thu từ hoạt động kinh doanh chính, doanh thu không liên quan (phi hoạt động) và thu nhập từ việc bán tài sản kinh doanh.
- Lợi nhuận gộp: Là doanh thu thuần, chưa bao gồm chi phí bán hàng.
- Chi phí hoạt động: Gồm các chi phí chung, quản lý, bán hàng, vận hành, lương, khấu hao, điện nước, phí phát sinh,…
- Giá vốn hàng bán: Là giá thành bán ra của sản phẩm kinh doanh.
- Lợi nhuận trước thuế: Tính bằng lợi nhuận hoạt động trừ đi các chi phí tài chính.
- Lợi nhuận ròng: Bằng tổng lợi nhuận trừ đi tổng chi phí.
- Thu nhập hoạt động: Là thu nhập trước thuế, lãi, khấu hao và uy quyền, bao gồm lợi nhuận gộp và các chi phí hoạt động.
Các yếu tố liên quan đến PNL
Ngoài các phần cơ bản đã nêu, PNL còn liên quan đến những yếu tố khác như:
- Chi phí lãi vay: Là tiền lãi doanh nghiệp phải trả cho các khoản vay.
- Thuế thu nhập: Là khoản phí tính trên thu nhập ròng, không tính thuế tài sản.
- Thu nhập: Là tiền sinh ra từ lãi suất hoặc gửi tiết kiệm.
- Thu nhập trên cổ phiếu: Số tiền mà cổ đông nhận được cho mỗi cổ phiếu dựa trên thu nhập ròng trong kỳ, tính bằng tổng thu nhập ròng chia cho số cổ phiếu đang lưu hành.
- Biến động thị trường: Sự thay đổi trên thị trường có thể ảnh hưởng đến doanh số bán hàng, lợi nhuận.

Phương pháp tạo báo cáo hoạt động của PNL
Trong việc tạo báo cáo PNL, có hai phương pháp chính là báo cáo hoạt động 1 bước và báo cáo hoạt động nhiều bước:
Phương pháp tạo báo cáo hoạt động trong PNL 1 bước
Báo cáo hoạt động PNL 1 bước thích hợp cho các doanh nghiệp quy mô nhỏ hoặc ngành kinh doanh nhỏ lẻ. Phương pháp này tập trung vào tỷ suất lợi nhuận gộp và công thức tính thu nhập ròng như sau:
Thu nhập ròng = (Doanh thu + Lãi) – (Chi phí + Tổn thất)
Báo cáo hoạt động PNL 1 bước chỉ có một tổng phụ cho tất cả các mục hàng doanh thu và chi phí, thể hiện lỗ ròng hoặc lãi của hoạt động kinh doanh.
Phương pháp tạo báo cáo hoạt động trong PNL nhiều bước
Hướng dẫn tạo báo cáo PNL một cách chi tiết phù hợp với mọi doanh nghiệp, tập trung vào việc tính toán hàng tồn kho. Phương pháp này sẽ hiển thị rõ ràng về doanh thu và các chi phí trong quá trình hoạt động kinh doanh.
- Bước 1: Tính toán lợi nhuận gộp
- Bước 2: Tính thu nhập từ hoạt động kinh doanh
- Bước 3: Tính toán thu nhập ròng

Những câu hỏi thường gặp về báo cáo PNL
Bạn đã hiểu về PNL và vai trò của nó trong kinh doanh và đầu tư. Nhưng có những thắc mắc khác về chỉ số này. Hãy để chúng tôi giải đáp cho bạn!
Khá biệt giữa PNL và báo cáo thu nhập
Báo cáo lãi lỗ PNL thường được gọi là báo cáo thu nhập. Tuy nhiên, báo cáo thu nhập thường chỉ áp dụng trong một số quốc gia, trong khi PNL có mặt rộng rãi hơn. Tuy nhiên, nội dung của cả hai đều giống nhau, cung cấp thông tin về doanh thu, chi phí, và lợi nhuận của doanh nghiệp trong một thời gian nhất định. Do đó, trong một số trường hợp, PNL và báo cáo thu nhập có thể thay đổi tên nhưng vẫn có cùng mục đích.
Khác biệt giữa PNL và bảng cân đối kế toán là gì?
Bảng cân đối kế toán và báo cáo PNL là hai tài liệu hoàn toàn khác nhau, mặc dù cả hai đều quan trọng trong lĩnh vực kế toán. Bảng cân đối kế toán cho thấy tình hình tài chính của doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định, trong khi PNL tập trung vào doanh thu, chi phí và lợi nhuận.
Có bắt buộc phải báo cáo PNL không?
Báo cáo PNL là bắt buộc đối với tất cả doanh nghiệp và tổ chức, bao gồm cả cá nhân kinh doanh. Nó là phần không thể thiếu trong luật kế toán của mọi quốc gia, giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về hoạt động kinh doanh và đưa ra các quyết định hợp lý.
Ai là người tạo bảng báo cáo lãi lỗ?
Báo cáo lãi lỗ PNL thường được chuẩn bị bởi bộ phận kế toán hoặc tài chính của doanh nghiệp. Đối với cá nhân kinh doanh, họ có thể tự tạo hoặc thuê người khác làm. Thường thì báo cáo PNL được thực hiện bởi các chuyên viên kế toán để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.
