Pragmatic proficiency | Khả năng hành vi thiết thực & ứng dụng trong IELTS Listening

1. Proficiency (Khả năng) là gì?

Như vậy, khả năng ở đây là khả năng hình thành và hiểu câu từ của một người, bao gồm cả những diễn đạt ngôn ngữ mà người đó chưa từng tiếp xúc trước đây. Điều này cũng bao gồm khả năng phân biệt giữa các câu đúng và sai ngữ pháp (Koran & Koran, 2017).

2. Pragmatics (Ngữ dụng học) là gì?

Ngữ dụng học do đó tập trung vào nhiều khía cạnh xã hội và giao tiếp khác nhau, bao gồm mục đích giao tiếp, chủ đích giao tiếp và việc thông hiểu thông điệp giao tiếp trong nhiều trường hợp.

3. Pragmatic competence (Năng lực dụng học) là gì?

Theo Nguyen (2016), trong năng lực dụng học, cần chú ý đến các khu vực (areas) sau:

• Mục đích giao tiếp (Purposes)

• Trạng thái quan hệ (Relative status)

• Khu vực đề tài (Topic area)

• Cảnh huống (Situation)

4. Listening competence (Năng lực nghe)

Như vậy, sự thành công trong bài thi IELTS Listening không đơn thuần chỉ nằm ở việc người học nắm chắc các chiến thuật làm bài thi. Thay vào đó, điều này rất phụ thuộc vào năng lực nghe nói chung và năng lực ngữ dụng học nói riêng.

5. Pragmatic competence và kỹ năng Listening

• Lắng nghe chủ động: Nhờ năng lực này, người học có thể thực hành lắng nghe tích cực bằng cách chú ý đến không chỉ các từ mà còn cả âm điệu, ngữ điệu và cảm xúc được truyền tải trong các tài liệu âm thanh.

• Phân tích ngữ cảnh hội thoại: Bên cạnh đó, người học còn có cơ hội thực hành xác định bối cảnh xã hội của các cuộc hội thoại trong tài liệu âm thanh thông qua việc xem xét mối quan hệ giữa những người nói, bối cảnh và mục đích của cuộc đối thoại.

• Nắm chắc cuộc trò chuyện: Hơn nữa, người học có thể hình dung rõ và chính xác ngữ cảnh hội thoại kết hợp với lắng nghe ngôn ngữ trong cuộc hội thoại, điều này giúp người học tránh việc chú trọng vào chi tiết nhỏ như từ vựng, phát âm, thay vào đó hiểu hơn ý nghĩa, bức tranh chung của cuộc trò chuyện.

• Xem lại và suy ngẫm: Cuối cùng, sau khi nghe các tài liệu âm thanh, người học có thể suy ngẫm về các khía cạnh của ngữ dụng, chẳng hạn như ý nghĩa, ý định và cảm xúc ngụ ý. Thói quen này củng cố năng lực thực dụng và cả kỹ năng nghe của người học.

6. Ứng dụng Pragmatic competence trong IELTS Listening

Ở đây, người đọc có thể đoán bối cảnh cuộc trò chuyện là về cuộc trò chuyện, cụ thể là hướng dẫn hoặc mô tả, giữa hướng dẫn viên du lịch và hành khách. Cuộc trò chuyện có thể xoay quanh về sự an toàn trên tàu khi đi du lịch quanh Tasmania, đặc điểm con tàu hay tiện ích, dịch vụ trên đó, từ đó mục đích có thể để hành khách tuân thủ theo một số quy định hoặc nắm rõ các khía cạnh của con tàu.

Như vậy, ngay từ bước đầu tiên người học đã có thể chuẩn bị lắng nghe chủ động, dần hòa mình vào bối cảnh cuộc giao tiếp để chuẩn bị nắm chắc thông tin khi nghe.

Bắt đầu nghe, người học tiếp nhận thông tin như sau:

“So, hello everyone. My name’s Lou Miller and I’m going to be your tour guide today as we take this fantastic boat trip around the Tasmanian coast. Before we set off, I just want to tell you a few things about our journey.”

Như vậy, người học vừa nghe vừa so sánh với dự đoán về ngữ cảnh giao tiếp của mình. Nếu chưa khớp thì dần dần ứng biến lại theo bài nghe, nhưng điều này không ảnh hưởng lớn đến độ nghe hiểu nếu người học giữ sự bình tĩnh.

Như vậy, khi nghe, người học vừa đóng vai là thí sinh làm bài nhưng cũng đóng vai là du khách để vừa hoàn thành bài làm và vừa chủ động lắng nghe theo ngữ cảnh. Đây là cuộc hội thoại giữa hướng dẫn viên Lou Miller và du khách trong bối cảnh chuẩn bị lên tàu, mục đích là để mô tả, nhắc nhở trước về chuyến đi trên tàu.

Lưu ý rằng, khi nghe để chọn đáp án, người học vừa nghe hiểu nội dung dựa trên ngữ cảnh nhưng cũng cần đối chiếu kỹ với câu hỏi.

“Our boats aren’t huge as you can see. We already have three staff members on board and on top of that, we can transport a further fifteen people – that’s you – around the coastline. But please note if there are more than nine people on either side of the boat, we’ll move some of you over, otherwise all eighteen of us will end up in the sea!”

Như vậy, khi nghe xong hai câu đầu, người học có thể thấy chủ đích của người hướng dẫn Lou Miller đang nói về con thuyền từ ngoài vào trong, từ kích thước con tàu đến việc bao nhiêu người có thể được chở. Do đó, nếu chú tâm nghe tập trung đơn thuần những con số hay chú ý thông tin quá nhỏ khác, người học có thể bỏ lỡ ý nghĩa quan trọng của đoạn hội thoại. Như vậy, 15 khách chỉ là con số tổng hành khách mà con thuyền có thể chở, không phải số người bên mỗi mạn thuyền. Đáp án 18 cũng sai vì đó chỉ là con số cộng tổng hành khách và ba nhân viên của tàu.

Người học có thể hiểu được những gì người hướng dẫn đã nói về các con số tổng, do đó sau khi lắng nghe và tưởng tượng, người học có thể nhận ra rằng nếu có chín người trên mỗi bên tàu thì sẽ phải cân nhắc rời bỏ tàu. Vì vậy, người học cần suy luận rằng hướng dẫn viên đã giả định (một điều chưa xảy ra ở hiện tại) để nói về số lượng tối đa được phép mỗi bên tàu, do đó người đọc cần hình dung điều này trong ngữ cảnh giao tiếp để có thể hiểu rõ câu trả lời (9) và hiểu rõ lý do tại sao câu điều kiện lại được sử dụng.

7. Kết luận

Tham khảo

• Cambridge. (2022). Cambridge IELTS 17 Academic With Answers. Đại học Cambridge.

• Crystal, D. (2008). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Xuất bản Blackwell.

• Koran, E., & Koran, S. (2017). Năng lực Ngôn ngữ Hội nhập là một Phần không thể thiếu trong Giảng dạy Tiếng Anh. Tạp chí Khoa học Xã hội & Nghiên cứu Giáo dục Quốc tế, 4(3). https://doi.org/10.23918/ijsses.v4i3p87

• Krapchatova, Y., & Петренко, С. С. (2019). NĂNG LỰC NGHE TIẾNG ANH NHƯ LÀ ĐỐI TƯỢNG TỰ ĐÁNH GIÁ. Báo cáo Nghiên cứu của Đại học Quốc gia “Ostrozka Akademiya”, 1(6(74)), 175–178. https://doi.org/10.25264/2519-2558-2019-6(74)-175-178

• Leigh, K. (2020). KỸ NĂNG NGÔN NGỮ THUẬT TRỊ TRÀNG là gì? Trẻ em Tuyệt vời. https://www.sensationalkids.ie/what-are-pragmatic-language-skills

• Nguyen, Q. (2016). Từ Năng lực Ngôn ngữ đến Năng lực Giao tiếp Liên văn hóa. Tạp chí Nghiên cứu Ngoại ngữ của Đại học Quốc gia Việt Nam, 32(3).