1. Đặc điểm sinh học cây óc chó
Cây óc chó có tuổi thọ lâu đời, có thể cao đến 20m, vỏ màu xám trắng với các vết nứt song song, lá kép và mọc so le, hoa mọc thành chùm hình đuôi sóc, quả dạng hạch với kích thước 3 - 4cm và trong quả có ngăn.
Cây óc chó thường được trồng nhiều ở các vùng núi phía Bắc
Quả óc chó hình tròn, khi chín hoàn toàn sẽ tự bung vỏ ra, hạt bao bọc bên trong các ngăn của quả và chứa nhiều chất chống oxy hóa nên ít khi bị hư. Sau khi quả chín sẽ được hái xuống, tách vỏ để lấy phần hạt chế biến thành các dạng món ăn khác nhau, phần vỏ có thể đem phơi khô làm thuốc hoặc dùng trang trí món ăn.
Hiện nay trên thị trường chủ yếu tiêu thụ các loại quả óc chó:
- Quả óc chó Anh, Ba Tư: phổ biến nhất, có hàm lượng dinh dưỡng cao, vỏ mỏng và dễ đập vỡ.
- Quả óc chó đen: vỏ dày hơn, khó vỡ hơn loại trên, đặc trưng bởi hương vị cay nồng.
- Quả óc chó trắng: hiếm nhất, chứa nhiều tinh dầu, có hương vị ngọt hơn các loại khác.
2. Lợi ích sức khỏe và cách sử dụng quả óc chó
2.1. Công dụng tuyệt vời cho sức khỏe của quả óc chó
- Tốt cho thai kỳ và trẻ nhỏ
Thai phụ thường xuyên sử dụng quả óc chó sẽ giúp cho mẹ và bé được bổ sung Omega 3, Vitamin E, phốt pho và axit Amin L-Arginine. Hàm lượng Omega 3 trong quả óc chó cao gấp ba lần so với cá hồi nên sẽ tốt cho sự phát triển của não bộ ở thai nhi và sự phát triển toàn diện của trí tuệ trẻ nhỏ.
Khoa dinh dưỡng y tế công cộng Mỹ còn cho biết, việc thai phụ sử dụng quả óc chó còn giảm 50% nguy cơ mắc bệnh dị ứng ở trẻ em. Các loại axit béo không bão hòa trong quả này có thể cải thiện hệ miễn dịch đường ruột, giảm nguy cơ dị ứng ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, thiamin, riboflavin, folate,... là dòng vitamin B complex cần thiết cho phụ nữ mang thai.
Giá trị dinh dưỡng cơ bản của quả óc chó
- Lợi cho não
Axit béo Omega 3 trong quả óc chó giúp duy trì chất béo cấu trúc - một phần chiếm tới 60% bộ não. Việc bổ sung chất béo này thường xuyên có thể cải thiện trí nhớ, giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và các vấn đề về rối loạn hành vi. Đồng thời, DHA và Omega 3 trong quả óc chó cũng rất quan trọng cho sự phát triển của não bộ.
- Kiểm soát bệnh đái tháo đường
Ăn khoảng 30g hạt óc chó trong vòng ít nhất 1 năm có thể giảm 30% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 so với người không bao giờ tiêu thụ các loại hạt. Không chỉ vậy, ăn hạt óc chó hàng ngày còn giúp cải thiện đáng kể nồng độ insulin vì loại quả này giàu chất béo không bão hòa. Do đó, việc ăn hạt óc chó có thể kiểm soát được mức đường huyết, từ đó giúp kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả.
- Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Chất chống oxy hóa Polyphenol có trong quả óc chó giúp ngăn ngừa sự hình thành các cục máu đông - nguyên nhân chính gây ra cơn đau tim. Sự kết hợp này với các loại vitamin, Omega 3, khoáng chất và chất xơ giúp loại bỏ cholesterol xấu, một tác nhân tiêu cực đối với sức khỏe tim mạch. Việc sử dụng Omega 3 đúng cách còn có thể chữa chứng rối loạn nhịp tim hoặc chứng nhịp tim bất thường.
- Phòng ngừa ung thư
Các nhà khoa học đã thực hiện thí nghiệm trên 40 con chuột bạch và phát hiện rằng ăn từ 6 đến 16 quả óc chó mỗi ngày có thể cung cấp cơ thể chất chống oxy hóa, Omega 3, phytosterols, axit Alpha Linolenic,… từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú; ngăn chặn và làm chậm sự tiến triển của ung thư ở tuyến tiền liệt, tuyến tụy,… đồng thời làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.
- Điều chỉnh huyết áp
Người bị tăng huyết áp đang đối mặt nguy cơ nghiêm trọng đến tính mạng vì nó ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não, tim và thận. Chất béo không bão hòa trong quả óc chó có thể cung cấp dưỡng chất cần thiết, giảm huyết áp, duy trì và ổn định huyết áp. Đồng thời, loại quả này còn cải thiện sức khỏe của màng động mạch.
Bà bầu ăn hạt óc chó rất tốt cho thai kỳ
- Ngăn ngừa quá trình lão hóa da
Vitamin B và chất chống oxy hóa trong quả óc chó có nồng độ cao giúp bảo vệ da khỏi tác động xấu của gốc tự do, ngăn chặn các dấu hiệu lão hóa và nếp nhăn trên da.
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ
Melatonin có trong quả óc chó rất phong phú, việc ăn vài hạt óc chó trước khi đi ngủ giúp cải thiện giấc ngủ, làm cho giấc ngủ sâu và kéo dài hơn.
2.2. Cách sử dụng quả óc chó
Cách ăn quả óc chó dễ dàng nhất là dùng kìm để mở vỏ, sau đó lấy phần hạt bên trong và loại bỏ lớp màng trung gian.
Một phương pháp khác là hấp quả óc chó trong nồi lửa lớn trong khoảng 8 phút, sau đó ngâm vào nước lạnh và đập vỡ để lấy phần nhân bên trong.
Sau khi tách vỏ, bạn có thể ăn trực tiếp hoặc nướng trong lò vi sóng. Quả óc chó cũng có thể được sử dụng để làm sữa hạt, bánh, hoặc ép lấy dầu.
Chỉ nên ăn khoảng 8 quả óc chó mỗi ngày theo khuyến nghị của các nhà nghiên cứu, với lượng dinh dưỡng nhất định cho mỗi ngày.
Nếu bạn chưa quen ăn quả óc chó, hãy bắt đầu từ 2-3 quả mỗi ngày và tăng dần lên 4-5 quả trong những ngày sau.
Nếu lần đầu tiên thử quả óc chó mà cảm thấy không quen vị, hãy bắt đầu từ ít và tăng dần lượng lên để cơ thể thích nghi. Sau khi quen vị, nên ăn khoảng 8 quả mỗi ngày.
Tóm lại, quả óc chó là một nguồn dinh dưỡng giàu có và rất tốt cho sức khỏe. Bạn có thể sử dụng nó như một món ăn vặt hàng ngày để bổ sung dinh dưỡng và phòng ngừa các bệnh lý.