Quần bò

Quần bò (tại miền Bắc Việt Nam gọi là quần bò) là loại quần có nguồn gốc từ phương Tây. Quần bò thường được làm từ vải denim hoặc dungaree. Thông thường, 'quần bò' chỉ một kiểu quần đặc biệt, gọi là 'quần bò xanh', được sáng chế bởi Jacob W. Davis cùng với Levi Strauss & Co. Quần bò đã được cấp bằng sáng chế vào ngày 20 tháng 5 năm 1873. Đây là một biểu tượng của xã hội phương Tây trong thế kỷ XX, đại diện cho tuổi trẻ, sự phản kháng, tự do và chủ nghĩa cá nhân. Đây là một trong những loại trang phục bán chạy nhất toàn cầu, được mặc bởi cả hai giới và mọi tầng lớp xã hội từ nhiều nền văn hóa khác nhau.

Tiểu sử

Levi Strauss, người được xem là cha đẻ của quần bò, sinh ngày 26 tháng 2 năm 1829 tại Buttenheim, Đức trong một gia đình nghèo. Sau khi cha của ông, Hirsch Strauss, qua đời, mẹ của Levi là Rebecca cùng với Levi, lúc đó mới 18 tuổi, cùng hai cô con gái Fanny và Mathilde, đã di cư sang Mỹ vào năm 1847. Gia đình Strauss định cư đầu tiên tại New York, sau đó vào năm 1850, Levi cùng gia đình chuyển đến San Francisco, California trong thời kỳ tìm kiếm vàng.

California, nằm ở trung tâm mỏ vàng, thu hút hàng nghìn người đàn ông đến khai thác vàng, và Strauss cũng đến đây để bán vải canvas cho các thợ mỏ. Vải canvas dày và bền, Strauss nghĩ rằng nó sẽ hữu ích cho việc dựng lều trại. Một ngày, Strauss nghe một thợ mỏ phàn nàn rằng không có loại vải đủ bền cho công việc của anh. Từ đó, Strauss nảy ra ý tưởng may quần từ loại vải này và phát hiện rằng chúng đáp ứng được nhu cầu của thợ mỏ. Ngay lập tức, Strauss bán hết số quần đã may. Với số tiền có được, ông cải tiến loại vải bằng cách sử dụng vải chéo mềm hơn nhưng vẫn bền. Vải này, có nguồn gốc từ Nîmes, Pháp, được gọi là 'Serge de Nîmes'. Các thợ mỏ thích loại vải này hơn và gọi nó là 'denim' (từ de Nîmes). Để cải thiện, Strauss nhuộm vải denim thành màu xanh, và từ đó quần jeans xanh ra đời.

Mặc dù tìm kiếm vàng, Levi Strauss không thu được gì. Ông nhận thấy rằng các thợ mỏ có trang phục rất tồi tàn, trong khi quanh khu vực cắm trại lại có nhiều vải thô dùng để dựng lều. Levi quyết định sử dụng những mảnh vải lều để may quần cho thợ mỏ. Để làm cho quần bền hơn, ông thêm các đinh tán vào các mối chỉ may nhờ sáng kiến của Jacob Davis. Vào ngày 20 tháng 5 năm 1873, Jacob và Levi được cấp bằng sáng chế số #139,121 từ Phòng Bằng Sáng chế và Thương hiệu Hoa Kỳ, đánh dấu sự ra đời chính thức của quần jeans. Quần của Levi nhanh chóng được thợ mỏ yêu thích vì độ bền, và ông đặt tên cho nó là 'Waist overall'.

Ban đầu, quần jeans có màu vàng nâu, sau đó chuyển sang màu xanh đậm. Levi thay thế vải thô bằng loại vải dệt theo phương pháp 'Serge de Nîmes' từ Pháp. Chỉ sau vài năm, Levi Strauss đã trở nên rất giàu có. Năm 1890, ông thành lập Công ty 'Levi Strauss & Company' với cơ sở đầu tiên tại San Francisco. Quần 'Waist overall' của Levi được đánh dấu hiệu sản xuất là '501®'. Quần jeans dần được thêm các chi tiết lịch sử như hai đường chỉ cong sau túi quần (arcuate), nhãn hiệu da với hình hai con ngựa (Two Horse Patch), và nhãn hiệu đỏ của công ty (Red Tab). Đến năm 1920, tên gọi 'Waist overall' chính thức được đổi thành Blue Jeans.

Quần jeans màu xanh xuất hiện tại châu Âu muộn hơn so với thời điểm ra đời ở California. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, quân đội Mỹ đã mang quần jeans đến châu Âu. Châu Âu dần dần bị ảnh hưởng bởi phong cách Mỹ, đặc biệt là trong lĩnh vực thời trang. Vào thập niên 1960, thời kỳ của hippies và phong trào phản kháng, quần jeans trở thành biểu tượng của sự tự do và phản kháng. Trong thời gian này, quần jeans không chỉ là trang phục mà còn là dấu hiệu của sự tự do và cá tính, thể hiện rằng giới trẻ đã sống và cảm nhận cuộc sống theo cách của riêng mình.

Sau khi phong trào cách mạng kết thúc, triết lý về quần jeans cũng dần mai một. Từ một biểu tượng của 'tự do', jeans giờ đây trở thành trang phục của lớp người bình thường, biểu thị sự nhàm chán và thiếu sức sống. Quần jeans không còn giữ được sự sôi nổi như trước đây.

Để cứu vãn sự suy thoái của quần jeans, các nhà thiết kế đã thử nghiệm với nhiều kiểu dáng khác nhau: từ ống rộng đến ôm sát. Họ sử dụng hóa chất acid và đá bọt để tạo ra các phiên bản như 'stone-washed', 'double-stone-washed' và 'destroyed'. Những ai yêu thích phong cách rách rưới có thể chọn loại 'Shotgun Denim' - quần bị bắn nát bằng đạn Schrotflinte. Một số thanh thiếu niên xem quần jeans hư hỏng, rách rưới là dấu hiệu của sự 'ngầu'.

Đến thập niên 2000, quần Levi's vẫn giữ được vị trí hàng đầu nhưng phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nhà thiết kế thời trang cao cấp từ Milan đến New York. Dù vậy, nhiều ngôi sao Hollywood, triệu phú, và thậm chí các tổng thống như Bush (Mỹ) và Putin (Nga) vẫn yêu thích mặc quần jeans, bởi nó giúp họ trông trẻ trung hơn.

Tác động môi sinh

Bên cạnh những thương hiệu quần jeans nổi tiếng, hiện nay thị trường cũng tràn ngập các loại quần jeans giá rẻ sản xuất từ các nước đang phát triển. Quần được may từ các xưởng sản xuất ở những quốc gia nghèo, nơi công nhân bị trả lương thấp và không có sự bảo vệ của công đoàn như ở các nước Tây Âu. Cây bông dùng để sản xuất vải chủ yếu được trồng tại các nước nghèo đang phát triển, nơi người trồng bông và môi trường phải đối mặt với chất bảo vệ thực vật độc hại. Một phần tư lượng thuốc trừ sâu toàn cầu được sử dụng trên các cánh đồng trồng bông.

Do tính chất dễ phai màu khi tiếp xúc với dung dịch tẩy, việc giặt quần jeans cần tuân theo một số nguyên tắc. Hầu hết các loại jeans co giãn đều giữ được độ đàn hồi nếu không giặt quá thường xuyên. Giặt quá nhiều có thể làm mất màu của quần. Thực tế, bạn chỉ nên giặt quần jeans sau 4-5 lần mặc, và không cần phải giặt ngay sau khi mới mua về.

Liên kết bên ngoài