Buzz
Đỗ Phủ được coi là một vị thi sĩ tôn thờ trong văn học Trung Quốc. Tác phẩm của ông chứa đựng những nỗi đau, tâm sự sâu sắc và lòng nhân đạo rộng lớn, thể hiện sự đồng cảm và tình yêu thương đối với những số phận khổ đau. Bài thơ Thu hứng của ông, với tâm trạng u buồn và sầu bi, là một giọng điệu sâu sắc, phong phú thêm cho mùa thu của tự nhiên.
Bài thơ như là một giai điệu của mùa thu u tối và buồn bã, thể hiện một trái tim cô đơn:
Cây ngọc chói lấp lánh, thu tiếc thương;
Vu sơn, Vu giáp khí tràn đầy.
Giang gian ba lãng kiêm uy nghiêm trời cao,
Tái thượng phong vân tiếp nối âm dương đất trời.
Tùng cúc khoe sắc trong ánh nắng, mừng ngày mới tươi đẹp,
Có một tâm trí ổn định trong mối liên kết của mọi thứ.
Hàn y xứ xứ thôi gươm kiếm,
Bạch Đế thành đỉnh cao nơi bình minh.
Dịch thơ:
Rừng phong rì rào rụng lá vàng,
Núi non hiên ngang, khung cảnh thu rộn ràng.
Bầu trời u ám, dòng sông sâu thẳm,
Mây trắng bao phủ, cửa ải xa xăm.
Bông cúc rơi rụng, dòng lệ cũ trôi,
Con thuyền gắn kết tình thân bền vững.
Lạnh lùng thúc giục người buộc tay kiếm,
Bạch Đế thành, chày vang bóng ma.
Mở đầu bài thơ là khung cảnh rừng phong hoang vu, lạnh lẽo, thậm chí điêu tàn và xơ xác. Ngàn núi đều phủ màu đau thương, lạnh lẽo, xơ xác đến tàn tạ, những từ ngữ như “hiu hắt, lác đác” một lần nữa nhấn mạnh vẻ đẹp hoang vu, mênh mông rợn ngợp nơi này. Đỗ Phủ đã sử dụng thành công những thi văn cổ điển, hình ảnh ước lệ, nhắc đến rừng phong, hạt sương. Cả rừng phong và sương là biểu tượng của mùa thu ở Trung Quốc. Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du cũng đã sử dụng những hình ảnh đó như một biểu tượng cho mùa thu, sự xa cách, cô đơn và hoang vu:
Rừng phong thu đã nhuốm màu u tối
Sương trắng là biểu tượng của mùa thu, sự lạnh lẽo. Sương mù dày đặc làm xơ xác cả rừng phong. Bức tranh mùa thu tiếp tục được mô tả với những nét đặc trưng:
Bầu trời sóng gợn, lòng sông thăm thẳm
Đất trời mây đùn xa xa
Không gian vô biên, hoang vu được thể hiện sâu sắc qua hình ảnh sóng gợn trên bầu trời. Sự cao vút và sâu thẳm của sông và trời khiến người đọc cảm thấy áp lực, khó chịu. Mây đùn cửa ải xa là biểu tượng tinh tế của sự ám ảnh khi mây bao phủ và tạo ra cảm giác trống trải, cô đơn. Nếu ở phần trước, cảnh sắc đầy bi thương thì ở đây, cảnh sắc lại đồng thời hoành tráng và dữ dội. Hai cặp câu này bổ sung cho nhau, mô tả hai đặc điểm nổi bật của phong cảnh vùng Vu sơn, Vu giáp u ám hùng vĩ. Các câu thơ tiếp theo tiết lộ tâm trạng sâu sắc của nhà thơ:
Khóm cúc rơi lệ cũ đầy
Con thuyền gắn kết tình quê thắm
Hình ảnh khóm cúc rơi lệ có thể là đôi mắt buồn bã và cô đơn của nhà thơ rơi những giọt lệ. Những giọt lệ của nỗi nhớ quê hương, xứ sở như những bông hoa cúc im lặng. Hình ảnh con thuyền cũng là biểu tượng quen thuộc trong thơ cổ. Con thuyền là phương tiện đưa những khát vọng trở về quê hương, đưa những niềm vui của gia đình đến trong không gian bao la của sông nước ở đây. Nhưng con thuyền cũng chỉ là 'cô gái', con thuyền cô đơn, lẻ loi một mình trôi dạt, không định hướng nơi nào. Câu thơ giống như dòng lệ xót của Đỗ Phủ tuôn trào qua từng từ, từng chữ. Và cuối cùng, hình ảnh con người, âm thanh sôi động xuất hiện. Nhưng đó có phải là âm thanh vui vẻ của cuộc sống, hay chỉ là một cách để Đỗ Phủ diễn đạt sự buồn bã, tương phùng của cảnh vật nơi này.
Buốt giục người vung dao thước
Thành Bạch, chày vang bóng tà ác.
Khí lạnh mùa thu như lời nhắc nhở mọi người rằng mùa đông sắp tới, phải sẵn sàng cho việc may áo ấm. Lúc này, Loạn An Lộc Sơn đã dẹp xong nhưng đất nước chưa yên, người dân vẫn phải gác lại nỗi lo khi chồng con đang gác ải xa. Trời tối rồi (mộ), không còn gì nữa, chỉ nghe tiếng chày vang vọng và lòng nghĩ về những người lính đang nghẹn ngào ở quan ải. Tiếng chày của mùa thu kết thúc bài thơ, mở ra nỗi nhớ nhung rộn rã.
Với tâm trạng buồn mênh mang, cô đơn, những dòng thơ của Đỗ Phủ đã đánh thức hình ảnh mùa thu buồn, cô đơn và lạnh lẽo trong tâm trí của người đọc. Kết hợp tài tình giữa từ ngữ tinh tế, hình ảnh ước lệ và văn phong cổ điển, Đỗ Phủ đã một lần nữa khám phá ra không gian nghệ thuật đậm chất thu cho người đọc, góp thêm sắc thái cho bức tranh văn học về mùa thu.
