Phân tích chi tiết
I. Mở đầu
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Thành Long và tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa”
Mở đầu vấn đề cần phân tích: tìm hiểu nhân vật thanh niên trong truyện ngắn để thấy được lối sống đáng trân trọng và tinh thần hiến dâng lặng lẽ nhưng ý nghĩa
II. Nội dung chính
1. Bối cảnh truyện
Anh chàng thanh niên làm việc một mình trên trạm dự báo thời tiết gặp gỡ với bác tài, kỹ sư và nghệ sĩ hội họa trên chuyến xe đến Sa Pa.
Tình huống trong truyện rất đặc biệt, tạo điều kiện để tác giả thể hiện quan điểm, tư tưởng ca ngợi người lao động
2. Đánh giá nhân vật anh chàng thanh niên
a. Tình hình sống và làm việc của anh chàng thanh niên
+ Thực hiện công việc dự báo thời tiết và nghiên cứu địa lý trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m, sống cả năm trong môi trường thiên nhiên phong phú
+ Nhiệm vụ hàng ngày bao gồm đo lường các yếu tố như gió, mưa, nắng, mây, và động đất, góp phần vào sản xuất và quân sự
+ Công việc yêu cầu sự tỉ mỉ, chính xác cùng tinh thần trách nhiệm cao (thậm chí là làm việc vào nửa đêm dưới trời mưa tuyết, trong thời tiết lạnh giá)
- Khó khăn lớn nhất là phải đối mặt với cảm giác cô đơn, hẻo lánh, sống một mình suốt quãng thời gian dài trên đỉnh núi
b. Những phẩm chất đẹp trong lối sống, tư duy, hành động và quan hệ với mọi người
- Vượt qua những khó khăn của cuộc sống, anh chàng có suy nghĩ tuyệt vời:
+ Dù đối mặt với công việc khắc nghiệt, anh luôn mơ ước được làm việc trong môi trường lý tưởng (ở độ cao 3000m)
+ Anh ta có những suy nghĩ chính đáng, sâu sắc về ý nghĩa của cuộc sống: “khi ta làm việc, ta và công việc là một, vì thế không thể nói rằng ta làm việc một mình”
+ Anh hiểu được khó khăn của đồng nghiệp
+ Quan điểm về niềm hạnh phúc của anh là sự đơn giản và tốt lành
- Hành động, việc làm đáng khen ngợi
+ Dù không có ai giám sát, nhưng anh luôn tự giác hoàn thành nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm cao (thậm chí là làm việc nửa đêm, bất kể thời tiết ra sao anh vẫn ra ngoài làm việc đúng giờ và chính xác trong cả ngày)
- Phong cách sống cao quý của anh chàng thanh niên:
+ Anh sống gọn gàng khi tự quản lý công việc và cuộc sống tại trạm: có khu vườn rau sạch, đàn gà đẻ trứng, và khu vườn hoa thơm
+ Anh ta luôn mở lòng với khách, trân trọng mối quan hệ với mọi người
+ Anh là người khiêm nhường, luôn cảm thấy công việc của mình chỉ mang lại những đóng góp nhỏ bé
→ Chỉ thông qua những chi tiết nhỏ trong một khoảnh khắc của truyện, tác giả đã vẽ nên hình ảnh của nhân vật chính với sự tinh tế, tình cảm và triết lý sống, cùng những suy nghĩ sâu sắc về cuộc sống và ý nghĩa của công việc
III. Kết luận
- Nhân vật anh chàng thanh niên miệt mài, nhiệt huyết với công việc vì lợi ích của đất nước, có tác động tích cực đến những người xung quanh.
- Tác giả đã thành công trong việc tạo dựng hình ảnh của nhân vật anh chàng thanh niên và đồng nghiệp của mình, những người âm thầm dâng hiến sức trẻ, sự nhiệt huyết cho đất nước và dân tộc.
- Nhắc nhở thế hệ trẻ phải biết biết ơn và đảm nhận trách nhiệm với vận mệnh của quốc gia.
Bài mẫu 1
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa pa” của Nguyễn Thành Long, gợi lên trong lòng ta cảm xúc trước vẻ đẹp của cuộc sống đầy tình yêu thương và lòng hiếu khách của những con người trong đó. Dù được miêu tả ít hay nhiều, nhân vật anh chàng thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu vẫn in đậm ấn tượng khó phai.
Anh thanh niên này thể hiện sự yêu đời, yêu nghề và tinh thần trách nhiệm cao trong công việc khó khăn của mình. Sống một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m, môi trường lạnh lẽo, nhưng công việc hàng ngày của anh không bao giờ thiếu đi sự nỗ lực. Anh hiểu rằng, khi làm việc, anh và công việc là một, không thể nói rằng anh làm việc một mình. Anh ta không chỉ là người thợ mà còn là một người bạn, một người hiếu khách và hết lòng với người khác. Anh cũng khiêm tốn với đóng góp của mình, luôn nghĩ rằng mình chỉ là một phần nhỏ trong công cuộc của đất nước.
Tác giả đã vẽ nên một hình ảnh chân thực, tình cảm và sâu sắc về cuộc sống và ý nghĩa của công việc thông qua câu chuyện của anh thanh niên này. Cuộc sống của chúng ta được tạo nên từ sự cống hiến, hy sinh và lòng hiếu khách như của anh ấy, điều đó làm cho cuộc sống này đáng trân trọng và đáng yêu hơn.
Bài mẫu 2
Mỗi tác phẩm văn học sinh ra đều mang một số phận riêng. Có tác phẩm vừa ra đời đã phải lòng tan tác đáng tiếc. Có tác phẩm khiến dư luận xôn xao một thời rồi lại bị quên lãng theo thời gian. Nhưng cũng có những bài thơ, những câu chuyện ngắn mang lại sức sống lâu bền trong lòng độc giả, có sức hút khó tả. Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long là một tác phẩm đặc biệt, để lại nhiều cảm xúc đẹp trong lòng độc giả. Truyện không có những nhân vật phi thường, không có những chiến công vang dội như trong những câu chuyện về chiến tranh.
Nguyễn Thành Long viết nhẹ nhàng và thơ mộng: thiên nhiên hiện hình dưới một tấm áo trữ tình ấm áp làm lòng người đắm chìm. Đó là những người lao động bình thường, đáng yêu và vĩ đại. Tác phẩm nói về bốn người, từ già đến trẻ, từ nam đến nữ, ngoài bác lái xe ra, ba nhân vật còn lại là trí thức: ông họa sĩ già, anh cán bộ khoa học và cô kỹ sư trẻ vừa ra trường. Truyện không có cốt truyện rõ ràng; nhưng cuộc gặp gỡ giữa họ lại ấn tượng sâu đậm trong tâm trí độc giả.
Bác lái xe thân thiện và vui tính, là nhân vật gây ấn tượng khó quên. Ông họa sĩ già trải qua nhiều năm tháng, quyết định hoãn bữa tiệc để thực hiện chuyến đi cuối cùng đến Tây Bắc trước khi về hưu. 'Ngòi bút' như một phần tâm hồn của ông, suốt cuộc đời ông 'đi' và 'vẽ', ông 'khao khát' nghệ thuật và yêu cuộc sống. Anh trò chuyện với anh thanh niên và sự chân thành của ông đối với cô kỹ sư như tình 'cha con' gây ấn tượng mạnh mẽ. Cô kỹ sư trẻ được tác giả phác họa duyên dáng. Cử chỉ của cô và cách cô lắng nghe câu chuyện của anh thanh niên thể hiện sự nhạy cảm và sâu lắng.
Ấn tượng nhất, và là điều quý giá nhất đối với độc giả là anh thanh niên đang sống 'lặng lẽ' trên đỉnh núi xanh. Anh là nhân vật được tác giả miêu tả kỹ lưỡng, để lại nhiều ấn tượng sâu đậm. Về ngoại hình, anh có 'tầm vóc bé nhỏ, nét mặt rạng rỡ'. Anh làm việc một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, một môi trường khắc nghiệt. Sự lao động và hiệu quả là phản ánh của phẩm chất con người. Anh thực hiện công việc khí tượng với sự chính xác cao. Trong những đêm mưa tuyết, lạnh cóng, anh vẫn ra vườn lúc một giờ sáng để kiểm tra. Anh có công trong việc phát hiện ra một đám mây khô trên bầu trời Hàm Rồng, giúp không quân tiêu diệt nhiều máy bay Mĩ. 'Người cô độc nhất thế gian' nhưng lại mang trong mình sự ấm áp và tình người.
Giá trị thực sự của anh là ở cách anh sống. Anh 'thèm' giao tiếp với người, nhưng không phải với cuộc sống ồn ào của thành phố. Anh luôn tự hỏi: 'Tại sao mình sinh ra, mình đến từ đâu, mình làm việc vì ai?'. Ý thức trách nhiệm của anh làm người ta kính phục. Anh biết cách sử dụng sách để học hỏi và tiến bộ. Anh giản dị và khiêm tốn. Anh không muốn được vẽ chân dung. Anh đánh giá cao những người làm việc và lo lắng cho đất nước. Anh còn có tấm lòng nhân hậu và ấm áp. Anh biếu vợ bác lái xe củ tam thất khi bà ốm dậy. Anh tặng cô kỹ sư một bó hoa đẹp. Anh chuẩn bị trứng cho các vị khách ăn trưa. Mặc dù sống trong môi trường tự nhiên, nhưng anh có một tấm lòng cao cả và tràn đầy tình người. Anh là một trí thức lịch sự và đầy tình yêu thương.
Đó là những nhân vật, những tâm hồn trong trẻo, giản dị và đầy tình thương. Nguyễn Thành Long không tô điểm, nhưng chỉ làm nhấn mạnh 'một góc cuộc sống, một phần, một khía cạnh của thực tế... những suy nghĩ nhỏ nhặt như nhắc nhở nhẹ nhàng người đọc' một cách sâu sắc. Bởi vì đó là màu sắc, hương vị của cuộc sống. Anh thanh niên đã nói với nhà họa sĩ: 'Cháu cảm thấy cuộc sống thật đẹp!'. Đúng vậy, truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa đã giúp chúng ta yêu thêm cuộc sống, yêu thêm con người. Và câu thơ của Thanh Hải vang vọng trong lòng, khiến ta xúc động về 'Một mùa xuân nho nhỏ - Lặng lẽ dâng cho đời...'.