
'Có một khoảnh khắc đặc biệt mà thời gian dành riêng cho con người, đó là tuổi thơ. Tuổi thơ là viên ngọc quý, một thời kỳ trong sáng nhưng mong manh, không thể tìm lại trong đời. Và có một thế hệ người Việt chưa từng được sở hữu viên ngọc ấy...'. Thế hệ sinh ra và lớn lên dưới bóng chiến tranh. Nhưng liệu tuổi thơ của họ chỉ toàn mưa bom và đau thương mất mát?
'Họ cũng có những kỷ niệm vui vẻ trong tuổi trẻ, những thời khắc đẹp đẽ với trò chơi vui nhộn, những mối quan hệ đẹp đẽ, những cảm xúc ngây ngô của tuổi mới lớn. Tác phẩm 'Quân khu Nam Đồng' của Bình Ca mang lại cái nhìn sâu sắc, đa chiều về tuổi thơ của những đứa trẻ sinh ra trong gia đình quân nhân - những 'ông tướng con' trưởng thành trong thời chiến.
'Quay ngược lại những năm 60 của thế kỷ trước, khu tập thể Nam Đồng là nơi cư trú lớn nhất cho quân nhân ở thủ đô Hà Nội - một biểu tượng của thời chiến. Đây là nơi sinh sống của hơn 500 gia đình cán bộ quân đội cấp cao, với hơn 70 vị tướng đã từng sống và lớn lên ở đây, nhiều gia đình có cả hai thế hệ làm tướng. 'Quân khu Nam Đồng' không chỉ là một địa danh thông thường mà còn là 'quân khu' được tự người dân địa phương tôn vinh. Mặc dù không có trên bản đồ quân sự, nhưng nó vẫn chiếm một vị trí quan trọng trong trái tim của thế hệ thanh thiếu niên Hà Nội xưa.
Đúng với tên gọi “tập thể”, tòa nhà này có nhiều không gian chung: bếp, nhà vệ sinh, nhà tắm chung. Những điều chia sẻ nhỏ bé này đã liên kết mọi người lại với nhau, kết nối tình làng nghĩa xóm và những nét tương đồng trong cuộc sống của họ.

Truyện này không tập trung vào một nhân vật chính, mà là sự kết hợp của nhiều câu chuyện, góc nhìn thanh xuân, những trải nghiệm vụng về nhưng đầy ý nghĩa của những người trẻ ở quân khu Nam Đồng.
Đó là những kỷ niệm về thời học sinh với những buổi chào cờ, trò chơi, hành động đầy can đảm với bạn bè, những cuộc tranh luận với giáo viên, cũng như những tình yêu đầu đời, những lời tỏ tình ngây ngô nhưng chân thành.
Tác phẩm không tránh khỏi sự tàn phá của chiến tranh và những đau thương, nhưng vẫn giữ lại được tiếng cười trong sáng và những trải nghiệm đáng nhớ của tuổi trẻ, mạnh mẽ và trưởng thành.
Bình Ca dẫn dắt người đọc qua các cung bậc cảm xúc để hòa mình vào câu chuyện. Lối kể chuyện cuốn hút, giọng văn hóm hỉnh, ngôn từ dung dị chạm đến trái tim độc giả, càng đọc càng thấm thía. Tác giả đã thành công 'kể cho mọi người câu chuyện về một giai đoạn bị văn chương bỏ quên: Tuổi thơ trong các khu gia binh những năm đất nước chưa thống nhất'. Đọc 'Quân khu Nam Đồng', ta như sống trong không khí của một Hà Nội hào hùng, thân thương. Qua từng nhân vật mà cảm được tâm tư của một thế hệ trưởng thành từ chiến tranh.
Thanh xuân đã trở thành một phần của lịch sử. Ai rồi cũng phải đối diện với hiện thực, trưởng thành với cuộc đời, số phận của mình. Một cái kết chứa đựng nhiều cảm xúc mang đến cho người đọc sự thương cảm, xót xa về những nhân vật trong sách. Có người mãi ở tuổi đôi mươi, có người nay đã lên ông, lên bà. Những ký ức về một thời nông nổi, những kỷ niệm không bao giờ nhạt phai, những tấm chân tình nảy nở thời hoa niên, những đau thương, mất mát to lớn, tình yêu, tình bạn, tình đồng chí,... họ để lại ngày xưa ấy, để lại 'Quân khu Nam Đồng'.
Nguyên Hạnh